“Als je je ‘neutraal’ opstelt tegenover situaties van onderdrukking kies je de kant van de onderdrukker”, aldus Zuid-Afrikaans bisschop Desmond Tutu die in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

DeWereldMorgen veroordeelt de recente aanvallen van Hamas tegen Israëlische burgers, maar ziet die niet los van 75 jaar staatsterreur van Israël tegen het Palestijnse volk. Het internationaal erkende recht op gewapend verzet tegen een kolonisator is geen vrijbrief voor aanslagen op burgers. Een onderhandelde vrede kan alleen bereikt worden wanneer 75 jaar verdrijving, 56 jaar bezetting, kolonisatie en apartheid en 16 jaar blokkade van Gaza worden erkend als de oorzaken van dit geweld. DeWereldMorgen onderzoekt deze oorzaken die door de politiek en door mainstreammedia worden verzwegen, onderbelicht of ontkend, om zo een debat te stimuleren dat kan leiden tot onderhandelingen en vrede. (nvdr)

*  *  *

Schrijnende situatie

Hij beschrijft de situatie als nog schrijnender dan men zich kan voorstellen, met voornamelijk patiënten die lijden aan schotwonden, verwondingen door explosies en scherfletsel. “Het is eigenlijk nog erger dan je je kunt voorstellen, het is nog erger dan wat je op sociale media hebt gezien en welke stukjes media er ook op tv zijn verschenen.”

“De burgers in Gaza hebben geen manier om zichzelf te verdedigen, ze hebben geen manier om hun eigendom, hun kinderen, hun familie te verdedigen en ze hopen eigenlijk alleen maar op het beste, in de hoop dat ze niet gedood worden, gewond raken of verminkt worden.”

Rafah, ooit een bruisende stad, is nu een gigantisch vluchtelingenkamp geworden, waar ongeveer 1,5 miljoen inheemse mensen een toevlucht zoeken nadat ze zijn gevlucht uit andere delen van Gaza. De stad wordt voortdurend gebombardeerd door Israëlische strijdkrachten.

“Het is eigenlijk nog erger dan je je kunt voorstellen, het is nog erger dan wat je op sociale media hebt gezien”

Het ministerie van Volksgezondheid in Gaza meldde donderdag dat meer dan 30.000 mensen zijn omgekomen en meer dan 70.000 gewond zijn geraakt sinds 7 oktober.

Dr. McMonagle, werkzaam in het University Hospital Waterford, heeft in het verleden al ervaring opgedaan in oorlogsgebieden, waaronder Oekraïne, waar hij medisch personeel heeft getraind. Zijn wens om in dergelijke moeilijke omstandigheden te werken komt voort uit een diep verlangen om zijn vaardigheden op de best mogelijke manier in te zetten, zeker “in een omgeving van onrecht”.

Penibele omstandigheden

Om als buitenlandse chirurg in Gaza te geraken moest hij heel wat bureaucratie overwinnen. Artsen moeten op een speciale NGO-lijst staan die wordt doorgestuurd naar de Israëlische strijdkrachten, de Israëlische inlichtingendienst, de Egyptische regering en de Palestijnse Gezondheidsautoriteit.

De reis zelf was lang en vermoeiend. Via Cairo trok hij door het Sinaï-schiereiland naar de grens met Rafah. Bij het oversteken van de Egyptische grens moest hij minstens tien veiligheidscontroles doorstaan.

De veldkliniek waar Dr. McMonagle werkte, bevindt zich tussen Rafah en Khan Yunis in een gedemilitariseerde zone ter grootte van twee voetbalvelden. Het is speciaal opgezet om trauma te behandelen vanwege de enorme hoeveelheid letsel die ze zagen.

Kaart: Isochrone, Wikipedia / CC BY-SA 2.0 DEED

Gezien het enorme aantal mensen dat medische hulp nodig had, waren de uren lang en werd er weinig geslapen.

De omstandigheden waren moeilijk en gevaarlijk. “Als de ramen rammelen, vertelden ze ons dat het minstens een kilometer verderop was. Als het hele huis trilde, was het waarschijnlijk minder dan een kilometer. Dat was een soort vuistregel die we hanteerden.”

“Er was een fantastische korpsgeest onder iedereen, de verpleegsters, de dokters, iedereen in het veldhospitaal”

Maar ondanks de schrijnende omstandigheden en het grote aantal patiënten, bleef de moraal onder het personeel hoog. “Het moreel van het team was fantastisch. Er was een fantastische korpsgeest onder iedereen, de verpleegsters, de dokters, iedereen in het veldhospitaal.”

