Milieuspecialist Pieter Leroy somber over toekomst aarde

Op het ogenblik dat het IPCC, het klimaatpanel van de VN, zijn zoveelste verontrustend rapport de wereld instuurde, liet Pieter Leroy, hoogleraar Milieu en Beleid aan de Raboudt Universiteit in Nijmegen, zich maandag tijdens een lezing voor Seniorama in Leuven somber uit over de toekomst. “De aarde is ziek, heeft koorts. We gebruiken momenteel al 1,7 keer zoveel van hetgeen onze planeet kan leveren. In Europa is dat 3,5 keer, in Afrikaanse en Aziatische regio’s slechts de helft. Met een wereldbevolking die tegen 2050 10 à 11 miljard mensen telt is dat niet lang meer vol te houden. Er is wereldwijd binnen een periode van 50 jaar een maatschappelijke transitie nodig die zijn weerga niet kent in de geschiedenis van de mensheid”, aldus Leroy.

Om de opwarming van het klimaat onder de 1,5 graden te houden – momenteel is dat al 1,1 graden – moet de uitstoot van broeikasgassen volgens het IPCC onmiddellijk dalen. In de periode 2019-2030 moet de uitstoot met 43 procent dalen. Volgens de meeste scenario’s bereiken we de 1,5 graden al in de periode 2030-2035. Elke toename van de opwarming zal de gevaren zoals intensere hittegolven, zwaardere regenval en extreme droogte intensifiëren. Momenteel wonen al 3,3 tot 3,6 miljard mensen, voornamelijk in de armste landen, al in een gebied dat zeer kwetsbaar is voor klimaatverandering. Dit terwijl net zij het minste hebben bijgedragen tot de opwarming. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres riep de rijke landen daarom op om al omstreeks 2040 koolstofneutraal te zijn.

Als reden waarom het zo lastig is om afdoende maatregelen te nemen tegen de opwarming wees Leroy op het feit dat burgers vooral bezig zijn met de zorg voor verwanten en slechts op korte termijn vooruitkijken. Problemen zoals de CO2-uitstoot zijn voor velen ook te abstract. “Gaan we echter het probleem pas echt aanpakken als het ons overvalt?”, aldus Leroy. Er is volgens hem geen enkel historisch precedent van een samenleving die een dergelijke zware crisis proactief aanpakte. Er is een brede maatschappelijke transitie nodig want technische oplossingen zoals elektrische auto en waterpomp reduceren naargelang de sector de CO2-uitstoot maar voor 30 tot 70 procent. Hij haalde tijdens zijn lezing ook enkele keren hard uit naar de Vlaamse Regering. “Men heeft de overstromingen van 2021 weggezet als een Waals probleem en niet gebruikt als een wake up call, terwijl het zich evengoed in Vlaanderen had kunnen voordoen”.
Luc Vanheerentals