Invoering van deze maatregel op Europees niveau kan de
zwerfvuilhoeveelheid drastisch doen dalen zoals reeds bleek in Duitsland en
Scandinavië.
Dit heeft niet enkel positieve gevolgen voor het milieu,
maar ook voor de overheid die hierdoor veel minder belastinggeld hoeft uit te
geven voor opruimkosten.
Dit debat wordt georganiseerd in het kader van de
Europese “Week van de Afvalvermindering” (22-30 november 2014)
Zie: http://www.ewwr.eu/nl/project/main-features
Twee uitgesproken tegenstanders van statiegeld, NSZ en
Fost Plus, werden eveneens uitgenodigd om hun visie te verduidelijken.
NSZ (Nationaal syndicaat der zelfstandigen) liet weten
belet te zijn en Fost Plus (Federatie Belgische Verpakkingsindustrie) zag het
nut van een (nochtans belangrijk) maatschappelijk debat hierover niet in…
Let’s Do It! is sinds 2008 actief en gesticht in
Talin Estland. Het is een burgerinitiatief maar niet tégen de overheid.
In België is LDI actief sinds najaar 2011 en de doelstelling
is om tegen 2018 (na 10 jaar werking ) minstens 5 % van de bevolking te
activeren in opruimacties.
Tezelfdertijd probeert de organisatie zichzelf zo snel
mogelijk overbodig te maken door een gebrek aan zwerfvuil.
Mirakels bestaan er uiteraard niet op dat vlak maar invoering
van de Statiegeldmaatregel – liefst op Europees niveau – zal de
zwerfvuilhoeveelheid drastisch doen dalen, met gunstige ecologische en
budgettaire gevolgen.
Het valt af te wachten in hoeverre de verpakkingsindustrie
zal trachten om stokken in de wielen te steken.
Ze proberen – as we speak – via hun gelobby in Brussel
deze maatregel op alle mogelijke manieren te verhinderen.
Wordt dus in 2015 zeker vervolgd …
Jef Helderweert, logistiek coördinator Let’s Do It!
Belgium Vlaamse Regio, heet iedereen warm welkom.
Toon Eerdekens, de Limburgse afvalkunstenaar, bijt de
spits af.
Hij stelt al zo’n 10 jaar het afvalprobleem aan de kaak
en doet sinds 2006 een jaarlijkse “plastiektelling” daar OVAM geen cijfers meer
publiceert.
Een presentatie “Statiegeld – Meten is Weten” geeft ons
allerlei informatie:
– Volgens
gegevens van PetCore Europe recyclede Europa in 2013 65 miljard Pet-flessen.
Dit is 65 procent van de hoeveelheid. Maar betekent dat er 51 miljard in het
milieu belanden…
– Vlaanderen
doet het heel goed volgens Ovam: slechts 0.05 procent of 1 fles op de 2000
wordt niet gerecycleerd. Ovam wordt gesponsord door FostPlus voor de
zwerfvuilcampagnes. Belangenvermenging? Kloppen die cijfers wel van 750.000
flesjes op straat?
– De
eerste plastiektelling (enkel langs Vlaamse wegen) gaf het volgende aan: de “properste”
kwam op 117 fl/km/jaar (of 9x het officiële cijfer) en de “vuilste” kwam op
3120 fl/km/jaar (of 240x het OVAM-gemiddelde). Een totaal van 35.000.000
plastiek flessen wordt weggegooid langs de weg…
– Conclusie
is dan ook dat de OVAM telling waardeloos is en hierdoor het probleem
geminimaliseerd en verzwegen wordt
– Tonnen
plastiek flessen drijven naar zee via de waterwegen
– Ook
over de afbraaktijden van plastiekflessen wordt gelogen want i.p.v. 5 à 10 jaar
is dat honderden jaren…
– In
Vlaanderen is er geen enkele controle over afval…
– Geld
gaat vóór milieu, vóór volksgezondheid en blijkbaar vóór alle morele waarden…
– Het
probleem is letterlijk onbeheersbaar
De volgende spreker is Annick De Paepe, coördinator
preventie, sensibilisatie en communicatie van Limburg.net met haar presentatie:
– Op
21-22-23 maart 2014 was er de succesvolle campagne Straat.net “een propere
straat da’s een heldendaad”. We geloven in het burgerinitiatief!
– Vrijwilligers
worden af en toe opgeroepen voor een opkuisactie en krijgen 15€ per opgeruimde
kilometer. Het aantal deelnemers groeit ieder jaar!
– Als
extra doen we af en toe een opruiming langs de oevers van de Maas en als het
water laag staat van de Maasbedding die er niet uit ziet! Jeugdverenigingen
ruimen dan op middels kajaks e.d. en kunnen zo een centje bijverdienen voor hun
organisatie.
– Een
sorteeranalyse toont aan dat meer en meer mensen onderweg eten en drinken en…
– We
hebben een netheidsbarometer opgesteld wat een instrument is voor perceptie,
meting en beleid.
