Het begon met de mededeling van de Russische regering dat zij vermoeden dat Oekraïne van plan zou zijn een ‘dirty bomb’ te laten ontploffen boven eigen grondgebied om dan Rusland als de dader aan te duiden. De Oekraïense regering reageerde prompt met de mededeling dat het Rusland zelf is dat van plan is een vuile bom te gooien om die een ‘false flag’¹ operatie te noemen.

In de westerse media wordt reflexief de Oekraïense versie als de ware geciteerd. Dat zou kunnen, maar is allesbehalve bewezen. In feite kan er nog niets over worden gezegd zolang deze beschuldiging niet nader wordt onderzocht.

Een ‘vuile bom’?

Een vuile bom is een gewone bom die naast zijn explosieve lading een ballast meedraagt die door de ontploffing van de bom over de omgeving wordt verspreid. Dat kan extra brandstof zijn om na de ontploffing uitslaande branden te veroorzaken, of kleine metalen scherven die vreselijke wonden veroorzaken. In dit geval gaat het over een bom die een ballast meevoert met radioactief materiaal.

Het gaat dus niet over een kernwapen, waarbij door middel van kernsplijting een enorm krachtige explosie wordt veroorzaakt, die naast onmiddellijke schade door de kracht van de explosie, een enorm gebied radioactief besmet. Er is geen sprake van een kernreactie in een ‘vuile bom’. Een en ander moet dus eerst worden onderzocht alvorens hierover uitspraken te doen.

Met deze Iskander-raketten zou Rusland volgens Oekraïne een echte kernbom lanceren. Foto:Vitaly/CC BY-SA 3:0

Onderzoek kan er trouwens vrij snel komen. Alessandro Cortese, voorzitter van het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA), meldde tijdens een persconferentie dat 2 sites in Oekraïne zullen worden gecontroleerd, waarvan wordt vermoed dat ze de capaciteit hebben om dergelijke bommen te fabriceren.

Hij noemt specifiek één onderzoeksinstituut in de buurt van Kiev als site die zal gecontroleerd worden. Volgens hem kan het resultaat van onderzoek binnen ‘dagen’ bekend zijn.

“Ze werken niet”

De reactie van Scott Ritter is laconiek: “Vuile bommen werken niet. We weten dat. Ik ben een van de weinige mensen die effectief zelf dergelijke vuile bommen heeft onderzocht.”

“Irak (onder Saddam Hoessein) bouwde in 1987² vijf 1000 pond-bommen (ongeveer 450 kg TNT) die vanuit de lucht gedropt werden. Ze hadden (naast hun explosieve lading) een ballast van (het radioactieve element) zirconium95.”

“Het idee was door de ontploffing van de bom kleine stukjes zirconium over de omgeving te verspreiden, waardoor in dit geval Iraanse soldaten radioactief zouden worden besmet. Zo zou een gordel worden gelegd waar het Iraanse leger niet meer door zou kunnen.”

Met deze Tochka-raketten zou Oekraïne volgens Rusland een vuile bom lanceren. Foto:Vitaly/CC BY-SA 3:0

“Ze hebben die (5 bommen) getest en stelden vast dat het zirconium slechts een dodelijke straling gaf als je binnen 10 meter van de kern van de ontploffing stond.”

“Ik kan je zeggen dat als je 10 meter verwijderd staat van een 1000 pond bom het niet de straling is die je doodt, maar de explosie zelf. De bom werkte dus niet zoals gepland en Irak gaf het onderzoek op.”

“Israël deed dit onderzoek nog eens over tussen 2010 en 2014 met 20 testen die hetzelfde resultaat gaven. Vuile bommen werken niet. Ze verspreiden het radioactief materiaal niet.”

Wel psychologisch belangrijk

“Dit zijn echter wel psychologische wapens. Terroristen hebben het geprobeerd. Er waren twee pogingen tegen Rusland in 1995 en 1998 met een vuile bom in een park in Moskou en een andere op een spoorlijn in Tsjetsjenië.”

“We weten dat Al Qaïda plannen had voor een eigen vuile bom, waarover ze in Afghanistan met een zekere (VS-staatsburger) José Padilla spraken. Die werd later aangehouden bij zijn terugkeer in de VS.”

“Vuile bommen zijn deel van het discours, maar eigenlijk hebben ze geen enkele zin. Weet je wie zeker weet dat ze niet werken? De Russen! Het idee dat Rusland een vuile bom zou gebruiken is idioot.”

