Onlangs deed een radiopresentator zijn coming out op YouTube. Vanachter zijn computer riep hij op om van achter onze schermen te komen en écht met elkaar te praten. Van praten wordt men immers beter. Deze oproep werd, o ironie, massaal verspreid via de sociale media.

Moraalridders opperen dat de maatschappij verzuurd is en dat we elkaar terug een warm hart moeten toedragen. Ze trekken fel van leer tegen de digitalisering. Mensen zijn enkel nog individuen. Ik vind dit een holle discussie.  Ik geloof niet dat de maatschappij vroeger “warmer” was omdat mensen meer met elkaar praatten. Integendeel, er werd nog nooit zo veel gecommuniceerd, er wordt non stop gepraat. Je kan er amper nog om heen. 

Ik ben net afgestudeerd en werkzoekend. Dat het niet gemakkelijk zou zijn, had ik verwacht. Dat het zo moeizaam zou gaan niet. Als werkzoekende moet je tegenwoordig een,  zo uitgebreid mogelijk, profiel hebben op LinkedIn en jezelf promoten op Twitter en aanverwanten. Je moet opvallen, de waarheid wordt verdoezeld en aangedikt met filters en hashtags.

Het idee van zelfpromotie maakt me vaak bang. Als nuchtere West-Vlaming ligt het niet in mijn aard. Ik ga vlug relativeren en ben erg cynisch als het internetidentiteiten aankomt. Ik betrap mezelf er vaak op dat ik zucht bij de zoveelste twitter-discussie of de ijdele hashtags die ik op instagram zie passeren, om nog maar te zwijgen over de reacties op nieuwssites. Toch was mijn smartphone een troost op de lange, eenzame dagen.

Hélas, afgelopen zaterdag, na een wel erg onhandige handeling, begaf mijn gsm het. Ik moest  het voortaan zonder stellen. Een licht gevoel van paniek werd me meester. De eerste nachten sliep ik niet goed, ik had de constante drang om facebook en instagram te checken, zoals dat dan heet. Ik miste iets. Daarbij kwam een gevoel van schaamte. Het kon toch niet echt dat ik dat nodig had? Nee, natuurlijk heb ik de constante communicatie en bevestiging die mijn telefoon me gaf niet nodig.  Vraag het aan de gemiddelde twintiger en hij zal hetzelfde beweren. Iedereen kan leven zonder internet. Echter, er rust een hemelshoog taboe op het kunnen toegeven dat we met zijn allen eigenlijk stiekem verslaafd zijn.

Vooral de stelling dat mensen niet meer zouden praten, stoot me voor de borst. De wereld wordt er enkel oppervlakkiger op, hoor je dan.  Praten doen we wel degelijk. De mens heeft zich nooit meer blootgegeven dan nu; je depressie deel je met iedereen en je coming out doe je op YouTube. Je móet praten, niet enkel over jezelf, maar over alles en iedereen. Mensen, mezelf voorop, hebben steeds impulsen nodig om de aandacht te behouden. Maar er is ook meer ruimte voor debat.

De virtualisering van de communicatie is dus helemaal niet zo negatief. Mensen die niet goed zijn in communiceren krijgen ook de kans om zich uit te drukken. Ik geef toe dat het internet me helpt. Ik voel me gesterkt. Ik heb vrienden over de hele wereld, die ik zonder internet hoogstwaarschijnlijk zou verliezen. Een deel van deze vrienden maakte ik zelfs online. Nog een taboe, dat is immers iets voor zielige mensen. Het internet zorgt er voor dat ik een rijker persoon ben. Die constante stroom aan impulsen brengt me wel degelijk iets bij. Zo heb ik een liefde voor fotografie ontdekt en kan ik mezelf op een nieuwe manier uitdrukken. 

De nieuwe vorm van communiceren creëert,  in tijden van crisis, kansen. Het brengt een dynamiek in een maatschappij die stilstaat en die niet openstaat voor jongeren, hun ideeën en hun creativiteit. Sociale media creëren nu zelf het nieuws en bepalen wat belangrijk is. Het gaat om een evolutie die moeilijk terug te draaien valt. Daar kan je voor of tegen zijn, maar er wordt wel degelijk gepraat. Meer nog, de stemlozen krijgen een stem. Dat is niet enkel belangrijk voor wereldomwentelingen als de Arabische Lente, maar ook voor onze verloren generatie.

Een generatie die nood heeft aan een houvast en een manier om zich uit te drukken. Niemand mag zich verplicht voelen om mee te draaien in de virtuele ratrace, maar ik ben dus niet beschaamd over het feit dat ik een smartphone nodig heb. De maatschappij zal er niet beter op worden als we met zijn allen terug verhalen gaan vertellen aan het haardvuur.