– OVAM
en FostPlus worden betaald door de burger maar stellen daar weinig voor in de
plaats
– Tegen
2015 zal er een impactanalyse gepubliceerd worden over de invoer van statiegeld
op plastiek flessen en blik
– FostPlus
richt zich enkel op het te behalen van het recyclage percentage
– Het
sorteerprincipe is niet juist:
·
Heel veel recycleerbare producten hebben niet de
vorm van een fles of flacon en belanden dan bij het restafval
·
Beter is het om te sorteren op soort i.p.v. op
vorm
·
Het scheiden is technisch haalbaar
– PMD
zakken worden gestolen door “afvaldieven” (meestal Albanese bendes) die er het
metaal uithalen en de rest ergens dumpen! Papier en textiel wordt ook gestolen.
Dit is een echt “fenomeen” geworden!
– We
dienen de sector verantwoordelijk te maken voor het hergebruik van de
verpakking. Nu is er geen druk!
– De
technische innovaties in sorteerinstallaties worden niet optimaal gebruikt.
– Het
principe “de vervuiler betaalt” wordt niet toegepast
– SITA
(Suez) zamelt alle afval in en de opbrengst gaat naar Frankrijk!
– Limburg
heeft zelf een inzamelsysteem opgestart wat goedkoper en sneller is dan de
verwerking via SITA!
– Het
afvalprobleem kent dus een groot financieel luik!
– FostPlus
was niet blij met het idee dat er een afvaldebat wordt gevoerd
Tijd voor een filmpje van Faisal Sadegh, Let’s
do it Mediterranean-coördinator in Malta over de pollutie in zee. Ingeleid door Karin Kops, country coordinator voor België vanuit het internationale LDI-team in Estland. De Middellandse Zee is
de meest vervuilde zee edoch is er een gebrek aan betrouwbare meetgegevens. We
dienen duurzaamheid na te streven!
https://www.youtube.com/watch?v=b266LCOeG-o
15 Landen en meer dan 60.000 mensen hielpen samen op 10
en 11 mei 2014 om honderden tonnen afval op te ruimen op de stranden en uit de
zee. Tegen eind 2018 is ons doel om in 20 landen 1 miljoen mensen te
sensibiliseren.
Bernard Merckx, medestichter WasteFreeOceans waarvan
België de bakermarkt is, houdt van “shockeren”. Hij is nl medewerker in de
kunststofindustrie maar poneert dat veranderingen ook van binnenuit kunnen
komen.
Het is nodig dat mensen uit de industrie de anderen
wakker schudden!
Dit soort berichten wordt uiteraard niet naar klanten
gestuurd…
Ook de woestijnen blijven niet gespaard van afval en zorgt
voor een hoge kamelensterfte!
Eerst over naar: https://www.youtube.com/watch?v=5SGH4q6WNL4&list=UUDr0HXLfLKh09gG3theIPWw
We dienen te gaan naar een circulaire economie.
We zijn het allemaal eens dat verandering moet maar weten
nog niet goed hoe?
In Europa bestaat er een richtlijn: “the European Waste
Regulation” en 2014 is het jaar van de verandering! 8 landen overwegen
statiegeld in te voeren. Nemen we de haven van Oostende als voorbeeld dan houdt
80 procent van de vissers zich aan de richtlijn maar 20 procent verpesten het!
Steeds meer mensen vinden mekaar en dit resulteert in
regionale actieplannen aan de Baltische Zee, de Zwarte Zee, de Middellandse Zee
en de Noordzee.
Organisaties zoals: MEDPOL, OSPAR, HELCOM, Black Sea.
België is koploper in “fishing for litter” en bv de
baggerbedrijven werken hier aan mee.
Uit visnetten e.a. kan allerlei materiaal gefabriceerd
worden, zoals een tas, rugzak, skateboards, tuinbanken,… Technisch is dit
allemaal mogelijk en als het versleten is kan het hergebruikt worden. Het kan
bekeken worden als een tijdelijke opslag maar wellicht wordt het uiteindelijk
toch verbrand…
Vele mensen denken dat kunststof niets waard is.
Bio-afbreekbare kunststoffen bestaan niet uit 100 procent
recycleerbaar materiaal. Bv gemaakt uit maïs, suikerriet geeft het idee dat je
het kunt weggooien en dan verdwijnt het wel… Nee dus! Ook is er 5x zo veel
water nodig om dit te maken.
Het is allemaal niet zo fraai…
Alles draait om bewustwording!
In India wordt de Ganges proper gemaakt.
In China vind men ook overal rotzooi.
Het geld gaat naar Frankrijk en het afval naar China.
Ook bij drankenkartons wordt niet alles teruggewonnen.
Fabrikanten schermen steeds met “eco-design” daar de
consument dit zou wensen. Ook niet dus.
Statiegeld is een middel en geen doel.
Coca-Cola blokkeert alles rond het statiegeld en heeft
zelfs Australië voor de rechter gedaagd.
