[Update met voetnoot met de responsabiliserende woorden van Dirk De Wachter, op 15 feb. 9 u.]

Goede zondag! Gelukkige Valentijnsdag! Vanaf de start van de corona-tijd was het voor sommigen duidelijk: hier krijgen wij met de crisis ook een kans. Er werden groepen op sociale media gestart zoals “Post Corona Movement” die ideeën  verzamelen over de maatschappij na Corona. Intussen wordt elke week duidelijker in welke richting de verbeteringen kunnen gaan. Van een andere economie en betere omgang met elkaar tot natuurlijke soberheid. In gewone ‘welvaartstijd’, wanneer de dagen kabbelend vorderen, is herstructurering bijna niet mogelijk. Daarom is elke crisis een kans. De mens lijkt nu eenmaal zo in elkaar te zitten dat wij bepaalde levenslessen pas leren wanneer wij met de rug tegen de muur staan. Het stukje dat ik net schreef, wil graag mee de goede contacten, de menselijkheid bevorderen en de geestkracht. Hier krijgt de filosoof, de politicus, de schrijver, de man in de straat een handvat, een concreet antwoord op de grote vraag: “Hoe kunnen wij van (economische) welvaart echte vooruitgang maken? Hoe kunnen wij met materiële vooruitgang ook waarachtig welzijn scheppen?” Lees en deel.

Voor een keer hoef ik het niet allemaal zelf te bedenken en uit te schrijven! Graag trek ik de aandacht op een opmerkelijke opiniestuk dat uitgaat van de Centra voor Algemeen Welzijnswerk in onze regio. De beschouwing annex oproep verscheen gisteren via DWM.  Het stukje geeft een handvat om uit de puree te komen. Uit de soep die ik als eerste opiniemaker in 1997 al had bespeurd, en waar ik niet zonder enig succes het bewustzijn heb over mogen bevorderen in stukjes in kranten, tijdschriften, en recenter via mijn blog en via bijdragen en debat op sociale netwerken. In onze bevolking en structuren gaat nog altijd het leeuwendeel (94 procent!) van de geldmiddelen naar de zorg voor het fysieke. Alsof we gisteren nog maar pas met veel gewonden uit de wereldoorlog zijn gekomen, zo bedenk ik dan! Mijn grootouders spraken vaak, in de jaren zeventig, van de gruwel van de vele gewonden na de eerste en tweede wereldoorlog. Verminkte mannen, zonder arm, zonder benen, of met een onherkenbaar gezicht…Soms denk ik dat het excellente systeem van ambulances in ons land mede is opgericht om aan die gruwel een goed antwoord te bieden. We willen een medemens niet laten lijden.

Intussen is het echter al vele jaren zo dat meer dan de helft (> 50%) van de problemen en klachten wat gezondheid betreft met de geest, de psyche te maken hebben. Hoog tijd voor een andere kijk! Voor een Mentaliteitswijziging. Minister Wouter Beke spreekt dit intussen ook met zoveel woorden uit. Aan hem heb ik en plein publique persoonlijk de boodschap gebracht, al ruim tien jaar geleden, tijdens een congres in Leuven. Ik trok zijn aandacht op de grote problemen. Dat wij in Europa de hoogste zelfdodingscijfers kennen; dat honderdduizenden ten prooi waren, toen al, aan depressie; en aan verslavingen, angsten, slapeloosheid enzovoort. Ik stelde de vraag of de Wetstraatpoliticus zich deze toestand niet meer moest aantrekken. Dat memorabele moment heb ik hier al beschreven. De toenmalige voorzitter van de christendemocratische partij kwam van ver; hij zag zich toen nog niet dadelijk in de rol van bewaker van de gezondheid en dus van het geluk. Recent heeft hij net deze ministeriële verantwoordelijkheid gekozen in zijn eerste opdracht na deze van partijvoorzitter, misschien is onze conversatie vruchtbaar geweest en de politicus goed bijgebleven.

Doe ons een plezier, bewijs ieder van ons een dienst, lees en deel deze oproep.

Als inleiding laat ik enkele essentiële citaten volgen.

“In 2020 zijn we onszelf tegengekomen. Wat we altijd als vanzelfsprekend beschouwden, kon plots niet meer gegarandeerd worden, met alle gevolgen van dien. Een stevige deuk in ons collectieve mentale welzijn. En het was daar al niet te best mee gesteld. Luttele maanden na de besparingen in het algemeen welzijnswerk heeft de ‘eerstelijnshulpverlening’, opnieuw haar nut bewezen en wordt nu opnieuw versterkt. We juichen dat uiteraard toe. Want die psychosociale hulp is erg nodig. Maar zolang we niet meer werken maken van échte preventie, blijft het dweilen met de kraan open.

