Ondanks de beschermingsmaatregelen die de overheid heeft toegezegd, “zijn er al 210 oud-strijders vermoord sinds de ondertekening van het vredesakkoord (2016)”, staat in het rapport, dat door de vertegenwoordiger van de secretaris-generaal, Carlos Ruiz Massieu, dinsdag 14 juli aan de Veiligheidsraad is voorgelegd.

Voor Ruiz Massieu blijft “geweld tegen wie de wapens heeft neergelegd na het akkoord, en tegen wie die de mensenrechten en de gemeenschappen die door het conflict zijn verwoest verdedigt, de ernstigste bedreiging om vrede te bereiken in Colombia.”

Covid-19

De covid-19-pandemie doet het risico op geweld nog toenemen. Gewapende en criminele groepen profiteren van de quarantaine om hun territoriale controle te vergroten. Ze vermoorden mensen, dwingen meisjes en jongens tot criminele activiteiten en vergroten hun greep op routes voor drugshandel.

Clemencia Carabalí, leider van Afro-Colombiaanse gemeenschappen in het zuidwestelijke departement Cauca, zegt dat “we elke dag wakker worden met het nieuws dat een zwarte of inheemse persoon vermoord is, dat een meisje of vrouw verkracht is, dat een inheemse of zwarte agent bedreigd is.” Carabalí, slachtoffer van een aanval door een gewapende groep in mei 2019, getuigde gisteren voor de Veiligheidsraad bij de presentatie van het rapport. Ze benadrukte dat “de doodsdreiging aanhoudt voor mensenrechtenverdedigers, en dat covid de situatie nog erger maakt.”

In Cauca is het geweld tegen gemeenschapsleiders het grootst, ondanks een verhoogde inzet van veiligheidsdiensten, die sinds het begin van het jaar al bijna verdubbeld is. Tijdens de quarantaine zijn al vijf bloedbaden en verschillende moorden gemeld. Gewapende groepen hebben jongens, meisjes, ouderen en zelfs zwangere vrouwen vermoord. Maar ook in het noordoostelijke departement Norte de Santander, aan de grens met Venezuela, hielden gewapende groepen in mei 45.000 mensen opgesloten, en in het westen van het land dwongen ze ongeveer 7500 mensen, vooral in Afro-Colombiaanse en inheemse gemeenschappen, te verhuizen.

FARC

Een VN-missie heeft verschillende moorden en bedreigingen tegen voormalige FARC-rebellen geverifieerd. De FARC – in het Spaans de afkorting van Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia – was de guerrillagroep die na het vredesakkoord van 2016 is gedemobiliseerd.

Sinds 26 maart verifieerde de missie 19 moorden, waarmee het totale aantal voor dit jaar op 37 komt. Carabalí zegt dat sinds het vredesakkoord 686 oud-strijders en mensenrechtenverdedigers zijn gedood.

Een kleinere guerrillagroep, het Nationale Bevrijdingsleger (ELN), voert nog steeds een gewapende strijd. In maart kondigde het ELN een staakt-het-vuren aan, naar aanleiding van de pandemie. De Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken Claudia Blum vertelde de Veiligheidsraad dat “het ELN zijn aankondiging van maart niet heeft nageleefd. De regering herhaalt dat deze vermeende vredeswil tot concrete acties moet leiden, zoals de vrijlating van alle ontvoerde personen en de stopzetting van alle illegale activiteiten.”

Gendergeweld

Volgens Ruiz Massieu is sinds de pandemie ook het gendergeweld toegenomen. De afgelopen weken meldden de media gevallen van seksueel geweld door militairen. De president en de minister van Defensie hebben die veroordeeld.

Op 21 juni werd een twaalfjarig meisje verkracht door zeven Colombiaanse soldaten in de stad Embera-Chamí in het centrale departement Risaralda. “Ik moedig alle partijen aan om de maatregelen ter bescherming en beveiliging van vrouwen te verdubbelen, ook van oud-strijders, sociale leiders en mensenrechtenverdedigers”, besloot de vertegenwoordiger van de secretaris-generaal.