Begroting defensie verdubbeld

De Verenigde Staten zijn al militair aanwezig in Japan, met 54.000 soldaten op de grond, marinebases en militaire vliegvelden. De belangrijkste zijn de bases van Kadena en Okinawa, waar strategische bommenwerpers voor de lange afstand gestationeerd zijn. In 2022 lanceerde Japan zijn grootste wapenprogramma sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het land trekt zijn militair budget voor 2024 op tot 52 miljard, dat is 47 procent meer dan in 2022. Japan wil het militair budget in vier jaar verdubbelen van 1 procent van het bnp naar 2 procent.

Grondwet verbiedt gebruik van geweld bij internationale geschillen

Bovendien probeert de Japanse regering al sinds 2012 om de grondwet te wijzigen, omdat die het land nog altijd verbiedt een oorlog buiten het nationale grondgebied te voeren. Artikel 9 van die grondwet luidt: “Oprecht strevend naar een internationale vrede gebaseerd op rechtvaardigheid en orde, ziet het Japanse volk voor altijd af van oorlog als een soeverein recht van de natie, of het dreigen met of gebruiken van geweld als middel om internationale geschillen te beslechten”.

Japanse bevolking erg gehecht aan eigen versie Nie Wieder

Dit grondwetsartikel is een erfenis van de barbaarse bombardementen op Hiroshima en Nagasaki. De publieke opinie is er erg aan gehecht en trok massaal de straat op telkens wanneer er nog maar sprake was van een wijziging. In 1947 werden er trouwens draconische voorwaarden gesteld om het artikel te wijzigen, namelijk een tweederdemeerderheid in elk van de twee parlementaire kamers en goedkeuring via een referendum. Er zijn wel pogingen geweest om die procedures te omzeilen. In 2016 werd, zonder artikel 9 ter discussie te stellen, een wet aangenomen die Japan het recht geeft om deel te nemen aan “collectieve zelfverdedigingsoperaties” door de defensieoperaties van zijn bondgenoten te begeleiden.

Op de top tussen de VS en Japan werd ook een gezamenlijk wapenproductieprogramma overeengekomen.

Premier forceert keerpunt in militair beleid Japan

Dit alles wijst ontegenzeggelijk op een keerpunt in het Japanse militaire beleid, dat de premier tijdens de top als volgt samenvatte: “Ik bespeur een onderstroom van twijfel onder Amerikanen over de rol die jullie in de wereld zouden moeten spelen. Deze twijfel groeit op een moment dat de geschiedenis op een keerpunt staat. Het tijdperk van de Koude Oorlog ligt achter ons en we staan nu op een kantelpunt dat de volgende fase in de geschiedenis van de mensheid zal bepalen […] Ik wil me richten tot die Amerikanen die de eenzaamheid en vermoeidheid voelen van een land dat de internationale orde bijna in zijn eentje heeft verdedigd. Ik begrijp dat het een zware last is om zulke verwachtingen op uw schouders te dragen. De Verenigde Staten moeten niet alles alleen doen. U bent onze beste vriend en het Japanse volk staat zij aan zij met u om het voortbestaan van de vrijheid te garanderen. […] We staan op de brug, we zullen ons deel doen. We staan klaar om te doen wat nodig is. Jullie zijn niet alleen. Wij zijn met jullie.”

Gezamenlijke militaire oefeningen VS, Japan, Filipijnen en Australië

Op dezelfde dag was er ook een top tussen Japan, de Filipijnen en de Verenigde Staten om gezamenlijk te reageren tegen “de agressieve houding van China tegen Filipijnse vissers- of militaire schepen”. De Filipijnse president Ferdinand Marcos Junior zei er openlijk dat zijn doel erin bestond “om de situatie om te keren en China te isoleren”. Hij deed deze oorlogszuchtige uitspraken tegen de achtergrond van gezamenlijke lucht- en zee-oefeningen van de Verenigde Staten, Australië, de Filipijnen en Japan in de Chinese Zee op 7 april. Deze zee, die rijk is aan koolwaterstofreserves en waar jaarlijks meer dan een kwart van de wereldhandel doorheen gaat, is samen met het Midden-Oosten een van de twee belangrijkste strategische knooppunten van de wereld.

