Op 1 oktober 2010 opent in het Museo Nacional de Bellas Artes in Havana een retrospectieve van het werk van de Antwerpse kunstenaar Bruno Vekemans (1952). De tentoonstelling, die tot 5 december loopt, geeft een overzicht van het werk dat Vekemans de laatste 15 jaar heeft gemaakt. In de tentoonstelling zal eveneens een selectie worden getoond van de nieuwe Havana-reeks waaraan Vekemans de afgelopen drie jaar heeft gewerkt.
? Jan de Zutter
?De nieuwe Havana-reeks die Vekemans schildert, is een vervolg op de Kinshasa-Congo reeks waaraan de Antwerpse kunstenaar werkte tussen 2006 en 2007. De Kinshasa-reeks is een serie indringende portretten van gewone mensen die Vekemans in de straten van de Congolese hoofdstad ontmoette.
Gefascineerd door de link tussen de Congo-cultuur en de Afro-Cubaanse traditie trok Vekemans eind 2007 voor het eerst naar Havana om daar opnieuw gewone Cubanen te fotograferen en te schilderen. In 2009, tijdens zijn tweede bezoek, kwam hij in nauwer contact met de ?Afrikaanse cultuur in Havana. Hij ontmoette er een babalawo, een priester van de Yoruba-religie.
Die religie reisde sinds de zestiende eeuw vanuit Westelijk Afrika mee met de slaventransporten naar de Carraïben en vermengde er zich met het katholicisme. Vekemans bezocht ook collega schilders die zich inspireren op de Afro-Cubaanse religies, zoals Eduardo Roca, beter bekend als Choco, en Salvador Gonzales die vooral de Congo-religie Palo Monte in zijn werk aan bod laat komen.
Salvador is ook de bezieler van het Afro-Cubaanse kunstenaarssteegje Callejón de Hamel in Havana. ?Afgelopen week keerde Vekemans terug naar Havana om verder te werken aan zijn reeks en de laatste afspraken te maken over de tentoonstelling. Die was oorspronkelijk in het voorjaar van 2011 gepland, maar werd op verzoek van Moraima Clavijo Colom, de bevlogen directeur van het Museo Nacional de Bellas Artes, vervroegd nadat een Warholl-tentoonstelling kwam te vervallen.
Aanvankelijk wilde Vekemans zijn volledige Havana-reeks presenteren in de Cubaanse hoofdstad, maar de directie van het Museo de Bellas Artes stond er op om een ruimer overzicht van Vekemans’ werk te kunnen tonen. In oktober zullen de Cubanen dus zowel de bekende cityscapes uit Sidney en New York, als de verstilde dandy-portretten en de portretten van jazzmuzikanten kunnen bekijken, naast een aantal werken uit de Kinshasa-Congo en de Havana-reeksen.
Vekemans is de eerste Europese schilder uit het tijdsgewricht rond de ?millenniumwissel die een overzichtstentoonstelling krijgt in het museum voor schone kunsten, dat bekend staat als een van de meest toonaangevende van Centraal-Amerika. het museum bezit een collectie oude meesters, waaronder een reeks Vlaamse meesters als Rubens, Jordaens en Van Dyck, maar ook een uitgebreide collectie Cubaanse kunst van de negentiende en twintigste eeuw.
Daarnaast beschikt het museum over een grote receptieve ruimte voor wisselende tentoonstellingen. Vandaag loopt daar een Pop Art-tentoonstelling met 59 werken uit de collectie van het Instituto Valenciano de Arte Moderno (IVAM). Vekemans bereidde in Havana ook een samenwerking met het Taller Experimental de Grafica voor. In de ateliers van het collectief van grafische kunstenaars dat sinds 1962 bestaat, zal Vekemans een set van zes etsen maken, die naar aanleiding van de Belgische culturele week in Havana in november, gepresenteerd zal worden. Vekemans vindt het uitermate belangrijk om te kunnen samenwerken met lokale kunstenaars.
Om diezelfde reden legde hij de afgelopen week ook contacten met een aantal Cubaanse kunstenaars om hen in 2011 of 2012 naar Vlaanderen te brengen. Gelijktijdig zal dan ook de volledige Havana-serie getoond worden. Met de hoofdcurator van de Fototeca de Cuba in Havana, Nelson Ramírez de Arellano Conde werden afspraken gemaakt om Cubaanse fotografie uit de periode van de Revolutie van 1959 naar Vlaanderen te brengen. Een gelijkaardige tentoonstelling sloot net haar deuren in het Spaanse Valencia.
Daar werd werk getoond van Alberto Diaz Gutierrez (Korda), de man die het iconische portret van Ché Guevarra maakte, en van Raul Corrales, Osvaldo and Roberto Salas, Liborio Noval, Ernesto Fernandez, Jose Agraz, Perfecto Romero and Luis Pierce. In Havana sprak Vekemans lang met de 70-jarige Roberto Salas en de 76-jarige Liberio Naval, beiden nog uitermate actief als fotograaf. Salas, de meest vernieuwende van de twee, experimenteert vandaag met nieuwe technieken zoals photoshop.
Vekemans legde eveneens op de Ludwig Foundation of Cuba (LFC) contacten met uitermate getalenteerde jonge Cubaanse kunstenaars, laatstejaars aan de Academie van Havana. In de loop van de volgende maanden wordt in samenwerking met de Consejo Nacional de las Artes Plasticas (CNAP), de Cubaanse ambassadeur in ons land, Elio Rodriguez Perdomo en Vlaamse partners nagegaan welke Cubaanse kunstenaars naar ons land zullen komen. Met de retrospectieve in het Museo Nacional de Bellas Artes krijgt de 58-jarige Vekemans eindelijk de internationale erkenning die hij verdient.
