Pas wie door de hel is heengegaan, is in staat een glimp van de hemel op aarde op te vangen.  Die bedenking maakte ik tijdens een recente uitstap. Nabij Ieper [Ypres] ligt Poperinge, op een uurtje rijden van de Belgische kust. In het legendarische en goed bewaarde Talbot House konden soldaten van elke rang drie jaar lang ontspanning vinden tijdens de oorlog van ’14 – ’18.

De club werd opgericht door officier Talbot en vooral bezield, uitgebouwd en via donatieverzameling ondersteund door een kameraad, luitenant Aalmoezenier “Tubby” Clayton. Die slaagde erin een heel mensvriendelijke geest te laten heersen in “Toc H”, de club. Notoir koutten militairen van elke rang op voet van gelijkheid met elkaar in Talbot House.

Leger-priester Lt. Clayton

In het Engelse milieu van toen was dat zeer uitzonderlijk. De sociale gelaagdheid, de stratigrafie,  werd in het Empire zeer ernstig genomen. In tegenstelling tot heden, nu elke klant koning is, en elke internet-beschrijver majoor.

Op de zolder had reverend Clayton een kapel ingericht, waar de beproefde strijders mentaal en spiritueel op hun effen konden komen, zoals wij dat in Leuven zeggen. “Wij vonden er voeding voor de geest”, verklaarden de soldaten zelf, als authentiek gelovige tijdgenoten en beproefde oorlogsgetuigen.

Op de gruwelijkste dagen tijdens de uitzichtloze belegeringsoorlog van ’14 – ’18 werden wel 100.000 soldaten gewond en vielen niet veel minder dan 20.000 doden.

De nieuwe wapens zoals het machinegeweer, de mitrailleur, en oorlogsgas bleken moorddadig in combinatie met oude tactische gewoonten.

—

Ook de tuin was voor de uitgeputte soldaten vol waarde en betekenis, na de uren, dagen, maanden en jaren in de modderige loopgraven in doodsgevaarlijke strijd. Enkele jaren geleden, bij het jubileum van het Huis, is er een speciale variëteit roos ontwikkeld.

In Talbot House is een opmerkelijk museum ingericht, er is een cafetaria- brasserie in de stijl van toen, met koperen luchter, schilderijen, foto’s, meubilair, en nu vreemd maar mooi aandoende stoelen uit die tijd. Een vrijwilligster verzorgt de bloemstukken; zij vertelde ons hoe haar eigen ouders door de doodsoorlog WO II werden getekend, hoe de oog-getuigenissen van haar vader en van zijn vriend, een kleine klaroen die later uitgebreid gedecoreerd werd, haar jeugd kleurden en haar interesse wekten.

De geest van gastvrijheid en gezelligheid die de strijders uit de loopgraven ooit versterking en recreatie bood, wordt hier tot op vandaag in ere gehouden. Temidden van de historische artefacten kan je een Engelse thee nemen of een lichte maaltijd.

Britse toeristen bespeelden tijdens ons bezoek de oude piano en zongen (video via Facebook).

In de kapel op de zolder, waar tijdens de Eerste Wereldoorlog de eucharistie werd verzorgd, werd gezongen en gebeden, en waarschijnlijk biecht werd afgenomen,  trof ons het houten soldatengraf-kruis van luitenant Talbot, die tijdens de oorlog sneuvelde. Het onderste gepunte deel is half vergaan; het kruis heeft een tijd banaalweg in de aarde bij het front gestaan. Nu is het fraai omringd met tekeningen en ingekaderd. Ere wie ere toekomt.

—

De verstilde kapel onder het dak.

Ook hier hangt nog steeds een gewijde sfeer.

—

Een generaal actief in de westhoek en op Buitenlandse fronten en theaters, bleef tot lang na de oorlog voorzitter van de stichting Talbot House.

Tegenwoordig is het mogelijk in dit unieke, sfeervolle historische kader voor de nacht te blijven.