Zo’n twee jaar geleden, in oktober 2020, werd Luis Arce, de linkse kandidaat van MAS (‘Beweging naar het Socialisme’) tot president verkozen van Bolivia. Dat was uiteraard niet naar de zin van de Verenigde Staten en van de Boliviaanse heersende klasse. Er zij aan herinnerd dat dit land in 2019 een staatsgreep heeft gekend die president Morales, de eerste president van de inheemse bevolking in de Boliviaanse geschiedenis, ten val bracht.
Staatsgreep tegen Morales
Als vertegenwoordiger van de ‘Beweging naar het Socialisme’ had president Morales de aanzet gegeven tot de nationalisering van fossiele brandstoffen, de invoering van een minimaal pensioen voor alle ouderen, gratis medische zorg voor zwangere vrouwen en hun kinderen, hulp aan ouders voor de scholing van hun kinderen, een verdrievoudiging van de salarissen en een daling van de armoede van 38 naar 15 procent.
Hij voerde een grondwet in waarin het plurinationale karakter van Bolivia wordt erkend. Hij voerde een duidelijk anti-imperialistisch beleid en zocht regionale toenadering tot Venezuela en Cuba, enz.
Net als de algemene staking die Salvador Allende in Chili ten val bracht, werd die in Santa Cruz georganiseerd door bedrijfsleiders.
Evo Morales. Foto: EneasMx, Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0
Deze politiek viel natuurlijk niet in de smaak bij de Verenigde Staten en de Boliviaanse kapitalisten. Zij organiseerden een algemene staking en rellen in Santa Cruz, het economische hart en bastion van de rechtse oppositie. Net als de algemene staking die Pinochet in Chili ten val bracht in 1973, werd die in Santa Cruz georganiseerd door bedrijfsleiders.
De relschoppers vielen openbare gebouwen en de politie aan. Ze leidden tot de oproep van het leger aan Evo Morales om af te treden. Om een bloedbad te voorkomen, besloot hij het land te verlaten. In de door de inheemse bevolking bewoonde gebieden braken demonstraties uit tegen de staatsgreep, waarbij tientallen doden vielen.
Nieuwe poging tot staatsgreep
De terugkeer van de ‘Beweging naar het Socialisme’ in oktober 2020 was dus een revanche van het Boliviaanse volk op de staatsgreep. De reactie van de kapitalisten en de rechtse oppositie op deze overwinning was om opnieuw een staatsgreep te proberen uitvoeren, volgens hetzelfde scenario, namelijk het aanwakkeren van onrust en rellen om de interventie van het leger te rechtvaardigen.
In oktober en november was het land 36 dagen lang het toneel van nieuwe rellen. Het voorwendsel was de eis van een nieuwe volkstelling vóór de verkiezingen van 2025 om de verdeling van de zetels in het Parlement opnieuw te berekenen. Talrijke openbare gebouwen werden in brand gestoken, waaronder de gebouwen van talrijke arbeiders- en boerenbonden, met name die van de Federatie van Landarbeiders van Santa Cruz.
Het besluit van de regering om de gevraagde volkstelling te organiseren maakte een einde aan de hoop op een nieuwe staatsgreep. De tactiek van de demonstranten om in allerijl een volkstelling op te leggen is verijdeld. De demonstranten, geleid door het Departementaal Burgercomité, een conglomeraat van werkgeversorganisaties, eisten een volkstelling vóór juni 2023, terwijl de parlementsverkiezingen pas in 2025 zijn gepland.
Het is andermaal een voorbeeld van een ‘fluwelen revolutie’, d.w.z. de organisatie van een pseudo-volksprotest om een wettelijk regering omver te werpen.
Dit verzoek om een dringende volkstelling was natuurlijk bedoeld om fraude in de regio Santa Cruz te vergemakkelijken. De volkstelling zal plaatsvinden, maar pas in maart 2024.
Het is andermaal een voorbeeld van een ‘fluwelen revolutie’, d.w.z. de organisatie van een pseudo-volksprotest om een wettelijk regering omver te werpen. Deze keer draaide die uit op een mislukking, waarvan we getuige waren.
Dit is de vertaling door Frans De Maegd van het tweede deel van een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’ op Investig’action.
Om meer te weten:
