Het zit James Ponsoldt niet mee wat Belgische bioscoopreleases betreft. Met The Spectacular Now zit hij reeds aan zijn derde langspeler en niet één ervan haalde de zalen. Smashed verscheen in België rechtstreeks op dvd in maart 2013 en The Spectacular Now is sinds enkele weken “On Demand” verkrijgbaar via de digitale televisie. Gelukkig kreeg die wel enkele vertoningen op het Gentse filmfestival.
De rode draad doorheen Ponsoldts films is alcoholisme. Wanneer je doelpubliek vooral uit jongeren bestaat, is dat misschien niet het meest verkoopbare thema. Als we de marketeers en kassuccessen mogen geloven, willen jongeren namelijk zuipfilms à la The Hangover (tot drie maal toe), Project X en 21 & Over zien. Niets mis mee, ware het niet dat dergelijke films ons door de strot geramd worden. Wie zegt dat The Spectacular Now niet dezelfde populariteit zou kennen, moest er evenveel geld tegenaan gesmeten worden? Met de scenaristen van (500) Days of Summer in de rangen, zou je al meteen straffe promo kunnen voeren.
Dat het commerciële klimaat films maakt of kraakt, is uiteraard niets nieuws. Alleen wil het bij sommigen nog niet helemaal doordringen dat wat er “vanzelf” op de markt komt bovendrijven, niet noodzakelijk de sterkste en meest kwalitatieve films zijn. Wie poen heeft, kan zelfs het grootste gort verkocht krijgen – mensen zullen het wel slikken, al was het maar met de ironische “ik weet wel dat het pulp is” knipoog. Tegelijkertijd hoeven we ons geen zorgen te maken: er zijn cinefielen en filmcritici genoeg die optreden als gatekeepers tot canonisering. Dat is natuurlijk niet voldoende. Een film als The Spectacular Now is te ‘klein’ om te concurreren met pakweg The Master, Inside Llewyn Davis of Gravity. Zo’n film komt zelden tot nooit in een welbekend filmcanon terecht. Daarom dat het internet de ideale plaats is om dergelijke films te waarderen, al dan niet door het opstellen en verspreiden van eigen canons via virtuele communities. Op die manier kan er weerwerk geboden worden aan de dominante (elitaire) filmcultuur enerzijds en aan de big business (die niets meer te zien heeft met enige vorm van filmcultuur) anderzijds.
The Spectacular Now verdient zo’n vermelding. Net als in Smashed (die er eveneens één verdient) is alcoholisme de rode draad doorheen de film. In tegenstelling tot Ponsoldts voorgaande werk, is The Spectacular Now echter ook een prent over opgroeien, adolescentie en vriendschap. Terwijl we in Smashed konden genieten van de uitstekende Mary Elizabeth Winstead (die hier in de bijrol van Sutters zus te zien is) en Aaron Paul, zijn het in The Spectacular Now de authentieke vertolkingen van Shailene Woodley en Miles Teller die de show stelen. Dat we Teller reeds kennen uit zuipfilms als Project X en 21 & Over is overigens een schitterende poging van de regisseur om die films te relativeren en zelfs ontmijnen: Sutter (Teller) is de alcoholicus van dienst en blijkt toch niet zo’n episch leven te leiden, ook al is het exact die illusie waarmee de film aanvangt.
Het gelijknamige boek van Tim Tharp uit 2008 vormde de basis voor het scenario, maar het terugkerende thema in Ponsoldts films verraadt toch een voorliefde om over alcoholisme te verhalen. Dat zijn laatste film dezelfde jeugdige melancholie als (500) Days of Summer, Ruby Sparks en The Perks of Being a Wallflower bevat, in combinatie met de ernst en bittere humor uit zijn voorgaande werk, maakt het zonder enige twijfel zijn meest toegankelijke film. Deze charmante, doch tragische cinema hoort alvast tot de betere dingen die ik zag in 2013. De afwezigheid van een waardige bioscooprelease is dan ook diep te betreuren.
