Update: 12 mei 2023: slot:  Les trentes glorieuzes hadden WO II nodig als ‘genitor’.

Ondanks de nooit geziene vloed aan publicaties en boeken,  zijn er  slechts weinig denkers of geleerden die de echt grote vragen wensen of kunnen aanpakken. Vragen zoals deze of de mens altijd tot oorlog zal zijn aangetrokken, of dat een hemel op aarde zonder legers ooit mogelijk wordt. Het stuk “Wereldpolitiek op de snookertafel” van Hendrik Vos die doceert aan de UGent, doet een poging. Ik geef de samenvatting en het slotdeel en lever daarna mijn kritische bedenkingen.

Vos’ stelling : “Leiders als Poetin denken in termen van militaire macht en confrontaties tussen landen. Zijn er dan geen alternatieven voor een politiek van obsessief bewapenen?”

Vos’ slot:
“De wereld hoeft geen biljarttafel te zijn waarop slechts plek is voor knallende confrontaties. Er zijn ook academici en politici die hoopvoller zijn en alternatieven zien voor ruwe machtspolitiek. Dat betekent niet dat er nooit meer aanvaringen zullen zijn. Obsessief bewapenen moet daarop echter niet het enige antwoord zijn.

Een uitgekookt beleid dat gericht is op het uitbouwen van evenwichten en afhankelijkheden die als hefboom gebruikt kunnen worden, kan veel ellende vermijden. De wereld kan ook gestabiliseerd worden ­zonder dat het op een snookermatch moet lijken.

En trouwens, zijn landen eigenlijk wel rivaliserende ballen uit één stuk, gedoemd om eeuwig met elkaar te botsen? Zijn het finaal geen verzamelingen van mensen met weliswaar uiteenlopende ambities, maar wel eenzelfde verlangen naar een ­fatsoenlijk leven en dus minder ­veroordeeld tot clashen dan te ­dikwijls wordt gesuggereerd? “

—————————————-

Bedenkingen

Ik lees dit graag. Mijn verstand én mijn kennis & aanvoelen van de mens wil het echter niet nemen. Het is een zoete spijs, maar zoals Roger Lenaers ooit schreef over de Kerk: beter ruw roggebrood dan een ijsje.

Braaf Simplisme blijft troef.
Het is voor mij een raadsel hoe geleerde mensen, ook al zijn ze dan vooral geschoold en geoefend in één vak als de politicologie, nog kunnen analyses maken op basis van dergelijk simplistisch en kaduuk mensbeeld.

Wie kan, met de geschiedenis van de mensheid in het achterhoofd, en dat beeld opdoen vraagt in mijn ervaring toch maar een vijftal jaren doorgedreven studie, liefst aangevuld met wat kennis van culturele antropologie en dierenpsychologie, wie kan met deze kennis gewapend nog geloven in een mens die “uiteindelijk vooral gekenmerkt wordt door eenzelfde (!) verlangen: naar een fatsoenlijk leven”? Je moet een erg brave mens zijn om dat soort mensbeeld te huldigen.
Alsof de mens niet zou zijn “een vat vol tegenstellingen” en zeer uiteenlopende aandriften.

Er zijn zo vele domeinen waar je een meer evenwichtig, voller beeld krijgt van de mens dan wat de jonge geleerde hier huldigt.

Neem een kijkje op de speelplaats van een school; bij ons werd er nog voor het eerste leerjaar intensief gevochten op het koertje tussen de lessen van de kindergartenjuffen door. De basisschool gaf nog een duidelijker beeld. Een vijftal bullies,” pestkoppen” op een hondertwintigtal leerlingen had er sadistisch plezier in anderen, en vooral uitgekozen zwakke slachtoffertjes, te domineren en te vernederen,, te slaan en te zien lijden. De meeste van die pestkoppen zullen het in een natie als de onze niet verder schoppen dan een functie bij de vuilnisophaaldienst of bij de ploeg die auto’s in elkaar draait. Daar in de fabriek gaat het pesten dan stevig door, daar zijn veelzeggende verhalen en video’s over aan het licht gekomen de laatste jaren.

