Politiek & muziek (1) The Clash & The Cash

Linkse politiek in de populaire rock- en popmuziek kende haar grootste bloei in de jaren ’60 en ’70. Het was de tijd dat het beste uit de tegencultuur het tot in de top van de hitparades schopte en breed uitgolfde over alle hoofden. Later verwaterde dat fenomeen. Tussen de hits zaten nog wel uitdagende, straffe zaken, maar ze raakten vaak ondergesneeuwd en bedolven onder tonnen weinigzeggende, gewild gratuite deuntjes.

Ook vandaag. Ieder kiest wat hem het best schikt uit het gigantische aanbod. Nummers die de geest prikkelen, worden handig vermeden en politiek lijkt een vies woord waar geen brood meer mee te verdienen valt. Want, laat ons eerlijk zijn, in die al eerder aangehaalde hoogtijdagen was het bon ton (en commercieel verantwoord) om kritisch uit de hoek te komen.

De goegemeente (akelig woord, het betekent letterlijk ‘het gewone, niet-kritische publiek’) vandaag drukt het politieke denken bewust weg. Politiek als erbarmelijke soap op de tv, dat kan nog, maar een doordreven discours wordt niet meer verteerd, tenzij door een kleine groep.

Geld verdienen is er al helemaal niet meer bij. Bij een minderheid muzikanten vinden we ook vandaag nog de wil om zaken via het woord en de muziek te veranderen. Sommigen zijn iconen uit de sixties of seventies, anderen groeiden op met die muziek, nog anderen leven in een situatie waaruit ze zich een weg via geweldloze middelen willen vechten. Maar hoe je het ook draait of keert, je kan de klok terugdraaien, maar de tijden blijven anders.

In de komende afleveringen van Filter willen we dan ook graag al eens ons oog laten vallen op wat het huwelijk van politiek en muziek nog te bieden heeft. We gaan hier geen eindeloze parade van politieke bands leveren, maar het spel spelen met de knikkers die ons via de actualiteit toegeschoten worden. Vandaag is dat de uitgave van Sound System van The Clash.

The Sound System, van The Clash

Die tiendelige box (met nog een heleboel extra’s) is een schitterend document van een van de meest politieke bands van de jaren ’70 en ’80. Tegelijk belichaamt dit duur geval alles waar The Clash tegen was. Dit was de groep die dubbel-LP’s uitbracht voor de prijs van één plaat en triple-LP’s minder deed prijzen dan een dubbelaar. Dit was de band die muzikaal over heel de wereld uitwaaierde om al coole muziek te omarmen. Een groep die een van de beste catalogi uit de rockmuziek heeft samengespeeld.

Die formatie krijgt nu zijn zoveelste box waarin alles zou zitten wat de moeite was om over te houden. En toch… er ontbreken nummers die misschien niet essentieel zijn, maar voor de volledigheid (en de prijs) had het geen kwaad gekund. Commercieel gezien is er nog een troef die achter de hand wordt gehouden. Op het internet circuleert bij voorbeeld een compleet andere versie van ‘Combat Rock’ die veel meer hiphopinvloeden heeft en minder gepolijst klinkt. Wordt die dan binnen een paar jaar (in een ongetwijfeld ook dure deluxe-versie) uitgebracht? We willen het niet weten en we denken dat de spirituele leider van The Clash, wijlen Joe Strummer, zich in zijn graf omdraait.

Het hele geval heeft dus niets te maken met waar The Clash ooit voor stond, maar ja, dat waren sentimenten uit een andere eeuw. De jonge mannen van toen die het overleefd hebben, zijn nu allemaal bijna 60. Denken aan de oude dag kan in dergelijk geval geen kwaad zeker? Wie er echter aan denkt om in één klap een van de hoekstenen van de politico-rock binnen te halen, die krijgt inderdaad de best klinkende versies van een heel stel Clashnummers. Want, ondanks alle bezwaren, de muziek blijft natuurlijk buiten gekef of gezeur staan, onaantastbaar als een immense oorlogsbodem. Zucht.

Kort dag

Dinsdag (24/9) speelt Balmorhea en JBM in de Nijdrop in Opwijk, woensdag staan in het Leuvense STUK Recorders en Mean, project van Younes Faltakh (The Hickey Underworld) en Niels Borrey (Max Rouen).

Deze week nieuw en belangwekkend:

Au Revoir Simone – Move In Spectrums

Bill Callahan – Dream River: Meer dan excellent werk van de man die onterecht de reputatie van een treurwilg heeft. Wezenloos mooi, als een imaginaire stroom meandert ze door. Dikke aanrader.

Clark – Feast/Beast

Crystal Stilts – Nature Noir

Daedelus – Drown Out

Elvis Costello and The Roots – Wise Up Ghost: Een behoorlijk taai plaatje voor wie hoopt op simpele liedjes, Costello en The Roots leveren hier een uiterst moderne en politieke plaat af die de luisteraar verre van onbetuigd laat. Geen traditionele songs, maar een eclectische collage. Straf.

Goldfrapp – Tales of Us: Het beste dat mevrouw Goldfrapp ooit heeft afgeleverd en één van de kandidaten voor plaat van het jaar. We zien dezelfde ommezwaai als toen Talk Talk van hitgroepje vervelde tot een van de diepst ontroerende groepen uit de popmuziek. ‘Tales Of Us’ steekt zo Julia Holters Loud City Song naar de kroon.

Roy Harper – Man and Myth

Jesu – Every Day I Get Closer to the Light from Which I Came [Avalanche Recordings]

Kings of Leon – Mechanical Bull

Mark Lanegan – Imitations: Tussendoortje met Lanegans versies van een aantal bekende songs. Uiterst onderhoudend en een veilige aanschaf voor wie aan zijn stem verknocht is.

Mazzy Star – Seasons of Your Day

Zie bespreking later deze week.

MGMT – MGMT

Nightmares on Wax – Feelin’ Good

Placebo – Loud Like Love

Sebadoh – Defend Yourself

Kelly Stoltz – Double Exposure

Various Artists – And I’ll Scratch Yours

Koen De Meester