Detachment
Filmrecensie -

Detachment

woensdag 30 januari 2013 01:32
Spread the love

Deze parel van een inktzwarte film is een stomp in je maag en balanceert permanent tussen een rake zedenschets van het Amerikaanse schoolwezen anno 2012 en een poëtische mijmering over het leven an sich. Tevens een scherpe kritiek op de teloorgang van onze burgerzin en ethisch besef, waar de opvoeding door ouders steeds problematischer wordt. Het gevaar van een karikatuur loert steeds om de hoek, maar de regisseur omzeilt dit vakkundig. Ondanks alle uitzichtloosheid is er nog steeds een sprankeltje hoop. Toch is het absoluut geen voer voor fans van feelgoodmovies en zal deze film ongetwijfeld gemengde reacties oproepen. Met zijn visuele flair en hyperrealistische haast documentaire-achtige stijl weet Detachment nochtans van begin tot einde te boeien.

Als een postmoderne nomade zwerft literatuurdocent Henry Barthes van de ene vervangopdracht naar de andere. Zijn odyssee langs scholen lijkt wel zijn eigen innerlijke queeste te weerspiegelen, in stand gehouden door een jeugdtrauma. De coole houding is maar een façade en langzaam maar zeker krijgen we de echte Henry te zien. Een integere idealist, die ondanks alle agressie op school, zich wars van elke vorm van cynisme, verrassend goed staande weet te houden. De vreemde snuiter die aanvankelijk op scepsis wordt onthaald en erin slaagt om de harten van de leerlingen te ontdooien door zijn flegmatieke naturel. Adrien Brody’s vertolking is even doorleefd als in The Pianist, ‘s mans inlevingsvermogen in deze rol is fenomenaal.

De diverse kleurrijke vrouwen die zijn pad kruisen geven de film een extra cachet. Zo ontfermt hij zich over een straathoertje (Sami Gayle) en wordt hij halsoverkop verliefd op collega Sarah Madison, vertolkt door de ravissante roodharige  Christina Hendricks, die menig mannenhart liet sneller slaan als wulspe übersecretaresse in  de tv-serie Mad Men. Zij doet onvermijdelijk denken aan Julianne Moore. Vergeten we vooral ook niet de schitterende Marcia Gay Harden, als schooldirectrice achter wiens schijnbaar oppervlakkig burgerbestaan een getormenteerde ziel schuilgaat. Ook een eervolle vermelding voor James Caan, in de rol van door de wol geverfde veteraan die met zijn sarcasme menig balddadig leerling passend op zijn plaats zet.

Regisseur Tony Kaye verdiende zijn sporen al als maker van talloze videoclips voor beroemde popsterren maar werd door de Hollywoodgilde pas voor vol aanzien en gelauwerd met zijn debuutfilm American History X, een ijkpunt in de hedendaagse filmgeschiedenis en wat mij betreftt verplichte kost voor elke middelbare schoolleerling. In deze film slaagt hij er niet alleen in om, weliswaar soms op prekerige wijze, de racismeproblematiek in de VS bloot te leggen maar tevens raakt hij aan de pijnpunten van de moderne Amerikaanse samenleving tout court. Kaye’s film past op die manier in het rijtje van het werk van onafhankelijke eigenzinnige cineasten als Todd Solondz en Gregg Araki, beiden zeer de moeite waard.

Met Detachment herhaalt hij zijn krachttoer in een meer introspectieve en gelaagde film die ook bol staat van symboliek. Zo is er een dramatische gebeurtenis in de school die, zoals in een Griekse tragedie, een cathartisch effect heeft op het zielsleven van de protagonist. Leukigheden waardoor de film extra pigment krijgt zijn de verbale intermezzo’s van Brody zelf en de animatiebeelden van krijttekeningen op het bord die rechtstreeks commentaar leveren op de situaties.

Schijnbaar geschraagd door een heel erg pessimistisch wereld-en mensbeeld is hij wellicht zwaar om torsen voor de positivo’s onder ons. Gefundenes fressen ook voor moraalridders van allerlei signatuur zal u schrander opmerken. Dat is buiten de waard gerekend. De cineast brengt een oprechte ode aan de miljoenen leerkrachten die dag in dag uit het beste van zichzelf geven. Als ervaringsdeskundige kan ik dat alleen maar beamen.

take down
the paywall
steun ons nu!