Moet er een westerse militaire/humanitaire interventie komen in Syrië? Daarover ging het op maandag 22 oktober op het Vrijheidsfestival in Brussel. En de volle zaal bewees dat het thema van ‘humanitaire interventies’ leeft.

Maar de avond verliep anders dan voorzien. Twee van de aangekondigde sprekers, waaronder de controversiële NAVO-woordvoerder Jamie Shea, stuurden hun kat. Bleef alleen over: de Belgische kunsthistoricus Pierre Piccinin, recent bekeerd tot de pro-interventie lijn. Hij kreeg weerwoord van de in extremis opgetrommelde Franco-Syrische Ayssar Midani en van de Belgische wetenschapper Jean Bricmont.

Wat is er in Syrie gaande op het terrein? Is het Vrije Syrische Leger een salafistisch zootje ongeregeld, bewapend door het buitenland? Of is de regering van Bashar Al-Assad de enige schuldige in het Syrische drama?

Na 20 minuten bekvechten over het antwoord op die vragen, waarbij Pierre Piccinin en Ayssar Midani diametraal tegengestelde dingen zeiden, was het de beurt aan Jean Bricmont.

Jean Bricmont: “Mag ik kiezen om niet op die vragen te antwoorden?”

De vraagstelling in vraag stellen

Reden: “Ik wil de vraagstelling zelf in vraag stellen. Ik wil vraagtekens plaatsen bij het achterliggende idee dat het interessant is dat wij, de publieke opinie in het Westen, ons een mening vormen over wat er in Syrië gaande is om dan te kunnen beslissen of we ja dan neen een interventie willen.”

“Want ik verwerp die hele interventie-logica op zich. Ik ben tegen elke Westerse interventie, tegen de Westerse sancties tegen Syrië en Iran, tegen de agitatie op diplomatiek vlak tegen Rusland en China (die groot gelijk hebben om tegen het Westen te zeggen: ‘jullie hebben ons in Libië voor de gek gehouden met VN-resolutie 1973, deze keer zeggen we nee’).”

“Ik verdedig een politiek van non-interventie. Dat is trouwens de politiek van de overgrote meerderheid van de mensheid, van de beweging van de Niet-Gebonden Landen, en in de rijke wereld van Zwitserland. Het is een politiek van vrede en vooruitgang. Die keuze wil ik verdedigen. Ik zal mijn argumenten daarvoor uitéénzetten.”

De enigszins verbaasde moderator liet betijen. Waarna Bricmont een piekfijne, provocatieve analyse gaf van de desastreuse gevolgen van Westerse interventies en van de ideologie die deze interventies schraagt.

Hieronder geef ik zijn tussenkomst zo goed als integraal weer, in zes puntjes:

• Wie intervenieert? Niet wij, maar de Amerikaanse luchtmacht

• De directe gevolgen van Westerse interventies: miljoenen doden en vluchtelingen

• De indirecte gevolgen van Westerse interventies: wapenwedloop

• Wat als iedereen het doet? Wereldoorlog III

• Een beetje realpolitiek: dit ‘werkt’ niet

• Zijn we bereid zélf voor de Amerikaanse interventies te betalen? Besparen maar!

1) Wie intervenieert? Niet wij, maar de Amerikaanse luchtmacht

Jean Bricmont: “De cruciale vraag in verband met interventies is: ‘wie intervenieert?’. Jullie, de mensen in deze zaal, alvast niet. Ook ‘humanitair links’ en de groenen die pro-interventie zijn, interveniëren niet zelf. Zelfs het Belgisch leger, of enig ander Europees leger, kan niet zelfstandig beslissen dat er een interventie komt, want daarvoor zijn ze niet sterk genoeg.”

“Een interventie kan er enkel en alleen komen met het akkoord en de cruciale steun van het Amerikaanse leger. En meer bepaald de Amerikaanse luchtmacht. Want na de nederlagen in Irak en Afghanistan, waar ze zich nu met de staart tussen de benen terugtrekken, is het voor de VS uitgesloten om nog grondtroepen te sturen. Het enige wat ze dus zullen doen is bombarderen, en dan nog met onbemande vliegtuigen.”

“Het pro-interventie standpunt van Europese politici, organisaties en intellectuelen komt er dus in de praktijk op neer dat ze de zorg voor het oplossen van de mensenrechtenproblemen in de wereld toevertrouwen aan de Amerikaanse luchtmacht.”

“Maar kijk eens naar de directe en indirecte effecten van die Amerikaanse interventies.”

2) Directe gevolgen van Westerse interventies: miljoenen doden en vluchtelingen 

“Eerst en vooral zijn er de miljoenen doden die de Amerikaanse interventies hebben veroorzaakt sinds WOII: in Vietnam, in Centraal-Amerika, in zuidelijk Afrika. Of de honderdduizenden doden als gevolg van het embargo tegen Irak. En de honderdduizenden doden van de oorlog in Irak zelf.”

