Europa hinkt achter

Terwijl de publieke opinie nog altijd denkt dat China achterop hinkt en ons kopieert, is het Europa die de rol van toeschouwer speelt in de technologische tweekamp tussen de VS en China. Uit de Australische ASPI-studie Critical Technology Tracker blijkt namelijk dat op 44 geanalyseerde technologieën China vooraan staat in 37, de VS in 7 en Europa in geen enkele. Ook wat betreft patenten is China een wereldleider geworden en heeft het de VS en de EU overtroffen in wetenschappelijke topartikelen.

x

In 1967 schreef Servan-Schreiber de bestseller Le Défi américain. Dat boek ging over de grote economische tweestrijd tussen de Verenigde Staten en Europa waarbij Europa het onderspit aan het delven was. Vandaag is er niet één, maar zijn er kennelijk twee uitdagers: de VS en China.

In de technologische oorlog is de VS titelverdediger en China de uitdager. Nog steeds denkt het Westen dat Chinezen niet innovatief kunnen zijn. In werkelijkheid ligt China ver voorop in digitalisering. Op deelgebieden als artificiële intelligentie, kwantumtechnologie en zelfsturing staan ze aan de wereldtop. China is vooral snel in procesinnovatie.

Op 44 geanalyseerde technologieën staat China vooraan in 37, de VS in 7 en Europa in geen enkel

Europa hinkt vaak achter de twee groten aan: bij AI zitten de beste vorsers in China en de VS, bij digitalisering spelen Europese ondernemingen geen rol, in de ruimtevaart ontbreekt een draagraket en zelfs in paradepaardje de autonijverheid liggen Volkswagen en co achter op de Chinese elektrische voertuigen.

In wat volgt wandelen we snel door een aantal hoofdstukken van het boek van Wolfgang Hirn.

Van data tot geneeskunde

Data, de essentiële grondstof voor artificiële intelligentie, noemt China de vijfde productiefactor, na de drie van Adam Smiths arbeid, grond en kapitaal, waarbij later de technologische vooruitgang als vierde werd toegevoegd. Met zijn omvangrijke bevolking heeft China hier een belangrijk thuisvoordeel.

In de moderne technologie spelen chips een cruciale rol. Voor in China is dit een zwak punt, maar evengoed voor de VS en Europa. Hoewel eurocommissaris Neelie Kroes opriep voor een ‘Airbus van de chips’ bleef het Europees aandeel in de wereldproductie van 2013 tot 2020 op 10 procent. Op het gebied van chipproductie zijn de Chinezen aan een inhaalslag bezig, zeker nu de VS China op dat vlak probeert droog te leggen.

Op het vlak van digitalisering miste Europa de trein en is China koploper, denk maar aan 5G. De zoekmachine Baidu, het e-commerce bedrijf Alibaba, de Facebook-variant WeChat en het technologiebedrijf Tencent zijn vandaag alom tegenwoordig in China. In de Chinese steden is Cash bijna volledig verdwenen en ‘slimme steden’ zijn al lang geen curiosum meer.

In de Chinese steden is Cash bijna volledig verdwenen en ‘slimme steden’ zijn al lang geen curiosum meer

In de sector van de kwantumtechnologie doet China grote investeringen. Hoewel de Verenigde Staten momenteel een voorsprong hebben op het gebied van kwantumcomputers, leidt China dan weer in de kwantumcommunicatie.

In de geneeskunde domineren China en de VS het kankeronderzoek en is China de nummer één qua celtherapie. Ook hier hinkt Europa achterop.

Maar ondanks topprestaties op technologisch vlak is niet alles rozengeur en maneschijn. Zo zijn er zoals geweten ‘tribulaties’ met bijvoorbeeld TikTok of met Shein, de grootste textielverdeler ter wereld.

Betoging in Duitsland tegen Shein. De producten die het bedrijf verdeelt zouden alles behalve op een duurzame manier zijn geproduceerd, denk o.a. maar aan watervervuiling, uitstoot van broeikasgassen, blootstelling aan giftige chemicaliën. Foto: Stefan Müller, Wikimedia Commons / CC BY 2.0 DEED

Energie en transport

In de productie van zonnecellen en windmolens heeft China een significant marktaandeel. Dat is mede het gevolg van overheidssteun, geïntegreerde leveranciersketens en innovatie. Op dit moment onderzoekt China zelfs hoe silicium – belangrijk bij de productie van zonnecellen – kan vervangen worden door perovskiet, dat efficiënter is.

China onderscheidt zich ook bij de ontwikkeling van waterstoftechnologie. Zo blijken Chinese elektrolysers – de essentiële component van die technologie – vijfmaal goedkoper te zijn dan Europese modellen. China is ook een belangrijke speler in de productie van nikkel, onmisbaar voor waterstofproductie.

Het boek presenteert drie ‘Science Fiction’-secties: over kernfusie, over de vervanging van thorium voor uranium in kerncentrales en over de bouw van zonnecentrales in de ruimte tegen 2030.

In de productie van elektrische voertuigen (EV’s) heeft China een voorsprong op het gebied van technologie en fabricage. Chinese bedrijven, zoals CATL, domineren de markt voor batterijproductie en leveren aan grote autofabrikanten zoals Tesla en BMW.

Op een ruim decennium heeft China 42.000 km snelspoor aangelegd. Dat is meer dan alle andere landen samen. Er wordt ook gewerkt aan de hyperloop en aan luchttaxi’s op lage hoogte die de files zouden ontlasten. Er is de droom van hypersonische passagiersvliegtuigen die op een paar uur van Shanghai naar New York kunnen vliegen.

De hyperloop is een soort vacuümtrein, waarbij gebruikgemaakt wordt van een luchtdrukbuis, enigszins vergelijkbaar met buizenpost, waardoor mensen en goederen getransporteerd worden. Foto: Camilo Sanchez, Wikipedia / CC BY-SA 4.0 DEED

Oproep tot samenwerking

In een slothoofdstuk behandelt de auteur de industriepolitiek. In het Westen is de neoliberale periode voorbij en sinds de financiële crisis wordt enerzijds meer naar de staat gekeken om falende banken en andere sectoren te redden, en anderzijds groeit het protectionisme.

x

Een ander verhaal in China. Dat heeft een gemengd systeem van markt en plan. Daarbij staat de markt in functie van het plan en niet omgekeerd. In mei 2025 werd het plan ‘Made in China 2025’ gelanceerd. Het doel was de productiesector van China verder te ontwikkelen, met de nadruk op innovatie en met het oog op het verminderen van de afhankelijkheid van het buitenland.

Afgaande op dit boek lijkt dit niet verkeerd uit te pakken. De auteur besluit zijn boek met een oproep tot samenwerking in plaats van confrontatie temeer omdat Europa veel meer dan de VS afhankelijk is van uitvoer.

Wolfgang Hirn, ‘Der Tech Krieg China gegen USA. Und wo bleibt Europa?’, campus Verlag 2024, 275 pagina’s.

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier