Jan Callebaut, communicatieadviseur en laten we dat niet vergeten, ook ondernemer, heeft het in de krant “De Morgen” over de rol van de vakbond. De discussie over de rol van de vakbond komt mij eerlijk gezegd een beetje de strot uit. Maar goed, men raakt er blijkbaar niet over uitgepraat.

In dit opiniestuk vind ik de klassiekers terug die ik verwacht had, nl. de vakbonden moeten zichzelf heruitvinden willen ze de trein naar de 21^e eeuw niet missen. Daar komt het zowat op neer en  het is in feite een herhaling van wat ons regelmatig door de werkgeversorganisaties voor de voeten wordt geworpen.

Ik begrijp dat deze organisaties ten zeerste begaan zijn met het lot van de vakbonden maar zoveel medeleven is voor een gewoon mens als ik teveel van het goede.

Echter, in de opinie van Jan Callebaut vind ik weinig duiding over hoe de vakbonden er dan wel zouden moeten uitzien, weliswaar mét behoud van hun eigenheid als vakbond.

De remedie, zo stelt hij,  dat doet men door innovatie en slimme specialisaties te ontwikkelen die in nichemarkten wereldwijd business moet genereren. De arbeidsmarkt moet in deze mee evolueren en flexibeler worden. Dan volgt er nog iets vaags als “we moeten een brug maken van jobzekerheid naar loopbaanzekerheid?”. Ik kan er mij zo onmiddellijk bij voorstellen dat men hier wil zeggen dat je niet meer op een vaste job moet rekenen maar dat men er zich moet bij neerleggen de speelbal te worden van wat men noemt een steeds flexibeler arbeidsmarkt. Een job voor het leven die vond je vroeger bij bedrijven die door inovatie op lange termijn een trage maar solide groei kenden. Speelbal dat wordt je wanneer in bedrijven geinvesteerd wordt door graaifondsen die alleen investeren wanneer de winstprognoses hoog blijven. Het cynische eraan is dat je via jouw pensioenspaarplan vaak onbewust zelf deel uitmaakt van een graaifonds. Eén van de redenen waarom 2^de en 3^de pijlers geen volwaardig alternatief vormen voor de oude dag maar slechts een middel zijn om je te laten meedraaien in het neoliberale discour. In Nederland heeft men daar inmiddels al een poepje van geroken trouwens.

Concreet wordt dit als dusdanig door Jan Callebaut niet verder ingevuld maar als ik hem kan volgen dan wil hij in feite dat de vakbond zich omtovert tot een instelling die nog uitsluitend dient om aan de werknemers door te geven wat de werkgevers op hun verlanglijstje staan hebben en dat we om dat te realiseren nog flexibeler moeten worden, waarschijnlijk niet alleen in werkuren maar ook in loonkost. Een soort van appendix dus van de ondernemerswereld.

Bij mijn weten kan men ook innoveren en slimme specialisaties ontwikkelen ,wat trouwens het domein van de onderneming en de poltiek is, zonder aan sociale dumping te doen. Als het dat is wat Dhr. Callebaut bedoelt dan ben ik volledig mee en zie ik inderdaad een rol weggelegd voor de vakbond, nl. ervoor zorgen dat dat zo blijft. En dat, verschilt in niets met wat de vakbond van in den beginne heeft gedaan.

Ook met  de stelling dat men de discussie moet aangaan “zonder taboes” valt men in herhaling en kost het niet veel moeite om bij gebrek aan duiding van de auteur zelf het indexmechanisme als grootste taboe aan te duiden.

De arbeidsmarkt, zo wordt nog gezegd, moeten we herorganiseren in functie van een nieuwe wereld. Wat we in het opiniestuk te lezen krijgen is helaas oude wijn in nieuwe zakken, de vakbonden bashen om de publieke opinie te beïnvloeden en dat wijst niet meteen op een intentie om een nieuwe wereld te bouwen. De term “afbraakwerken” is hier meer op zijn plaats.

Wijst alle ellende in de wereld er niet eerder op dat de wergeversorgansiaties zichzelf, en dit met hoogdringendheid, moeten heruitvinden? Nederigheid en loyaliteit tegenover de gemeenschap waarbinnen het goed is te ondernemen zijn in deze nieuw te ontginnen begrippen.