Het is hoogtijd om statiegeld in te voeren maar dient
overal hetzelfde te zijn om afvaltoerisme te ontmoedigen.
Het slotdebat met enkele politiekers en als moderator Raf
Grinfeld (Ecokot Antwerpen)
Toon Wassenberg (sp.a), Hermes Sanctorum (Groen), Bart Nevens (N-VA), Frederik Meulewaeter (Jong CD&V) en Bart Neys
(Referendumpartij)
Toon, verantwoordelijk in het district Antwerpen voor het
milieubeleid onder Kathleen van Brempt, stelt dat statiegeld een middel is en de
verantwoordelijkheid ligt bij de producent edoch ook bij de consument. Deze
verantwoordelijkheid dient veel hoger gemaakt te worden! De belastingbetaler
draait nog steeds op voor de kosten. Dient dan ook breder bekeken te worden dan
alleen statiegeld heffen -> de fabrikanten moeten alles terugnemen! Bij het
verlaten van de supermarkt zou een opvang voor verpakking dienen te zijn. Communicatie
en sensibiliseren dient meer geactiveerd te worden.
Recyclage makkelijker maken door bv een blauwe stip te
voorzien wat wijst naar de blauwe zak.
Herman, 5 jaar in het Vlaams Parlement voor leefmilieu,
zegt dat Vlaanderen het goed doet. 71 procent wordt gerecycleerd maar de opmerking
is dat dit reeds vele jaren op hetzelfde niveau blijft hangen. We rusten te
veel op onze lauweren. We dienen verder te durven gaan want het ziet er pover
uit voor de komende jaren en er is zelfs geen perspectief!
Statiegeld is maar één voorbeeld. Verbranding dient
uitgefaseerd te worden maar wordt nu nog te veel bekeken als “groene stroom
opwekking”. Wel wordt er veel minder afval gestort.
Peter denkt aan “wij” i.p.v. “ik”. De wereld hebben we in
bruikleen. De aarde is een dier: adem is de lucht, de pels is de grond en de
beenderen de stenen,…
We dienen te kijken naar ons eigen aankoopgedrag.
Bart zet de zorg voor het milieu voorop als één van de
belangrijkste thema’s. Alles wordt vergiftigd! Vele mensen leven van de zee en
wij zijn daar blind voor… zie bv bij de aankoop van milieuvriendelijke wagens:
de oude wordt geëxporteerd naar Afrika en meestal nog volgepropt met oude
kleding, koelkasten,…
Terug naar het “melkkanneke”!
Een oproep om het aankoopgedrag te wijzigen, de
mentaliteit en het bewustzijn!
Al wat geproduceerd wordt, dient gerecupereerd als het niet
meer bruikbaar is.
Bart Neys met zijn nieuwe beweging vindt:
– Dat
er een referendum dient georganiseerd te worden rond het afvalprobleem als bewustwording
ervan
– Dat
we rentmeester zijn van deze wereld
– Dat
statiegeld interessant kan zijn daar vele mensen uit economische redenen of uit
gemakzucht spullen weggooien in de berm, rivieren, beken, …
Raf merkt op dat ook de producenten afvaloverlast veroorzaken.
Nood aan afvalpreventie! Zie de winkel zonder verpakking: is hier een toekomst
voor?
De afvalrecuperatie dient gemakkelijker gemaakt te
worden.
Replieken uit het publiek:
Producenten en bedrijven veroorzaken bedrijfsafval wat
meestal de verbrandingsoven in gaat, er zijn nog te beperkte
kringloopinitiatieven zoals Bebat.
De politiek loopt altijd achter de feiten aan: we dienen
wereldverbeteraars te zijn!
Producenten dienen volledig recycleerbare producten te
maken.
Repressief beleid: voor of tegen? Zie het gasboetesysteem
maar dat is een discussie apart.
30 procent van de agro opbrengst wordt weggegooid wegens niet
conform aan de distributieregels zoals komkommers moeten recht zijn want anders
nemen ze te veel plaats in bij transport = ook een apart hoofdstuk.
Er dient een beter beloonsysteem op poten gezet te worden
De ecologische voetafdruk in Vlaanderen is véél te hoog!
Het statiegeldsysteem werkt perfect in Duitsland,
Scandinavië en Australië met het bedrijfsleven als partner.
Meer info:
http://www.letsdoitworld.org/about
Om de aandacht voor dit thema te stimuleren lanceerde Let’s
Do It! Belgium onlangs een petitie op AVAAZ. Deze loopt tot het voorjaar van
2015 en zal worden overgemaakt aan de nieuwe EU-leefmilieucommissaris en de
commissie leefmilieu van het Europees parlement.
Mocht u de presentaties wensen dat laat u dit maar weten
en stuur ik ze door.
Ik verwijs ook naar het artikel van Bastiaan Aerts =
Toeval? http://www.demorgen.be/binnenland/vlaamse-regering-gaat-door-met-statiegeld-op-blikjes-a2139761/
“Franse kernenergie? Ongelooflijk dat hun leugencam... 