Ikzelf was in de lagere school een soort “politieagent” zoals de lerares van het zesde leerjaar, mevrouw Malisse,  het aan onze moeder stelde tijdens een oudercontact. Ik had gemerkt dat ik harde vuisten bezat en de ziel om ze in te zetten, ik had plezier in vechten met als doel de kneusjes te beschermen door… de bullies op de jukbeenderen te bonken  telkens wanneer hun aanvallen op anderen het nodig maakten. De tegenstander neerhalen heet dat. Wat een feest. Zeg mij niet dat deze drijfveren niet voor altijd in een deel van de populatie aanwezig zullen blijven.

Generaals
Wie behoefte heeft aan een beeld opgemaakt bij de volwassen exemplaren van de soort, die kan bij veel literatuur terecht. Van het verslag van de jongste generaal van de US tijdens de tweede wereldoorlog, James Gavin van de parachutisten dat ik momenteel lees, tot het syntheseboek “Vrede en Oorlog” over drieduizend jaar menselijke strijd overal op de planeet van de hand van de merkwaardige veelweter en pogende visionair Jonathan Holslag. Nooit bleven populaties, naties, langer dan een jaar of veertig gespaard van oorlog.

Illustratie: Verslag van de inzet van de 82ste divisie parachutisten door haar commandant aan generaal Eisenhower na meer dan een maand strijd na de landing in Normandië op D-day, 6 juni 1944. Uit James Gavin, “Op naar Berlijn. De veldslagen van een parachutistengeneraal 1943-1946”, p. 151.

Citaat: “Na haar landingen in duisternis te beginnen om H-4 uur op D-Day, nam deze Divisie deel aan de inleidende acties voor de invasie van West-Europa. Ze vocht drieëndertig dagen achtereen zonder te worden afgelost of versterkingen te ontvangen. Ze volbracht alle opgedragen taken op het daarvoor vastgestelde tijdstip of eerder. Nimmer werd veroverd gebied weer prijsgegeven (…) De Divisie verloor 64 procent van haar sterkte aan doden, gewonden en vermisten. Nog voor het laatste offensief werd ingezet, had het infanteriewapen van de Divisie 45 percent van zijn sterkte verloren. Toen de Divisie na beëindiging van haar operaties in reserve ging, was haar strijdlust nog even groot als op de dag dat ze voor het eerste maal in actie kwam.”

Of denk aan Churchill die schreef na zijn deelname als officier van het Fourth Hussars annex oorlogscorrespondent aan een veldslag in Cuba:

“There is nothing as exhiliarating as being under fire, and not being hit!”

Dictators

Zoals er sadistische pestkoppen zijn in de leerlingengroepen in onze scholen, zo zullen er altijd dictators zijn aan het hoofd van naties dat lijkt me een voorspelling die niet moeilijk te maken is, waar ik de hand voor in het vuur wil steken.

Je kunt maar beter een mensbeeld ontwikkelen, (en een beleid !), dat daarmee rekening houdt.

En dus flink blijven investeren in opleiding van soldaten (dezer dagen loopt de reeks Opleiding bij de Special Forces op VTM) en in krachtig wapentuig. Van karabijnen tot drones, nachtkijkers, cyber security, jachtvliegtuigen en bommenwerpers, torpedojagers, ontmijners, vliegdekschepen en artillerie in vele maten en kalibers.

Je kunt dus maar beter hopen niet in een land geboren te worden waar de viriliteit, de martiale coëfficiënt,de militaire geldingsdrang periodiek en fel offensief doorbreekt, zoals in voormalig Joegoslavië of in (Sovjet)Rusland. Het beste waarop je kunt hopen is dat je regering alleen Defensieve oorlogen zal voeren, waar je in eer en geweten kunt aan deelnemen. Als soldaat, als burger m/v in het verzet, of als subject dat zal pogen niet te verhongeren tijdens de oorlogsblokkades en schaarste daar tussen in.

