Zesentwintig (!) miljoen mensen in de Europese Unie moeten het stellen zonder een job. Wie nog een job heeft, verliest in sneltempo zekerheid over deze job. Lonen, pensioenen en uitkeringen worden drastisch verlaagd. En ondertussen valt de economische groei volledig stil. De Europese tanker ligt niet alleen stil, hij maakt ook water. Tegen deze achtergrond publiceerde de Europese Commissie een tweetal weken geleden haar “Annual Growth Survey” (AGS). Dit document vormt de blauwdruk van het economische en sociale beleid dat Europa in 2013 wil uitgevoerd zien. Je kan het beschouwen als een ‘nieuwjaarsbrief’ van de Commissie.

Meer van hetzelfde?

Het Europese economische en sociale beleid werkt niet. Wie daaraan twijfelt, leeft in een parallel universum. Onlangs publiceerde het IMF een derde (!) studie waaruit blijkt dat bezuinigingen tijdens een recessie een averechts effect hebben op de economische groei. Uit cijfers van de OESO blijkt dat er geen verband is tussen de beschermingsgraad van een job vóór de crisis en de evolutie van werkloosheid in een bepaald land tijdens de crisis. Ondanks de drastische ingrepen in het sociale en economische weefsel van landen als Griekenland of Spanje zien we geen kentering in de situatie. Iemand met gezond verstand zou verwachten dat de Commissie lessen trekt door in de AGS voor 2013 eindelijk naar concrete, uitgesproken alternatieven te zoeken, weg van de ‘Brussels’ consensus.

Jammer, maar helaas. Opnieuw speelt de commissie hetzelfde liedje af. De afbouw van schulden en tekorten blijft prioriteit nummer één, en dat vooral door te bezuinigen. Ja, de commissie geeft toe dat bezuinigingen een negatief effect kunnen hebben op de groei (eindelijk), maar verbindt hier geen conclusies aan. Bezuinigingen uitstellen zou volgens de Commissie nog nefaster zijn… De discussie over de snelheid van de besparingen wil ze pas voeren in februari 2013, wanneer de nieuwe groeicijfers (noem ze maar recessiecijfers) worden gepubliceerd. Of wanneer het kalf al verdronken is. Verder moet de arbeidsmarkt nog meer ‘geflexibiliseerd’ worden. Lees: een uitholling van arbeidscontracten, een hervorming van de loonsonderhandelingen (die index moet er nu toch eindelijk eens aan), een versoepeling van de ontslagprocedures, een beperking van ontslagvergoedingen, een verlaging van de sociale bescherming en uitkeringen.

Ergens is een verborgen hoekje van het AGS pleit de commissie voor een verschuiving van belastingen op arbeid naar een belastingen op milieu, consumptie en … vermogens. Het zou ons echter verbazen, mocht een vermogensbelasting terugkomen in de landenspecifieke aanbevelingen die jaarlijks in juni aan de lidstaten worden uitgedeeld. Er zal eerder opnieuw gefocust worden op minder administratie, minder pensioenrechten, meer liberaliseringen (dit jaar met een focus op wegvervoer en havendiensten), en een verdere afbouw van syndicale rechten en de sociale dialoog.

De sociale vernietiging gaat rustig voort

Pas de magische formule van bezuinigingen en structurele hervormingen toe en je economie zal floreren! Sommigen durven zelfs te beweren dat deze strategie zijn vruchten al afwerpt. Zo zou in landen als Spanje of Griekenland het handelstekort stilaan verkleinen door ‘herwonnen competitiviteit’. Wie echter goed naar de cijfers kijkt, merkt dat het handelstekort van deze landen daalt doordat de import volledig in elkaar zakt (door een verminderde binnenlandse koopkracht), niet door een groeiende export. Tja, de rentevoeten op staatspapier zakken, maar dit heeft niets te maken met de bezuinigingen of ‘structurele hervormingen’, maar alles met een beslissing van de ECB om het staatspapier van landen in moeilijkheden op te kopen, een ingreep waar wij twee jaar voor in de woestijn hebben staan roepen.

De financiële markten mogen dan wel stabiliseren, de sociale vernietiging gaat rustig voort en wij ontsnappen er niet aan. De loonmatiging die ons dreigt opgelegd te worden, kadert volledig in bovenstaand economisch denken. Wij blijven weigeren om ons neer te leggen bij het in crescendo gegroeide dogma (in de media, in de publieke opinie, in de politiek) dat ‘er geen alternatief is’. Het is onze democratische plicht om ons niet neer te leggen bij dit defaitisme. We moeten blijven zoeken naar vooruitgang en blijven daarom pleiten voor alternatieve uitwegen uit dit ondertussen grotesk drama.

Stop !

Stop dus met de dwaze Europese bezuinigingspolitiek die de economische groei onderuit haalt. Ja, schulden moeten afgelost worden, maar dit doe je op langere termijn en niet tijdens een recessie. In Nederland roept het Centrale Planbureau de regering op om in 2013 en 2014 alsjeblieft geen verdere besparingen door te voeren, wegens tegenvallende groei. Investeer in de Europese economie, zodat we niet nog meer terrein verliezen op vlak van infrastructuur, proces- en productinnovatie en menselijke vaardigheden.

Stop met de dwaze Europese fiscale politiek die bedrijven toelaat om fiscale dumping te organiseren en die de grote vermogens zonder boe of ba onder de radar van de fiscus laat passeren.

Stop met de uitholling van de sociale en arbeidsrechten en besef dat werknemers de echte motor van de Europese economie zijn en niet een productiekost die je zo laag en ‘flexibel’ mogelijk moet houden. En stop met de dwaze ontmanteling van openbare diensten: zij vormen voor velen de laatste reddingsboei in een maatschappij waar narcisme en snel winstbejag eerder beloond worden dan bestraft.

Rudy De Leeuw, ABVV-voorzitter