Alessandro Cortese, hoofd van het IAEA. “We kennen de resultaten binnen ‘dagen’.” Screenshot YouTube

“Bovendien, een ‘false flag’ voor wat? Wat zouden ze willen vervalsen? Theoretisch zou Oekraïne dat wel kunnen. Theoretisch.”

“Volgens Rusland zou Oekraïne een Tochka-raket met radioactief aanhangsel lanceren. Ze zouden die na de lancering zelf neerhalen met hun luchtafweer, waardoor de bom in de lucht zou ontploffen en zijn radioactief materiaal zo zou verspreiden.”

“Daarna zouden ze zeggen dat de Russen gepoogd hadden een Iskander-raket met échte kernkop af te vuren, maar dat ze erin waren geslaagd de kernraket tijdig uit te schakelen. ‘Hier is het bewijs’. Tot zover het scenario dat de Russen voorlegden.”

“Ik beweer niet dat de Russen het juist voorstellen, ik ga ook niet stellen dat hun inlichtingen goed zijn. Ik kan je als voormalig inlichtingenofficier wel dit zeggen.”

“Je moet nu eenmaal dikwijls beslissingen nemen op basis van onvolledige informatie. Wanneer ik het Russisch scenario averechts ontrafel, vallen een aantal dingen op.”

Interne bron

“Het lijkt er sterk op dat ze een bron hebben binnen president Zelensky’s secretariaat, die informatie kan doorgeven over de intenties die daar worden uitgesproken, dat er instructies zouden zijn om iets degelijks te doen. Als de Russen dit zeggen betekent het dat ze een menselijke bron hebben daar.”

“Dan zijn er de zeer specifieke details over het ontwerp van de operatie wat er op wijst dat ze daarover interne communicatie konden capteren tussen de diensten die met deze opdracht zouden belast worden.”

“Dikwijls gaan die communicaties over theorie, over ‘kan dit gedaan worden’, ‘hoe zouden we dat doen àls we het zouden doen’.”

“Ik ken de inhoud van deze conversaties niet, maar ik weet wel dit. De Russische minister van defensie neemt de telefoon niet zomaar op om met de VS-minister van defensie propaganda-spelletjes te spelen.”

“Je belt elkaar op dit niveau enkel voor de ontzenuwing van een conflict, voor de preventie van oorlog. Dat was wat gebeurde. De Russen geloofden dat de informatie die ze hadden verworven geloofwaardig genoeg was om dit telefoongesprek te hebben.”

Vooraf de site aankondigen die je gaat controleren?

“Wat de IAEA betreft, deze organisatie kan inderdaad binnen 24 uur na een eventuele detonatie bepalen of het Oekraïens of Russisch materiaal betreft. Elk radioactief partikel is immers traceerbaar naar een bron, naar een door mensen gemaakt product in een of andere kernreactor.”

“Elke kernreactor heeft namelijk zijn unieke vingerafdruk. Je kan élk radioactief materiaal traceren naar één bepaalde kernreactor en zo bepalen wat de bron was. Geloven de Oekraïners écht dat men niet zou kunnen vaststellen dat ze dit zelf gedaan hebben?”

“Ik ben een van de mensen die reeds het soort inspecties deden die huidige IAEA-voorzitter Alessandro Cortese nu stelt te gaan uitvoeren in Oekraïne. Hij heeft zelfs de site bij naam genoemd waar hij die controle gaat uitvoeren. Dat is idioot!”

“Denk je echt dat, als ze schuldig zijn, dat ze die éne site niet zouden opkuisen. Hij gaat daar dus naartoe om te bevestigen dat er niets van aan is omdat er niets werd gevonden… of is het omdat de Oekraïners hem voor de gek houden”.

Wat Rusland vooral vreest is dat een uitgelokt incident over het zogezegd neerhalen van een Russische kernbom een echte kernoorlog zou ontketenen.

Rusland vreest niet zozeer de fysieke gevolgen van een dergelijke vuile bom. Die zijn minimaal, beperkt tot de plek van impact van de explosie. Rusland vreest vooral de psychologische impact van een dergelijk incident.

De volledige verklaring van Scott Ritter. Jimmy Dore is een bekende talkshowhost en standup comedian in de VS, met een uitgesproken progressieve kijk op het binnen- en buitenlands beleid van zijn land. In deze aflevering van zijn show geeft hij het woord aan onafhankelijk journalist Aaron Maté, die Scott Ritter interviewt over wat een ‘dirty bomb’ feitelijk is en over de geloofwaardigheid van de beweringen van Rusland en Oekraïne:

Notes: