Tankstation van Pemex in Mexico (Foto: Flickr Creative Commons)
Nieuws, Milieu, Mexico, PEMEX, Oliebedrijven, Fracking, Schaliegaswinning, Fracken -

“Mensen beseffen niet wat schaliegas is”

MEXICO-STAD — Het Mexicaanse staatsoliebedrijf Pemex wil tegen 2016 op twintig plaatsen naar schaliegas boren. Door de recente liberalisering van de Mexicaanse oliemarkt zijn buitenlandse bedrijven erg geïnteresseerd. De Mexicanen zelf zijn er niet gerust in. Ze hebben slechte ervaringen met zware vervuiling door Pemex. Mexico heeft dringend meer en strengere regels voor oliewinning nodig, zeggen experts.

donderdag 2 januari 2014 11:04
Spread the love

“De regering heeft noch de technologie noch de mensen om de multinationals de baas te kunnen”, zegt veearts Waldo Carrillo. “De gewone mensen beseffen niet wat schaliegas is of wat de impact is bij extractie.”

Risico op aardbevingen

Carrillo heeft een grote ranch in Piedras Negras, in de noordelijke deelstaat Coahuila. In die zone ligt de Cuenca de Burgos, een groot gasveld dat zich uitstrekt tot de deelstaten Nuevo León en Tamaulipas.

Er is ook schaliegas te vinden. Dat is een gas dat in het schalie-gesteende opgeslagen zit. Om het gas uit de schalielaag te krijgen moet het gesteente ondergronds eerst gescheurd worden, het zogenaamde fracken.

Bij het fracken worden water, zand en chemicaliën in de bodem gepompt. De techniek is wereldwijd aan een stevige opmars bezig – in de VS is fracken al goed voor 20 procent van de gasproductie – maar is ook erg controversieel. Steeds meer studies duiden op de nadelen, zoals grondwatervervuiling en risico op aardbevingen.

Zware droogte

Voor schaliegaswinning is veel water nodig. In Coahuila is water schaars. De deelstaat kreeg in 2010 met zware droogte te maken. In 9 van de 28 waterlagen in Coahuila wordt meer water gewonnen dat er bij komt, zegt de Nationale Watercommissie.

“We willen de mensen waarschuwen voor de risico’s”, zegt Carrillo. Hij is een van de oprichters van milieuorganisatie Amigos del Río San Rodrigo, die voor het behoud van het ecosysteem van de San Rodrigo-rivier strijdt. Dit jaar plant de organisatie een intense sensibiliseringscampagne over de gevaren van schaliegaswinning.

Pemex, het staatsoliebedrijf, zegt dat het negatieve beeld dat mensen van schaliegas hebben te wijten is aan “beperkte of onjuist weergegeven informatie.”

Interesse van buitenlandse bedrijven

Sinds 2011 heeft Pemex op minstens zes plaatsen naar schaliegas geboord in de noordelijke deelstaten Nuevo León en Coahuila. Het wil nu ook in de zuidelijke deelstaat Veracruz naar schaliegas zoeken.

Tegen 2016 wil Pemex naar twintig bronnen voor schaliegas, een investering waarvoor meer dan 2 miljard dollar (ongeveer 1,5 miljard euro) nodig is. Buitenlandse bedrijven zijn erg geïnteresseerd in de nieuwe bronnen.

Door een grondwetswijziging vorige maand kunnen private bedrijven uit binnen- en buitenland in de Mexicaanse olie- en gasindustrie investeren. Daarmee komt een einde aan een decennialang monopolie voor Pemex.

Het Mexicaanse parlement paste vorige maand zijn grondwet aan. Daardoor kunnen private bedrijven, uit Mexico maar ook uit het buitenland, in de Mexicaanse olie-industrie investeren.

Mexicanen die in de buurt van olievelden leven, vrezen nog meer problemen. Ze hebben nu al slechte ervaringen met staatsoliebedrijf Pemex.

Wekenlang in brand

In de zuidelijke deelstaat Tabasco bijvoorbeeld stond olie- en gasbron Terra 123 sinds eind oktober wekenlang in brand. Pas op 21 december kreeg Pemex het lek onder controle.

Een inheemse gemeenschap van 1500 mensen anderhalve kilometer verderop werd nooit geëvacueerd.

Het gaslek heeft onherstelbare schade toegebracht, zegt Hugo Ireta van de Ecologische Vereniging Santo Tomás, die slachtoffers van Pemex in Tabasco bijstaat.

