Omdat ik het theaterwereldje door en door ken, ben ik zelden onder de indruk van lovende recensies, maar die over ‘Africa’ van NTGent hebben me donderdagavond toch naar de Magdalenazaal in Brugge gelokt. Niet zonder wantrouwen weliswaar, want zowat elke recensent had het over ‘Africa’ dat met een c en niet met een k geschreven wordt “omdat auteur-regisseur Peter Verhelst het niet over het echte, maar over het imaginaire Afrika wil hebben”. Nu leek me dat al een ietwat vergezochte verklaring, want Afrika wordt zowat overal ter wereld met een c geschreven, behalve in het Nederlands.

Het kan ook aan mij liggen, want op de website www.theaterafrica.be las ik dat het om een woordspelletje ging, een ‘goede vondst’, en ik zie niet meteen een woordspelletje in die letterswitch. “Die letter c verwijst naar het bevreemdende van dat continent”, las ik. “Het mythische. Het fantasievolle. Die letter staat symbool voor onze dromen over dat continent.” Ik heb mij ook al suf gepeinsd over die zogenaamde ‘goede vondst’, maar het wil maar niet komen. Kan iemand mij helpen?

Mijn wantrouwen werd ook deze keer bevestigd, want in de Magdalenazaal, waar op de affiches gewoon ‘Afrika’ met een k stond, zag ik een theatermonoloog die zo doorzichtig opgebouwd was dat de saaiheid ervan afdroop.

Ja, natuurlijk wist ik al dat Oscar Van Rompay zich in het eerste deel zwart zou spuiten om aan te tonen dat hij naar Afrika getrokken is om, zeg maar: neger te worden.  Ik wist ook hij Negerengels zou praten, dat hij zou dansen en krijsen op z’n negers en dat hij ergens halverwege het zwart er weer af zou spoelen om tot de orde van de dag te komen. In het tweede deel zou hij dan het verhaal vertellen dat hij vorige week in Humo al verteld had, over zijn ervaringen in Kenia, waar hij een boomplantage met dertig arbeiders runt (toegegeven, een niet-alledaagse cumul).  Alleen over het derde deel, als Van Rompay in een plas (die de rivier voorstelt) gaat liggen en er op muziek van Kreng via een katrol een pop omhoog gehesen wordt, had ik niets gelezen.  Hier had ik wél verduidelijking gewild, want ik zie niet wat voor symboliek Peter Verhelst hierin verscholen heeft.

“Oscar heeft urenlang over Kenia verteld,” schrijft Verhelst in het programmaboekje, “over het land en over wat hij er doet, over wat hij er denkt en voelt. Ik heb die woorden opgeschreven en aangedikt of verhevigd. Met die nieuwe woorden van Oscar heb ik een tekst geconstrueerd, aangevuld met een voice-over die put uit ons collectieve geheugen, uit de westerse fantasieën over het Mythische, Zwarte Continent. In de hoop niet alleen iets over Afrika te vertellen of over Oscar in Afrika, maar ook over ons en over het leven zelf.”

Het eerste deel miste naar mijn gevoel drama en humor. Te veel woorden, te veel poëzie, te weinig theater. Het tweede deel was langdradig.  Van Rompays verhaal vol anekdotiek was op zich niet onaardig en ook zijn visie over de onmogelijkheid om als blanke daadwerkelijk te integreren in een zwarte gemeenschap was interessant.  Maar in Humo had hij dat al veel boeiender verwoord. Van Rompay is helaas geen enthousiaste verteller, zijn lijzige stem is zelfs slaapverwekkend.

Neen ‘Africa’ heeft me niet geraakt, en als het stuk al iets over ons en over het leven zelf vertelt, dan is het dat de theaterwereld, inclusief de theaterkritiek, een besloten wereldje is dat zichzelf schromelijk overschat. Maar dat wisten we al.

Misselyk