“Vergeet ook niet de honderdduizenden Irakese vluchtelingen, als het er geen miljoen zijn, die onderdak gevonden hebben in… Syrie. (Tussen haakjes: niemand heeft de Syrische overheid daarvoor gefeliciteerd).”

3) Indirecte gevolgen van Westerse interventies: wapenwedloop 

“Verder is er wat ik het ‘barricade’-effect noem. De andere landen zitten natuurlijk niet met gekruiste armen te wachten tot het hun beurt is. Terwijl de VS steeds meer landen aanvallen, nemen zij tegenmaatregelen. Ze ontwikkelen hun leger. Dat hebben de Sovjets in het verleden gedaan, dat doen de Russen, de Chinezen, de Iraniërs vandaag.” 

“Met onze systematische interventiepolitiek verhogen we dus de spanningen in de wereld. De leiders van de landen in het Zuiden zijn niet naïef: zij geloven niet in de goedheid van Westerse interventies. Dus bewapenen ze zich. Merk trouwens op dat de VS al eens geprobeerd hebben om de Syrische regering omver te werpen: in 1957. Mede daarom heeft Syrië vandaag zo’n sterk leger.”

4) Wat als iedereen het doet? Wereldoorlog III

“En beeld je eens in dat de Russen beslissen om te interveniëren in Bahrein omdat daar, met de steun van de VS, repressie heerst tegen de oppositie. Na een paar dagen zouden we met een Wereldoorlog zitten!”

“Maar Rusland doet dat niet. Alleen het Westen – of liever: de VS, gesteund door een deel van de Europese bevolking dat sinds de Kosovo-oorlog helemaal is ingepakt door de ideologie van de humanitaire organisaties – haalt het in zijn hoofd om zich continu overal te mengen.”

“De wereldvrede wordt m.a.w. enkel in stand gehouden door de andére grote landen in de wereld, zoals Rusland en China, die machtig genoeg zijn om ook te interveniëren in andere landen, maar wijs genoeg om het niet te doen.”

5) Een beetje realpolitiek: dit ‘werkt’ niet

“Overigens wil ik opmerken dat die Amerikaanse interventie-politiek niet alleen crimineel is maar ook onmogelijk. De VS rijden zichzelf vast.”

“Neem nu de moord op de Amerikaanse ambassadeur in Benghazi. Hillary Clinton was verbaasd: ‘Tiens, houden ze dan niet van ons?’ Natuurlijk houden ze niet van jullie! Rebellen houden van Amerikaanse luchtsteun. Maar dat maakt hen nog niet tot vrienden van de Amerikanen eenmaal de macht veroverd is.”

“Er zijn trouwens nog realpolitikers in de VS. Zij zien dit alles met lede ogen aan. Ze weten dat de VS geen echte bondgenoten hebben in de Arabische wereld. Eén van de redenen daarvoor is dat de VS, onder invloed van de pro-Israël lobby, verplicht is om onvoorwaardelijk Israël te steunen.”

6) Zijn we bereid zélf voor de Amerikaanse interventies te betalen? Besparen maar!

“Het Amerikaanse volk, en het Amerikaanse leger, is al die desastreuze avonturen stilaan moe. De opperbevelhebber van het Amerikaanse leger heeft zich openlijk uitgesproken tegen een aanval tegen Iran (want we moeten ons geen illusies maken: Iran is de volgende stap, na Syrië, en het eigenlijke doelwit).”

“Het is interessant om het standpunt van de presidentskandidaat van de Green Party te vergelijken met het standpunt van de groenen in Europa. De Amerikaanse groenen zijn volstrekt anti-interventie, terwijl de groenen in Europa net de grote pleitbezorgers zijn van interventie. Vanwaar dat verschil? Omdat de Amerikanen die interventies betalen natuurlijk.”

“Als de groenen en sociaal-democraten hier zo pro-interventie zijn, dat ze dan aan de bevolking uitleggen dat ze scholen en hospitalen willen sluiten en nog veel drastischer besparingsmaatregelen nemen dan nu al het geval is, en dat allemaal om zich een leger te kunnen veroorloven die naam waardig, om de rol over te nemen van de Amerikanen.” 

Een sprekend voorbeeld van morele zinsverbijstering

“Laat ik jullie tot slot een voorbeeld geven van het effect van de ideologie van ‘de mensenrechten’. Ik heb vernomen dat de vertegenwoordiger van Artsen Zonder Grenzen zich uit dit debat heeft teruggetrokken omdat hij het podium niet wil delen met mevrouw Ayssar Midani.”

“Ik vind dat buitengewoon, omdat AZG wél bereid was om het podium te delen met de NAVO. De miljoenen doden als direct en indirect gevolg van de Amerikaanse oorlogen, de misdaden van de VS wereldwijd (de staatsgrepen, de gekochte verkiezingen, de steun aan dictators,…) dat stoort allemaal niet.”

“Maar mevrouw Ayssar Midani, een Syrische pattriot die een andere mening over Syrië heeft dan wat we gewend zijn te horen, daarmee weigert men te debatteren. Dat is de toestand van moreel verval waarin het Westen zich bevindt.”