David en Goliath
In een interview dat we ooit maakten met Roberto Fernández Retamar, een van de grote intellectuelen van de Cubaanse revolutie en toen voorzitter van de Casa de las Américas, vertelde die hoe de overwinning op de tirannie op 1 januari 1959 de hele bevolking begeesterde en welke onvergetelijke indruk de intocht van Fidel en zijn strijders in Havana een week later maakte.
“We wisten dat we veel moeilijkheden zouden krijgen. Je hoefde niet erg scherpzinnig te zijn om dat te weten. Maar we wisten ook dat het een buitengewone mogelijkheid was om de maatschappij en het leven te veranderen.”
Roberto Fernández Retamar. Foto: Katrien Demuynck
De jonge revolutie slaagde erin om de VS buiten te houden. De invasie van de Varkensbaai, gefinancierd, georganiseerd en gedirigeerd vanuit de VS leidde op 19 april 1961 tot wat de Cubanen trots en terecht ‘de eerste nederlaag van het imperialisme in Latijns Amerika’ noemen.
Maar intussen was een ook heel raderwerk van maatregelen in gang gezet om de Cubaanse bevolking door uitputting, honger en tekorten te bewegen tot verzet tegen haar revolutionaire leiders. Het memorandum van Adjunct-assistent-staatssecretaris voor Inter-Amerikaanse Zaken Lester Mallory van april 1960 spreekt boekdelen.
“We wisten dat we veel moeilijkheden zouden krijgen maar ook dat het een buitengewone mogelijkheid was om de maatschappij en het leven te veranderen”
“Gezien het duidelijk is dat de meerderheid van de bevolking Castro steunt en er geen interne oppositie is”, stelt hij, “is de enige mogelijke manier om interne steun te onttrekken door ontgoocheling en onvrede op basis van economische ontevredenheid en ontbering.”
Dat leidde tot een financiële, economische en handelsblokkade die de Cubaanse economie tot op heden volledig ontwricht. Het is de langste economische blokkade uit de wereldgeschiedenis. Bovendien plaatste voormalig VS-president Trump Cuba op hun arbitraire lijst van landen die terreur sponsoren, met als gevolg dat internationale financiële transacties met Cuba bijna onmogelijk zijn.
Het is als klein en arm land vechten tegen de grootste supermacht ooit, David tegen Goliath. En dat is geen gemakkelijk gevecht. Maar ondanks die moeilijke omstandigheden zorgt de veerkracht van het Cubaanse volk ervoor dat doorheen al die jaren en tot op vandaag gebouwd wordt aan de utopie van een betere wereld.
Dit boek vertelt hoe Cuba zijn bevolking mobiliseert in een langetermijnstrategie tegen de klimaatverandering
Om maar enkele elementen op te noemen: Cuba heeft een van de beste onderwijssystemen van Latijns Amerika, een gratis en toegankelijk gezondheidszorgsysteem van hoge kwaliteit, en ook een behoorlijke levensstandaard zonder de planeet te overbelasten. Dat laatste werd erkend in 2006 door WWF en het Global Footprint Network. Vandaag heeft het kleine Cuba, een eiland met 11 miljoen inwoners, een klimaatplan ‘Tarea Vida’, dat als voorbeeld kan dienen voor de wereld.
“De enige mogelijke manier om interne steun te onttrekken is door ontgoocheling en onvrede op basis van economische ontevredenheid en ontbering”
De internationale solidariteit van de Cubaanse revolutie in de landen van het Globale Zuiden, maar ook in Europa tijdens de covid-pandemie en tot op heden, is indrukwekkend.
Er zijn natuurlijk ook fouten gemaakt en er waren belangrijke mislukkingen. De Cubanen zijn de eersten om dat zelf te erkennen. Wellicht is de Cubaanse leiding de enige die ooit zelf een periode in haar beleid officieel benoemde als: ‘Proces van rectificatie van fouten en negatieve tendensen’. Dat was eind de jaren tachtig.
Moeilijke tijden
De laatste paar jaar, sinds de pandemie het internationaal toerisme naar het eiland stillegde en een wereldwijde economische crisis veroorzaakte die vooral door de werkende klassen wereldwijd gedragen wordt, kampt de Cubaanse bevolking met enorme problemen in het dagelijks leven. Voedsel, geneesmiddelen, brandstof, een degelijke woning, alles staat onder druk.
Lange wachtrijen aan een benzinestation in Havana. Foto: Katrien Demuynck
Vooral jonge mensen proberen, tijdelijk of definitief, te emigreren in een poging om een persoonlijk betere toekomst op te bouwen.
Doorheen die 65 jaar hebben telkens nieuwe generaties jongeren zich geëngageerd om verder te werken aan de utopie
Veerkracht
Toch hebben doorheen die 65 jaar telkens nieuwe generaties jongeren zich geëngageerd om verder te werken aan de utopie. Retamar liet er in 1959 op de leeftijd van 29 jaar een professoraat aan de University of Columbia, New York, voor staan.
Vandaag zijn het de vele jongeren die niet vertrekken, maar in vaak moeilijke omstandigheden blijven werken. Zoals de jonge wetenschappers die het CIM (Centrum voor Moleculaire Immunologie) bemannen en er de vijf Cubaanse covid-vaccins uitwerkten.
Directieleden van CIM. Foto: Katrien Demuynck
Of zoals de jongeren Randy, Deborah en Danilo, alle drie 31 jaar oud, die zich elk op hun eigen terrein blijven inzetten om de moeilijkheden te overwinnen en van Cuba een betere plaats te maken. Zij doen dat, net vanuit de vaststelling dat er nog heel veel te doen en te verbeteren is om de utopie, die de inzet van de Cubaanse revolutie was, te realiseren.
Zij getuigen daarover in de aangrijpende documentaire ‘Donde estan los girasoles’ (Waar de zonnebloemen groeien), van de jonge documaker Sergio Eguino Viera en het informatieplatform Resumen Latinoamericano, die op die manier een ontroerend en tegelijk motiverend verjaardagsgeschenk wordt voor het Cubaanse volk.
Dezelfde imperialisten die de Cubaanse droom al meer dan zes decennia proberen te vernietigen, proberen vandaag met hulp van hun zionistische acolieten het Palestijnse volk te vermoorden.
Dezelfde imperialisten die de Cubaanse droom proberen te vernietigen proberen vandaag met hulp van hun zionistische acolieten het Palestijnse volk te vermoorden
Bedankt Cuba, om in deze verschrikkelijke wereld, een voorbeeld te zijn van engagement en veerkracht. Bedankt om te blijven werken aan een betere wereld, ondanks al die grote problemen in het dagelijkse leven van elke Cubaanse familie. Bedankt, want jullie tonen de wereld dat er wel degelijk een alternatief is voor de vernietiging van mens en planeet omwille van de meedogenloze belangen van het kapitaal.
‘Laten we er helemaal voor gaan’. Foto: Katrien Demuynck
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