Evolutie en de man
De Evolutie heeft de mannelijke en de vrouwelijke mensen gevormd, doorheen miljoenen jaren, met een mix aan aandriften en behoeften. Gericht op genoeg voeding vinden, over voortplanten en opvoeden, nadenken, kennis vergaren, contemplatie en gebed tot strijd leveren. Die mix heeft de mensheid overeind gehouden, voortgestuwd en uitbreiding laten nemen. Dat is over de duizenden jaren een grotendeels constante identiteit en karakter. Van de cafés van soldaten waar de mannen maar wat graag tot een ‘knokpartijtje’ overgaan met soldaten behorend tot een ander regiment, tot de maffia in diverse landen, of op een andere golflengte, in de sportieve competitie of in de concurrerende bedrijfswereld, maakt “vechten” en “de tegenstander overwinnen” een vast onderdeel uit van dat menselijke karakter.

Oekraïense strijders en 1914
Wie denkt dat vandaag de soldaten van het Oekraïense volk of de Russen echt geweldig tegen hun goesting vechten, die maakt zichzelf iets wijs. Vechten, oorlog, dat appeleert aan zeer diepe drijfveren die vast verankerd zitten in de mens. Het is historici bekend dat in 1914 in zowat alle betrokken landen de goesting om ten oorlog te trekken groot was. Bij alle soorten burgers, in Frankrijk, in Duitsland en elders.

Kijk ook naar de geweldige dynamiek die de aanval van de (in Versailles strijdlustig gemaakte) Duitse natie ontketende bij de Britten onder leiding van Churchill. Kijk hoe de rechtvaardige strijd van de USA forces in de tweede wereldoorlog een enthousiasme voor oorlog voeren heeft losgeslagen dat tot op vandaag doorwerkt. De mens is door Moeder Evolutie zodanig in elkaar gestoken dat hij over lange termijn kan overleven en zelfs als geen andere soort heeft kunnen floreren. Dat is niet een ‘Homo sapiens’ die alleen maar “fatsoenlijk” wil leven & in vrede zijn boontjes wil doppen. Strijdlust hoort erbij.

Wat mogen wij hopen?
Op eerlijk en fatsoenlijk gevoerde veldslagen binnen het kader van de Conventie van Genève die het oorlogsrecht grondvest.
Op oorlog met zo min mogelijk oorlogsmisdaden.
Op officieren die de soldaten niet onnodig de dood injagen.
Op legers die hun ding doen met ontzag voor de burgerbevolking.
Op bataljons die vechten met gezonde eerbied voor de bataljons en jongens bij de tegenstander.

Op degelijk opgeleide en uitgeruste medische equipes.

Op gerespecteerde en gekoesterde scherpschutters.

Op getalenteerde en hoog opgeleide en goed geoefende officieren, die de veldslagen bekorten en succes bezorgen dankzij dapperheid tactisch en strategisch inzicht en een goed contact met de manschappen.

Daar kunnen wij hopen als land en als publieke opinie aan bij te dragen.

Les trentes glorieuzes

Tot slot nog een groot en belangrijk tegenargument tegen “Oorlog is niets dan verlies”.
Hoe denk je dat uit het politieke, morele en economische moeras, uit de ‘stront’ van de jaren dertig.. ooit Les Trentes Glorieuzes 1945-1975 hadden kunnen geboren worden… zonder eerst door het kapitale Keerpunt dat WO II heet, te gaan?

Dat is mijn Waarheid. Ik wens ieder toe er zijn voordeel mee te doen.

SHS

Ill: Brigadegeneraal James Gavin, de jongste generaal van WO II, maakt zich klaar voor Operatie Market Garden, sept. 1944 . Hij leidde de 82^ste Airborne parachutistendivisie. (Bron: TracesOfWar.nl)

Zijn terugblik op de oorlog verscheen in 1978 onder de titel On to Berlin, vertaald als Op naar Berlijn.