China tegenwerken en isoleren

De Indo-Pacific regio, en in het bijzonder de Chinese Zee, wordt door de Verenigde Staten als zeer strategisch beschouwd sinds 2011, toen Washington zijn Asia Pivot goedkeurde. Het doel van deze strategie is, volgens toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton, “om Azië centraal te stellen in het beleid van de VS”. Ook hier moet de retoriek worden vertaald als het versterken van de militaire, economische en diplomatieke betrokkenheid in de Indo-Pacific regio om de economische ontwikkeling van China tegen te gaan.

60 procent VS-vloot nu al in Stille Oceaan

Concreet betekent dit dat sinds 2011 60 procent van de Amerikaanse vloot is ingezet in de Stille Oceaan. Naast de oorlogspropaganda van de VS over de dreiging van China, is het doel van de VS vooral economisch, zo stelde het Strategic Analysis Network in oktober 2021: “De strategie van de Amerikaanse pivot to Azia, gelanceerd door de regering-Obama in 2011, is een reactie op de grote structurele verandering die wordt vertegenwoordigd door de economische opkomst van China […] De focus op Azië was ook bedoeld om de toegang van de VS tot buitenlandse markten te verbreden en om een Amerikaanse economie in relatieve achteruitgang te ondersteunen.”

Economische sancties en bestraffende douanetarieven

Naast het militaire aspect omvat de strategie van de Asian pivot ook een economisch aspect in de vorm van economische sancties en bestraffende douanetarieven. Joe Biden vatte zijn economische bedoelingen samen als: “om van de regio een vrije, open, inclusieve ruimte te maken… [en] verankerd door democratische waarden en vrij van beperkingen”.

Politieke dreigementen

Tot slot werkt deze strategie ook met dreigementen. In het kielzog van deze topontmoetingen hekelde de Amerikaanse regering op 12 april 2024 officieel: “Chinese hulp aan Rusland, die het land in staat stelt om zijn grootste militaire expansie sinds het Sovjettijdperk uit te voeren, en in een hoger tempo dan we voor mogelijk hielden aan het begin van de oorlog in Oekraïne. De Verenigde Staten moedigen Beijing integendeel aan om een constructieve rol te spelen in het conflict. We hopen dat onze bondgenoten zich bij ons zullen aansluiten”. China wordt er dus van beschuldigd elektronische onderdelen, werktuigmachines en explosieven aan Rusland te hebben verkocht, waardoor Rusland de oorlog in Oekraïne in stand kon houden.

Deze verklaringen klinken als bekentenissen van de Verenigde Staten: dat ze de militaire capaciteiten van Rusland hebben onderschat, dat ze de banden tussen Moskou en Peking hebben onderschat, dat ze moeilijkheden hebben ondervonden met bepaalde bondgenoten, met name Duitsland, dat nauwe economische banden blijft onderhouden met China…

Nood aan sterke vredesbeweging

Het Midden-Oosten en de Indo-Pacific regio zijn de twee belangrijkste strategische knooppunten op wereldschaal. Het eerste is het toneel van onuitsprekelijke genocide met de absolute steun van Washington. Het tweede wordt overrompeld door het geluid van militaire laarzen. Meer dan ooit is er dringend behoefte aan een grote volks- en mondiale vredesbeweging.

Meer info

– Pierre-Antoine Donnet,  “La confrontation sino-américaine en Asie de l’Est s’envenime”, Asyalyst, 13 april 2024

– Jeanne Milot-Poulin, Rachel Sarfati, Jonathan Paquin , “Le pivot stratégique américain dans l’espace indopacifique”, op het Strategic Analysis Network

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier