De aardappelactivisten die terechtstaan voor het vernielen van een GGO-aardappelveldproef in Wetteren, konden op heel wat sympathisanten rekenen tijdens hun ‘burgerinspectie’ doorheen het Technologiepark van Zwijnaarde. Voor de wandeling werd er een kleine markt opgezet met biologische producten en gezonde hapjes. De tocht werd gegidst en bijgestaan door enkele vertalers die ervoor zorgden dat iedereen begreep waar het nu juist om draait.

De tocht doorheen de GGO-industrie

De ontdekkingstocht naar de ‘Wieg van de GGO-industrie’ begon aan het gebouw van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Vooral de donatie van de Vlaamse regering van meer dan 43 miljoen euro ligt de aardappelactivisten zwaar op de maag.

Barbara Van Dyck, één van de elf aardappelactivisten die terechtstaat, wees erop dat hier belastingsgeld wordt ingezet voor onderzoek dat in de eerste plaats ten goede komt aan de agro-industrie. Volgens haar trekt de Vlaamse regering, in het kader van het Vlaanderen in Actie-plan (VIA), de kaart van de verdere ontwikkeling van de biotech-industrie. Ze besluit dat de Vlaamse regering in samenspraak met haar universiteiten lijkt te geloven in de mythe dat het eenzijdig inzetten op technologische innovatie en economische groei tot maatschappelijk welzijn leidt.

De tocht gaat verder, maar niet zonder de politie die de activisten en sympathisanten op de voet blijft volgen. Met de fiets, te voet, te paard, … overal staan ze aan de gebouwen van het Technologiepark. De sympathisanten gaan gewoon rustig door en trekken zich weinig aan van het machtsvertoon. Tijdens verschillende haltes worden korte toneelstukjes gehouden om ook aan de ‘leken’ uit te leggen wat de problemen met genetisch gemanipuleerde gewassen nu juist inhouden.

De volgende halte: BASF Crop Design, een spin-off (zelfstandige privébedrijven die op hun beurt weer verkocht worden aan wereldspelers in de GGO-industrie) die nauwe banden heeft met het VIB. Volgens de activisten weet niemand wat de wetenschappelijke samenwerking tussen het VIB en BASF nu eigenlijk inhoudt.

Wel weten ze dat er een BASF-aardappel deel uitmaakte van de beruchte GGO-aardappelveldproef en dat ze samen op zoek zijn naar ‘oogstvergrotende’ genen, meestal voor rijst en maïs. Tijdens de wandeling kwam bezorgdheid naar boven over de manipulatie van gewassen die bestand moet zijn tegen klimaatveranderingen.

Uitsterven honingbijen

Een ander paradepaardje van VIB: Bayer Crop Sience. Bayer staat vooral bekend als één van de belangrijkste verkopers van landbouwgif. Haar biotechnologie-afdeling richt zich vooral op de ontwikkeling van glufosinaatresistente planten, die zo bestand zijn tegen de pesticiden Basta en Liberty die Bayer verkoopt. Een ander product dat Bayer ontwikkelt, is Imidacloprid, een insecticide efficiënt tegen bladluizen en andere insecten. Samen met deze insecten verdwijnen echter ook de honingbijen.

Een groot probleem, want bijen zorgen niet enkel voor honing, ze bestuiven ook zo’n 70 procent van de gewassen die het grootste deel van het voedsel in de wereld voorzien. Dat deze insecticiden gevaarlijk zijn voor bijen is niets nieuw, het product wordt al sinds de jaren negentig gebruikt. Maar vandaag worden de gevolgen ervan steeds duidelijker.

Genetisch gemanipuleerde populieren

Voor een uitleg over de manier waarop de bedrijven in het biotechpark proberen in te spelen op de groeimarkt in Zuidoost-Azië moesten we bij een spin-off van het VIB zijn: Devgen. Via samenwerking met Monsanto probeert men de biotech- en hybride rijstmarkt in te palmen. Voorlopig veel investering, maar weinig succes.

Daarna trok de groep verder naar de laatste halte die meteen het zwaarst bewaakt werd. Het veldje GGO-populieren, zo’n 50 meter van het pad waarop de sympathisanten zich bevonden, werd omringd door politie te paard.

Ministers Paul Magnette en Laurette Onkelinx (beiden PS) hadden al hun veto gesteld om deze populieren aan te planten, maar deze beslissing werd door de Raad van State geschorst. Er zouden nochtans heel wat milieurisico’s verbonden zijn aan deze genetisch gemanipuleerde bomen.

Milieuactivisten bekritiseren in de eerste plaats dat verder inzetten op GGO’s voor biobrandstoffen leidt tot het verdwijnen aan landbouwareaal. Om aan onze energiebehoefte te voldoen, lijden boeren bijgevolg wereldwijd honger. Vruchtbare landbouwgrond wordt gebruikt voor cash crops.

Daarnaast leeft ook de vrees dat ook andere bomen het genetisch materiaal van hun soortgenoten zullen krijgen. Deze populieren, die een verlaagd ligninegehalte hebben – lignine speelt een belangrijke rol bij de stevigheid van de bomen, zouden door deze manipulatie kunnen verzwakken.

Na een informatieve dag, waarbij heel wat sprekers hun ervaringen deelden, hielden de sympathisanten nog een klein volkstribunaal ter veroordeling van de biotechindustrie. ‘s Avonds vond er in Gent een debat plaats over onderzoeksfinanciering voor landbouwkundig onderzoek. Een debat dat door de rechtszaak tegen de elf aardappelactivisten weer op gang kwam en waar we ook nog vaak over zullen debatteren.