Franse politie heeft het voortaan op journalisten gemunt
Europa, Economie, Samenleving, Politiek -

Franse politie heeft het voortaan op journalisten gemunt

Tijdens de protesten van de gilets jaunes worden journalisten steeds meer geviseerd door de politie. Afgelopen zaterdag was een triest hoogtepunt. Ondermeer de journalist Gaspard Glanz werd opgepakt en verbleef 48 uur in de cel.

woensdag 24 april 2019 16:15
Spread the love

Normaal gezien had Macron vorige week moeten aankondigen welke maatregelen hij zou nemen om de gilets jaunes tegemoet te treden, maar daar stak de brand in de Notre Dame een stokje voor. Uitgerekend op de avond waarop Macron van plan was de natie per televisie toe te spreken, stond de fiere kathedraal in lichterlaaie. Zijn toespraak werd ijlings vervangen door een geïmproviseerde persconferentie voor de smeulende Notre Dame, waarin hij met veel bombarie beloofde dat het monument in zijn aloude glorie zou hersteld worden.

Even leek het erop dat de brand van de Notre Dame het sociale protest in Frankrijk wat zou temperen. Maar dat was buiten de al te gulle miljardairs gerekend die in geen tijd meer dan één miljard euro wisten te doneren. Voor de Fransen die reeds 23 weken op straat komen, het ultieme bewijs dat er wel degelijk geld genoeg is om een meer sociale politieke te voeren.

Veldslag

Voor de 23e protestzaterdag van de gele hesjes werd opgeroepen om opnieuw massaal af te zakken richting Parijs. De laatste keer dat er was gemobiliseerd om naar Parijs te komen – op 16 maart – brandde de Champs-Elysées en kreeg de politie de situatie maar moeilijk onder controle. In de nasleep van de 16e maart werden enkele topfiguren van de Parijse politie ontslagen. Castaner, de Franse Minister van Binnenlandse Zaken verweet hen ondermeer een te laks optreden.

Het stond dus in de sterren geschreven dat de politie een versnelling hoger zou schakelen in het paasweekend, en dat was ook exact wat er gebeurde. Zaterdagochtend vertrokken drie simultane betogingen vanop verschillende punten in Parijs. Slechts één daarvan was officieel toegelaten. Naarmate de betogingen elkaar vonden, begon de politie met het uitvoeren van charges. Het kwam uiteindelijk tot een treffen op en rond de Place de la République.



Place de la République afgelopen zaterdag.

De tactiek van de politie was duidelijk. Er werd onmiddellijk ‘contact’ gemaakt met de betogers, wat wil zeggen dat er vrijwel onophoudelijk en zonder aankondiging gechargeerd werd. Bij momenten leek de Place de la République daardoor op een middeleeuws slagveld. Met dat verschil dat hier een zwaar bewapende troepenmacht tegenover ongewapende en ongeorganiseerde burgers stond.

Glanz

Het was op de Place de la République ook dat Gaspard Glanz werd gearresteerd. Glanz is de man achter Taranis News, een nieuwsagentschap dat sinds 2009 reportages maakt over sociaal protest in en buiten Frankrijk. Glanz en zijn ploeg van Taranis hebben er zich in gespecialiseerd om op plaatsen en momenten te filmen waar de meeste journalisten niet langer durven te filmen: in vluchtelingenkampen, tussen de betogers, tijdens rellen. Door op die manier te werk te gaan ontpopte Glanz zich als een unieke chroniqueur van de sociale bewegingen in Frankrijk.

Maar het maakte hem ook niet geliefd bij de politie. Want vaak wist Glanz politiegeweld en -misbruik vast te leggen. Het leverde hem in 2016 al een verbod op om zich in de jungle van Calais te begeven én een fiche S. Dit laatste betekent dat hij door de veiligheidsdiensten beschouwd wordt als een geradicaliseerd iemand. Maar Glanz is vooral een journalist die zijn werk goed doet. Zijn beelden worden vaak opgepikt door grotere agentschappen en zijn onafhankelijke positie zorgt voor originele en kritische journalistiek. Glanz was bijvoorbeeld één van de journalisten die Alexandre Benalla wist te filmen, de gewezen lijfwacht van Macron die zich voordeed als politieagent op 1 mei 2018 en betogers mishandelde.

