Op amper een paar uur tijd wisten de actievoerders via Facebook enkele honderden mensen bij elkaar te krijgen. Aanvankelijk werden er slogans gescandeerd voor de ingang van de Dienst Vreemdelingenzaken. Mensen hielden papieren voor zich waarop de naam van Mawda geschreven stond. Ze eisten het ontslag van regeringsleden Francken en Jambon.
“Dit is het resultaat van een proces dat al een tijd aan de gang is en de migranten criminaliseert. Jambon en Francken hebben dat proces in gang gezet met termen zoals ‘opkuisen’. Toen de uitgewezen Sémira Adamu twintig jaar geleden stierf, nam de toenmalige minister Louis Tobback ook ontslag”, klonk het.
Even later besloten de actievoerders om er een betoging van te maken. Met enkele honderden stapten ze langs de Kleine Ring richting het kabinet van minister Jambon. In de Koningsstraat botsten ze op een politiecordon met waterkanon. “Police assassin”, kregen de agenten naar de kop geslingerd, maar de betogers sloegen meteen een zijstraat in en keerden via Madou terug naar het beginpunt.
Ook in Grande-Synthe, nabij Calais waar de familie van het doodgeschoten meisje verbleef, hebben vluchtelingen even actiegevoerd en de snelweg bezet.
Parket creëert rookgordijn
Wat er op die fatale nacht gebeurd is, is nog altijd onduidelijk. Een bestelwagen met aan boord 26 volwassenen en vier kinderen werd op de E19 en later op de E42 achtervolgd door de politie. In Nimy-Maisières, vlak bij Bergen, komt het voertuig tot stilstand. Op dat moment zou minstens één schot gelost zijn. Volgens de politie omdat de chauffeur plots weer gas gaf en op enkele agenten inreed. Even verder botste de bestelwagen op een ander voertuig.
De politie haalde de inzittenden uit de wagen. Eric Delhaye, de procureur des konings van Doornik, noemde hen vrijdagmiddag ‘illegalen’. Mensen zonder papieren dus. Onder de inzittenden is minstens één Koerdisch-Iraaks gezin met twee kleine kinderen. Eén van hen is de twee-jarige Mawda die geraakt werd door een kogel in het hoofd die haar wang doorboorde. Mawda werd nog overgebracht naar het ziekenhuis, maar zou daar overleden zijn. We schrijven ‘zou’ want ook dat is nog niet zeker. Het kan ook dat Mawda al overleed in de bestelwagen.
Dat er zoveel onzekerheid en verwarring is, heeft alles te maken met de wel heel bizarre communicatie van het parket. Aanvankelijk ontkent het parket van Doornik dat de politie geschoten heeft. “Er is niet geschoten door de politie. Een meisje van 2 jaar raakte jammer genoeg zwaargewond en is overleden aan een hoofdletsel. Vermoedelijk een schedelbreuk”, zei woordvoerder Frédéric Bariseau toen.
Later op de dag krabbelde Bariseau terug. “Het klopt dat er wel schoten zijn gelost, toen de agenten zich bedreigd voelden.” Maar hij bleef volhouden dat het jonge meisje niet geraakt werd door een kogel. “Het meisje stierf zeker niet door een kogel. We hebben geen enkel element om dat aan te nemen, en er is geen kogelwonde gevonden op het lichaam.”
Dat was ook de versie van de feiten die in Het Laatste Nieuws stond en die vrijdagochtend ook op de nieuwssites circuleerde.
Vrijdag nam Eric Delhaye, de procureur des konings van Doornik, de communicatie over. “Het tweejarige Iraaks-Koerdische meisje dat in de nacht van woensdag op donderdag bij een politieachtervolging stierf in een busje vol illegalen, werd dan toch door een kogel getroffen. Dat heeft de autopsie donderdagavond uitgewezen. Het projectiel doorboorde de wang van het kind”, zei hij.
Bariseau probeert er zich uit te praten: “We hebben ons donderdag gebaseerd op de vaststellingen ter plaatse. Van de politie en van de ambulanciers. Die hadden het over een schedeltrauma als doodsoorzaak maar niet over een schotwonde. Die gegevens werden doorgegeven aan de dispatching van de politie en die heeft, zoals dat gewoonlijk gaat, de parketmagistraat van dienst verwittigd en hem op de hoogte gebracht.”
Volgens Bariseau hebben dus noch de ambulanciers, noch de politie gezien dat een kogel de wang van het meisje doorboorde. “Het is pas tijdens de autopsie dat de wetsdokter heeft gezien dat er een kogel in het hoofdje van het kind zat en dat die ter hoogte van de wang het lichaam is binnengegaan”, vult hij aan. Waarom hij aanvankelijk ontkende dat er geschoten werd, heeft hij nog niet uitgelegd.
Het parket van Doornik zei donderdag nog meer vreemde dingen. “Het Comité P heeft een dossier geopend, maar dat werd in de loop van de dag al afgesloten”, klonk het toen.
Niets van, reageert het Comité P vrijdag: “Volgens bepaalde berichten in de pers op 18 mei 2018 zou het Comité P zijn onderzoek, naar de verantwoordelijkheid van de politieambtenaren in het kader van de onderschepping van migranten en het overlijden van een kind in de buurt van Bergen, snel hebben afgesloten. Het Comité P wil erop wijzen dat zijn Dienst Enquêtes pas in de vooravond belast werd door een onderzoeksrechter. Hiervoor was er geen enkel verzoek tot onderzoek door de gerechtelijke overheden. De Dienst Enquêtes van het Comité P is met zijn onderzoek begonnen.”
Dat betekent dus dat het parket van Doornik maar liefst drie keer betrapt werd op een onwaarheid. Het is begrijpelijk dat de familie van het slachtoffertje vol wantrouwen reageert. “De familie is bezorgd dat de dood van hun dochter in de doofpot zal worden gestopt zonder dat iemand verantwoordelijk wordt gesteld”, zei een bron die dicht bij de familie staat tegen de Britse krant The Guardian.
Het gezin verbleef een tijd in het Verenigd Koninkrijk, maar werd daar teruggestuurd naar Duitsland. Donderdagnacht ondernamen ze wellicht een poging om terug te keren.
Minister van Binnenlandse Zaken Jambon verdedigde de betrokken agenten. “Zij hebben hun werk gedaan en moeten elke dag tegen de mensensmokkel vechten”, laat hij weten. Ook op Twitter wijst hij mensensmokkelaars met de vinger. Daarbij vergeet hij wel te duiden dat de regering wel degelijk verantwoordelijk is voor het klimaat waarin mensensmokkelaars gedijen.
Ook De Morgen wacht het onderzoek niet af en springt in de bres voor de agenten. “Ook voor de betrokken agenten is dit een traumatische ervaring. Je moet al van slechte wil zijn of misplaatste politieke bedoelingen hebben om de betrokken agenten als trigger happy of racistisch af te schilderen. Het onderzoek loopt nog, maar alles wijst erop dat zij niet vuurden om te doden, laat staan om een meisje van twee te raken”, klinkt het in een editoriaal van Koen Vidal.
Ondertussen wist Het Nieuwsblad de ouders van Mawda te interviewen. Zij geven een heel andere versie van de feiten. “Toen we over de snelweg reden, is er een eerste keer geschoten. Maar toen de bestelwagen stilstond op de parking en er mensen uitstapten, heeft een agent nog een tweede keer geschoten. Mijn man kon de kogel ontwijken. Maar Mawda, die in mijn armen lag, had geen kans. Er is geen sprake van een afgeketste kogel.”
Ze smeken nogmaals om gerechtigheid. “Tegelijkertijd willen we de Belgische bevolking vragen hoe ze zouden reageren als dit een Belgisch kind was geweest? Zou die agent dan ook nog vrij rondlopen? Of zou hij onmiddellijk voor een rechter gebracht worden? Zouden die ouders ook in een cel vliegen? Door alles wat er gebeurd is, hebben we het gevoel dat Mawda helemaal niets waard is. Voor alle duidelijkheid: we willen geen geld. We willen gerechtigheid.”