Er was een schrijnend gebrek aan materiaal. Dr. McMonagle vertelt in dat verband over de noodlottige afloop bij een van de patiënten: “We hadden een beademingsapparaat, een heel ouderwets, eentje dat ik nog niet eerder had gezien, waar we hem op hebben gezet. En het was moeilijk tijdens de nacht. Het functioneerde niet goed”, zei hij. De man kreeg vannacht een hartstilstand en overleed.

Volgens de dokter verzet het Israëlisch leger zich tegen het binnenbrengen van ventilatoren in Gaza. “Er is mij verteld dat onderdelen voor andere doeleinden kunnen worden gebruikt, dat het kan worden gebruikt om wapens te maken. Ik weet niet wat voor soort wapens. Ik ben geen ingenieur, maar dat is de reden die ons is verteld.”

De geschiedenis zal oordelen

De meeste patiënten die binnenkwamen waren ernstig ondervoed, wat bijdroeg aan de uitdagingen van het behandelen van hun wonden. “Ook al sterven er mensen door de oorlog, door de ontploffingen, door onder gebouwen terecht te komen of door schotwonden, wij bevinden ons nu in een situatie waarin we hongersnood zien, een hongersnood die veroorzaakt is door mensen.”

“Wij bevinden ons nu in een situatie waarin we hongersnood zien die veroorzaakt is door mensen”

Dr. McMonagle benadrukt dat bijna elke wond geïnfecteerd raakte vanwege het vervuild scherfletsel en de slechte hygiëne in het gebied. Dit resulteerde vaak in langdurige complicaties en verminderde genezing.

De aard van de verwondingen betekent dat veel patiënten worden achtergelaten met blijvende lichamelijke en psychische gevolgen, zoals het verlies van ledematen zonder hoop op een prothese. Dr. McMonagle gelooft dat zelfs degenen wiens levens werden gered in het veldhospitaal, te maken zullen krijgen met langetermijngevolgen.

“Ze kunnen niet functioneren of werken, ze kunnen geen geld verdienen of normale dingen doen. Je hebt dus niet alleen de bevolking nu verlamd, maar ook de volgende generatie.”

“Je hebt dus niet alleen de bevolking nu verlamd, maar ook de volgende generatie”

Dr. McMonagle is verschillende keren op soortgelijke missies naar Oekraïne gereisd om te opereren. Hij zegt dat het grote verschil met wat hij in Gaza zag, het aantal burgers is dat naar het ziekenhuis wordt gebracht.

Hoewel hij van plan was vier weken in Gaza te blijven, werd het vanwege de toenemende gevechten in Rafah te gevaarlijk voor buitenlandse hulpverleners om te blijven.

Hij benadrukt de noodzaak van internationale hulp om de tragedie in Gaza te stoppen. “Ik denk dat de geschiedenis over ons zal oordelen, net zoals de geschiedenis over ons oordeelt over de Tweede Wereldoorlog, over Rwanda en over elk conflict dat je maar kunt noemen.”

Artsen zonder Grenzen

Zijn verhaal wordt bevestigd door Meinie Nicolai, algemeen directeur van Artsen Zonder Grenzen in België. Zij is net terug uit de regio en vertelt hoe de gezondheidszorg er wordt aangevallen. Zo werd het tweede grootste ziekenhuis van gaza omsingeld door Israëlische militairen. 75  personeelsleden zijn gearresteerd en het leger is er binnengegaan.

150 patiënten werden er gedurende dagen achtergelaten zonder elektriciteit, zonder voedsel of water.

In een ander ziekenhuis was er een poging om zieken te evacueren. Het konvooi werd zes uur tegengehouden door tanks en het ambulancepersoneel werd gearresteerd.

“De wereld kijkt toe en wie doet er eigenlijk iets?”

Artsen zonder Grenzen is al in veel oorlogen actief geweest, maar ze zegt dat haar mensen dit nog nooit hebben meegemaakt. Ze voelen zich heel alleen. “De wereld kijkt toe en wie doet er eigenlijk iets?”

Ze zegt verder dat de Palestijnse politie ook het doelwit is van het Israëlische leger, waardoor ze niet meer kan functioneren en er chaos ontstaat. Daardoor komt de voedselbedeling in het gedrang. “Dat is ten dele georkestreerd.”

Bronnen:

– ‘Worse than you can imagine’: Irish surgeon on operating in Gaza
– Directeur Artsen Zonder Grenzen is net terug uit Gaza: “Gezondheidszorg wordt aangevallen, mensen zijn radeloos”