Op beelden van afgelopen zaterdag is te zien hoe Glanz in discussie gaat met een agent op de Place de la République. Aanleiding was een GLI-F4 granaat – een granaat die TNT bevat en verschrikkelijke verwondingen kan aanrichten – die vlakbij Glanz ontplofte. Een gerichte aanval, want Glanz was heel duidelijk herkenbaar als journalist: op zijn zwarte helm staat in grote witte letters ‘press’. Glanz was zo misnoegd over het feit dat hij als journalist geviseerd werd, dat hij op een agent afstapte en eiste om met een leidinggevende te spreken. Het antwoord van de agent was een duw en slag met de wapenstok. Glanz stak daarop zijn middelvinger uit, waarna hij gearresteerd werd.



Arrestatie van journalist Gaspard Glanz.

De verslaggever van Taranis News werd meer dan 48 uur vastgehouden en moest daarna voor de rechter verschijnen. Hij werd beschuldigd van ‘smaad tegenover de politie’ en ‘deelname aan een groep die de intentie heeft om geweld te plegen’. De rechter legde hem ook een verbod op om aanwezig te zijn op de betogingen van volgende zaterdagen en 1 mei. Glanz heeft al aangekondigd zich niet aan het verbod te zullen houden en dat hij het recht heeft om als journalist zijn werk te doen. De politie op haar beurt verzekerde al dat ze Glanz zullen oppakken als ze hem opmerken.

Patroon

Het is belangrijk om de zaak Glanz niet als een unicum te beschouwen. Afgelopen zaterdag werd nog een onafhankelijke journalist opgepakt van het collectief Street Politics, een collectief dat gelijkaardig werk verricht als Taranis News. Andere journalisten werden geviseerd tijdens charges van de politie of werden geraakt door rubberkogels. Dat journalisten het doelwit zijn van de politie tijdens manifestaties, is op zich (helaas) niks nieuws in Frankrijk. Maar de intensiteit en systematiek waarmee dat afgelopen zaterdag gebeurde, is dat wel. Ook het de facto beroepsverbod dat Glanz opgelegd kreeg, wijst op een verdere radicalisering van de repressie tegenover journalisten.

Er heerst een vrij grote unanimiteit onder Franse journalisten dat er afgelopen zaterdag een rode lijn werd overschreden. In een statement dat getekend werd door zowat alle redacties van de grote media, valt te lezen:

“De verenigingen van journalisten en ondergetekende redacties (…) stellen opnieuw de extreme moeilijke werkcondities aan de kaak die journalisten moeten ondergaan wanneer ze verslag uitbrengen over de gilets jaunes. Dit geldt zeker voor de onafhankelijke journalisten en fotografen die vaak verslag uitbrengen vanuit de voorste linies. De journalisten, die ook maar hun werk doen, kunnen het niet tolereren dat ze vaak als schietschijf worden aanzien door de ordetroepen: sinds het begin van de beweging zijn 79 journalisten slachtoffer geworden van politiegeweld (…) de nieuwe anticasseurs wet verhoogt de arbritrariteit en brengt de persvrijheid nog een beetje meer in gevaar.”

De arrestatie van Glanz is de druppel die de emmer deed overlopen bij de geplaagde journalisten. En dat betekent opnieuw meer smet op het al fel besmeurde blazoen van Macron. De zaak Glanz krijgt nationale weerklank in Frankrijk, niet alleen bij journalisten maar ook bij de gilets jaunes. Het wordt aanzien als het zoveelste bewijs dat Frankrijk een land is geworden dat autoritair wordt gerund door een president en een kleine wereldvreemde kliek. In al die maanden hebben Macron en zijn ministers nooit gerept over de ondertussen duizenden gewonden en het buitensporige politiegeweld. Iedere vorm van zelfkritiek of inzicht ontbreekt op dat vlak bij Macron en de zijnen, en dat zorgt iedere keer opnieuw voor meer olie op het vuur.

Het wordt nu uitkijken naar de persconferentie die ter vervanging van de speech van vorige week zal gegeven worden. Die staat gepland op donderdagavond. Zal Macron toegevingen doen die gemoederen weten te bedaren? Of zal hij opnieuw uitspraken doen of maatregelen aankondigen die de gilets jaunes nog meer wind in de zeilen zullen geven? Komende zaterdag zal alvast opnieuw gemobiliseerd worden in Parijs en op 1 mei staat een ‘acte ultime’ gepland waar iedereen zich schrap voor zet.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!