“Hallo, ik ben Lydia. Ik leef een positief leven.”

“Dag, ik ben An. Ik ben…”

“Wat moet ik zeggen?”, raast door mijn hoofd. “Ik leef een negatief leven?” Of “ik leef een positief leven, maar in een andere betekenis dan jou?” Ik speel op veilig: “… Ik ben blij jou te ontmoeten.”

Lydia is een kranige 50-er, een oma, een vrijwilligster van het Rode Kruis in Oeganda. Ze onderricht andere dorpelingen over hygiëne en toiletgebruik. Haar huis is een modelwoning waar anderen komen kijken en bijleren. Daarnaast brengt ze hiv-positieve vrouwen samen om manden te maken. Ze heeft een groentetuin waarin ze anderen leert dat het belangrijk is om zelf voedsel te kweken en gezond te eten. Voor haar huis, dat erg gezellig is, ligt een hoop bakstenen. Ze heeft bouwplannen.

Hoe komt het dat sommige mensen hun hiv-positief-zijn kunnen omzetten in een positieve energie terwijl anderen zich laten gaan in depressies en een gebrek aan zelfzorg? Hoe komt het dat sommige mensen sterk genoeg zijn om de confrontatie met de vooroordelen aan te gaan?

Ik zie twee antwoorden: Lydia heeft een taal geleerd om over aids te praten op een ‘gewone’ manier, in plaats van met scheldwoorden of stereotypen. Woorden, niet zwaarbeladen, geven haar een identiteit en een manier om haar last tot trots om te buigen.

De nodige informatie over de ziekte en het in de hand houden ervan (want genezen gaat niet) maken het voor haar beheersbaar.
Ik wil je iets vragen, beste lezer, wil je met 3 mensen uit je omgeving een gesprek over aids aanknopen? Samen het gesprek aangaan om de Lydia’s van deze wereld een taal aan te reiken en de nodige informatie te geven maakt Wereldaidsdag -misschien ooit- overbodig.

An Vanderheyden is sinds mei 2011 afgevaardigde van Rode Kruis-Vlaanderen in Oeganda. Ze volgt er, samen met het Oegandese Rode Kruis, programma’s op rond eerste hulp en weeskinderen van aidsouders (Music For Life).