Tafelgast Dave Sinardet zette in De Afspraak het puntje op de i toen hij aan de minister vroeg of er ooit een partij was geweest die weigerde in een regering te stappen indien het budget voor welzijn niet drastisch werd verhoogd. Hij voegde meteen toe dat vooral het splitsen van een kieskring een splijtzwam lijkt te zijn.

Het gaat om prioriteiten. Het gaat om de mentaliteit. De zorg heeft de burger nodig. En de burger heeft haar beleidsmakers nodig.

(…)

Het zijn onzekere, beangstigende tijden. We lijden aan een gevoel van onmacht. Je ziet het overal. We schoppen keet in de straten en op sociale media. We zijn angstig, vermoeid en slechtgezind en langs alle kanten van het politieke spectrum wordt de revolutie voorbereid. Maar we lijden allemaal. Wat we beter kunnen doen, is op zoek gaan naar dat lijden in de ander en zeggen dat het toegestaan is. We kunnen, zoals psychiater Dirk De Wachter stelt, elkaars psychiater worden. Elkaars eerste lijn.

We zijn dus van onschatbare waarde voor elkaar. Hier zitten de kansen op mentaliteitsverandering. 6,6 miljoen Vlamingen die zich bewust zijn van de eigen en elkaars situatie en elkaar tegemoet treden. Wij allen, die elkaars hulpverlener zijn. Die mede-lijder zijn. Zoals De Wachter stelt: het is toegestaan om te worstelen. Om ongelukkig te zijn. Het is niet ongewoon. Het is zelfs een kunst. Het is dan ook niet een gelukkig leven dat we moeten nastreven, maar een waardevol leven. En dat gaat over verbinding. In de eerste plaats met het zelf. En meteen daarna met die ander. Dát is preventie. Wij allen, die elkaars eerste lijn zijn.

Er is iets gaande, we weten alleen nog niet precies wat. We worden ons meer en meer bewust van onze manier van leven en de weerslag ervan op ons denken en voelen. We beseffen meer en meer dat we in essentie worstelende mensen zijn. Covid schijnt daar slechts het zoeklicht op.

Dat is waar onze minister van Welzijn de lat legt. En terecht. Échte preventie is een mentaliteitsverandering. Bij burgers en ook bij beleidsmakers. Want het vraagt duidelijk beleid. Geen doekje voor het bloeden maar een ware vermaatschappelijking van onze geestelijke gezondheid, waarbij burgers in staat worden gesteld elkaars hulpverlener, elkaars mede-lijder te zijn. Ons mentaal welzijn heeft niet per se met psychologen of psychiaters te maken.”

_____________________

• Met dank aan de onafhankelijke, progressieve nieuwssite De Wereld Morgen. Haar Community is een van de invloedrijke deelnemers aan het maatschappelijk debat, een burgerforum.

Het volledige artikel, de boodschap van de CAW-Centra, leest u via de Community of via deze link: https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/02/12/meer-omkijken-naar-elkaar-kan-professionele-hulpverlening-ontlasten/

P. S. : Wie dit stukje heeft aangeklikt en gelezen (intussen meer dan 300 lezers) omdat hij dacht dat de woorden in de titel “Meer omkijken naar elkaar… Tot vreugde van de psychiaters” ironisch of cynisch waren bedoeld, heeft het niet goed begrepen. De toonaangevende dokter en therapeut Dirk De Wachter, bekend van “Borderline times”, zijn boek over de liefde, en door interviews over kunst en meer, heeft het geregeld laten weten: “Wanneer ik thuis kom en de boodschappen op mijn antwoordapparaat beluister, hoor ik geregeld klagende vragen als “Dokter, het gaat niet meer! Alstublieft, geef mij een afspraak!” De Wachter: “Wij geneesheren geschoold in de psyche kunnen het zorg opnemen niet meer aan; mijn grootste wens is dat allen, mensen, burgers, opnieuw aandacht en zorg voor elkaar opnemen. [Zoals het in vorige generaties, in tijden zonder televisie, auto, pensioen, wooncomfort en computer gewoon zijn gang ging.]” Zo ver is het gekomen.

Illustratie: het is een opvallend feit dat in onze populatie de “contactvaardigheid” en de communicatievaardigheid vaak te wensen over laat; mensen komen echter wel goed, normaal en natuurlijk in contact met elkaar als ze de groene open ruimte opzoeken en het steuntje in de rug hebben van de aanwezigheid van een hond of een baby.