In 2013 speelden er bitter weinig Belgische films op het filmfestival van Gent, althans in tegenstelling tot 2012 waar er tien nationale publiekstrekkers waren (waaronder drie (semi-)docu’s en één befaamde kortfilm). Naast het reeds verschenen I’m the Same, I’m an Other, konden we in 2013 ook kennismaken met twee debuutfilms, Drift en 82 Dagen in April, en de tweede langspeler van Hélène Cattet & Bruno Forzani, L’Étrange Couleur des Larmes de Ton Corps. Van deze vier films is 82 Dagen in April dus de tweede film die de bioscopen haalt. Gek dat zélfs producties uit eigen land er zo lang over doen om officiële releases te krijgen bij ons. Dat zo’n dingen gebeuren in Frankrijk of de Verenigde Staten is gegeven de productiviteit van de filmindustrieën evident, maar in België? What’s that about?
Akkoord, het zijn niet de meest toegankelijke films. Of toch niet in vergelijking met The Broken Circle Breakdown en Offline, want 82 Dagen in April is niet bepaald “moeilijker” dan pakweg Kid of Welcome Home. Drift, I’m the Same, I’m an Other en zeker L’Étrange Couleur des Larmes de Ton Corps kan je daarentegen niet echt toegankelijk noemen voor het grote publiek, maar sinds wanneer moeten we ons neerleggen bij neoliberale drogredeneringen waarin we ons laten leiden door de vraag van “de markt”? Zeker op vlak van cultuur is dit ronduit misselijkmakend: toegankelijkheid is zowat het laatste criterium dat je moet laten meespelen bij het overwegen van de distributie voor een film. Als marktdenken dan toch een rol moet spelen, zou men er beter aan doen de lokale markten en talenten te steunen en Belgische (of Vlaamse, als het wat meer communautair moet) releases de voorrang en promotie te geven die ze verdienen.
Hoe dan ook, de zes Belgische langspeelfilms die in 2012 in première gingen op het Gentse filmfestival, kregen allemaal een officiële release – de laatste in rij, Le Monde Nous Appartient, kreeg die op 20 februari ’13. Voor de premières van 2013 is het nog wachten tot 12 maart ’14 eer we L’Étrange Couleur des Larmes de Ton Corps te zien krijgen en voor Drift is er nog geen release gepland. Het is overigens ook jammer dat The Miracle of Life van Joël Rabijns & Yves Sondermeier, hoewel reeds in première gegaan in Gent in juni ’13, geen herkansing kreeg voor een wat groter publiek op het Gentse filmfestival. Een nichefilm weliswaar, maar opnieuw, waarom zou dat een obstakel moeten zijn in zo’n klein land? Nu, mogelijk hadden Rabijns & Sondermeier geen behoefte aan dergelijke promo. Wanneer je je film op VHS uitbrengt (en limiteert op 1000 stuks), is het de regisseurs misschien meer om een cultstatus dan om bekendheid te doen.
Het debuut van Bart Van den Bempt is een relatief toegankelijke, zij het ietwat trage en erg visuele film die zich afspeelt in Turkije. Na het verongelukken van hun zoon die op trektocht was doorheen Turkije, gaan de vijftigers Herman (Marc Peeters) en Marie (Karen Vanparys) erop uit om zijn bezittingen te gaan ophalen in Istanbul. Wanneer Herman zijn zoons reisdagboek ontdekt, wil hij kost wat kost dezelfde route afleggen. Marie gaat bij aanvang akkoord, maar merkt al snel dat Herman op die wijze zijn verdriet probeert te kanaliseren, tot in het obsessieve toe. Er lijkt geen ruimte meer te zijn voor Maries emoties. Dit levert een interessante studie op waarin het verwerken van verlies centraal staat en hoe de individuele omgang hiermee kan wegen op een relatie.
Van den Bempt weet de landschappen in Turkije optimaal te gebruiken. We krijgen geen hippe plaatjes van badsteden te zien, maar fotografische beelden van woeste en uitgestrekte vlaktes en bergketens. Het heeft iets triest en tegelijk behaaglijk. Als kijker vroeg ik me meermaals af of de regisseur net deze landschappen koos om het verdriet en het louteringsproces van de ouders te belichamen. De soundtrack van Arve Henriksen voorziet de film daarnaast van een uitstekende melancholische sfeer en ook Peeters en Vanparys weten door hun authentieke vertolkingen een vreemdsoortige affiniteit op te wekken. Alle ingrediënten voor sterke cinema zijn er dus. Alleen is het thema van de film iets waarvan je verwacht dat het zal blijven hangen en dat was in mijn geval niet zo. Waar dat juist mee te maken had, is moeilijk te zeggen. Misschien hadden de dialogen iets scherper gemogen of had de film er zo nu en dan nét iets meer vaart mogen inbrengen.
Wie geïnteresseerd is in Vlaamse cinema, mag 82 Dagen in April zeker noteren. Het is lang niet de meest indrukwekkende prent en de serene atmosfeer kan ook als tergend traag en nietszeggend ervaren worden, maar in tegenstelling tot I’m the Same, I’m an Other is Van den Bempt er wel in geslaagd iets te vertellen.
