Sinds 1 juli bestaat het Belgische bankgeheim officieel niet meer. Het stond in de sterren geschreven dat het ooit zou gebeuren, maar uiteindelijk is het nu zover. En weet u, dat is niks te vroeg.

Want in de eerste plaats was het geheim geen echt ‘geheim’ meer, want al ernstig ondergraven. Het kon enkel nog worden ingeroepen in sommige situaties, meestal daar waar het niet te rechtvaardigen was. Anderzijds was het ook echt niet meer van deze tijd: moesten wij, in de hoofdstad van Europa, ongeveer als allerlaatste nog altijd blijven vasthouden aan die geheimdoenerij? Het zou ons, en onze reputatie, op lange termijn alleen maar kwaad doen. De mentaliteit is ernstig omgeslagen op wereldvlak : niemand – of bijna niemand- wil nog te boek staan als fiscaal paradijs. We hebben geen baat meer bij het laatste redmiddel voor de meeste belastingontduikers om hun belastingbijdrage niet te betalen. Die bijgevolg u, beste belastingbetaler, opnieuw moest betalen. Want fraude is en blijft een belasting op eerlijke mensen.

Een sanering op komst

Evenmin nog een geheim is dat België aan de rand van een grote sanering staat. Elio Di Rupo stelde in zijn formateursnota al dat er van nu tot in 2015 ongeveer 22 miljard zal moeten gesaneerd  worden.

De afschaffing van het bankgeheim geeft eindelijk nog eens het signaal dat niet enkel de gewone man deze sanering zal betalen. Dat de vermogende iets meer moet bijdragen dan de minder vermogende  lijkt logisch en billijk. De formateur gaf in zijn nota trouwens ook al een zeer concrete voorzet: vermogens boven 1,25 miljoen zouden aan een belasting van 0,5% onderworpen worden.

De Nationale Bank heeft het niet zo lang geleden nog eens bevestigd : de Belgische grote vermogens worden helemaal niet zwaar belast op de inkomsten van dat vermogen. Bovendien zal de vermogende geen lasten betalen op bijvoorbeeld de meerwaarde bij de verkoop van zijn aandelen. Als men dat vergelijkt met arbeid bijvoorbeeld (één euro opslag wordt voor ongeveer 60 % wegbelast) dan kan men niet anders dan de logica van een belasting op de inkomsten uit vermogens erkennen.

Sommige politici doen deze dagen alsof dan iedereen zwaar belast zal worden op de eigen woning en het spaarboekje. Dat zijn de klassieke valse argumenten, die steeds gebruikt worden door de verdedigers van de rijken en vermogenden, dus niet om u te verdedigen, integendeel, want het gaat niet over u. Overigens, ook miljardair Warren Buffett heeft het Amerikaanse Congres opgeroepen om de rijken zwaarder te belasten, ze werden volgens hem – en hij kan het weten – tot nu toe veel te veel ontzien en zelfs in de watten gelegd.

Realisten hebben de halve wereld

Het ideaalbeeld zou een echte belasting op vermogens zijn. Het argument tegen vermogensbelasting is vaak dat de vermogenden toch niet bereikt worden, en dat de vermogens niet gekend zijn. Dat is voor een deel nog zo, maar steeds minder door bijvoorbeeld het  verdwijnen van het bankgeheim.

De praktische uitwerking een vermogensbelasting is echter zwaar, en misschien is een vermogensbelasting op korte termijn niet onmiddellijk invoerbaar. Men zou nu al, als eerste eerlijke stap, de inkomsten van vermogens  beter kunnen belasten. Dat lijkt nu een flink stuk meer haalbaar.

De techniek is simpel. Je bepaalt het vermogen van iemand. Bijvoorbeeld het roerend vermogen (aandelen en obligaties). Dat wordt van iedere persoon verzameld, en op basis daarvan bepaal je de totale waarde van de aandelen en obligaties voor iedereen afzonderlijk. Op basis van die waarde ga je ervan uit dat dit vermogen bijvoorbeeld 4 % rendement zal geven. Er wordt geen roerende voorheffing geheven. Maar er wordt wel op die (fictieve) 4 % een bijdrage berekend van 33 %. Die bijdrage vervangt de roerende voorheffing, maar is anderzijds ook een belasting op meerwaarden, die tot nu toe onbelast zijn.

Voor een dergelijke belasting zal een vermogende niet ver wegvluchten. Als hij of zij wil wegvluchten met zijn centen, dan moet de persoon in kwestie van reizen houden. Binnen Europa kan al niet meer, het zal nog verder moeten zijn. Binnen Europa is het zeer moeilijk nog met zwart geld te schuiven zonder ontdekt te worden.

En zo kan de vermogende toch iets meer bijdragen. Het gat in de begroting is daarmee niet volledig gedicht, maar een oplossing komt toch al ietsje dichter.

Luc Cortebeeck, voorzitter ACV.