Rechtszaken tegen Pemex

De vereniging gaat samen met de getroffen gemeenschappen schadevergoeding eisen van Pemex.

Bij een analyse van stalen die in mei, augustus en september genomen zijn met het oog op een rechtszaak, waren al lood, cadmium en aluminium gevonden in het waterzuiveringsstation in Centla, een station dat 21 gemeenschappen bedient.

Inwoners van de dorpen Cunduacán en Huimanguillo hebben in juni al een collectieve rechtszaak aangespannen tegen Pemex.

“De gemeenschappen vechten voor schadevergoeding maar Pemex zegt dat er geen schade is, ook al is de impact bewezen”, zegt Ireta.

Negende olieproducent ter wereld

Er wordt olie gewonnen in dertien van de zeventien gemeenten in Tabasco. De productie loopt op tot een half miljoen vaten (van 159 liter) per dag.

Met een productie van bijna drie miljoen vaten per dag staat Mexico op de negende plaats van de rangschikking van de grootste olieproducerende landen ter wereld. Het is goed voor 3,6 procent van de wereldwijde olieproductie. Meer dan een derde van de Mexicaanse olie gaat naar de Verenigde Staten.

Sinds de jaren dertig mocht alleen Pemex olie bovenhalen in Mexico. Maar het staatsbedrijf kampt met hoge schulden, dalende reserves en technologische problemen. Er zijn ook beschuldigingen van slecht beheer en corruptie.

Pure anarchie

Door de grondwetswijziging van vorige maand kan de regering voortaan privébedrijven de toestemming geven om naar olie te zoeken en olie te winnen. In andere Latijns-Amerikaanse landen, zoals Argentinië, Ecuador en Peru, kan dat al langer. Conflicten met de plaatselijke bevolking komen daar vaak voor.

“Het was al moeilijk met Pemex, met de privébedrijven zal het pure anarchie zijn”, zegt Hugo Ireta. “Nigeria heeft zware problemen met private oliebedrijven, hetzelfde zal hier gebeuren.”

In het West-Afrikaanse land tappen gewapende groepen olie van de pijpleidingen af om die op de zwarte markt te verkopen.

54.000 vaten olie gelekt

In het buitenland heeft een liberalisering van de oliemarkt tot ongewenste resultaten geleid, zegt Raúl Estrada van Greenpeace-Mexico. “Men zegt dat het investeringen zal aantrekken, maar die investeringen zullen verloren gaan in de neveneffecten van de hervorming”, zoals olielekken en vervuiling.

Volgens overheidscijfers lekten van 2000 tot 2012 meer dan 54.000 vaten olie (van 159 liter) in de deelstaten Veracruz en Tabasco. Het aantal olielekken loopt op sinds 2008.

Ook de deelstaten Hidalgo en Puebla en de wegen naar Mexico-Stad zijn kwetsbaar voor de olie-industrie.

Bij de oliewinning komen schadelijke stoffen in het milieu terecht, onder meer zware metalen, ozon, zwaveldioxide, ammonium, cadmium en zuren.

Deepwater Horizon

Na de ramp met het boorplatform Deepwater Horizon in april 2010 legde Mexicaanse overheid nieuwe regels op voor oliewinning in diepzee. Zo moeten noodplannen worden geëvalueerd en moet er een verzekering worden afgesloten.

Door de liberalisering moeten die regels herbekeken worden zodat ze ook op privébedrijven toepasbaar zijn, zegt Tronco.

Greenpeace-Mexico heeft al meermaals aangeklaagd dat Pemex geen rekening houdt met de bevolking in zones waar het olie wint. Dit soort conflicten zal nog toenemen als er ook privébedrijven bij komen, zegt de milieuorganisatie.

“De liberalisering is een mooie kans voor de Mexicaanse overheid om een stevige regulering uit te werken, een regulering die ook sancties tegen opportunistisch of nalatig gedrag mogelijk maakt”, zegt José del Tronco van de Latijns-Amerikaanse Faculteit voor Sociale Wetenschappen.

Controle wordt moeilijk

Het opvoeren van de oliewinning vergt een betere preventie, zegt hij. De bedrijven moeten de kosten voor mens en milieu incalculeren in hun activiteiten.

Pemex wordt nu een van de vele spelers. Het bedrijf gaat de activiteiten van andere bedrijven niet controleren. Dat zal het ministerie van Energie doen.

De huidige regels zijn gemaakt voor een situatie met slechts één binnenlands bedrijf, zegt Tronco. Met meerdere bedrijven zal controle moeilijk worden als er geen strikte regels zijn.

Het parlement buigt zich de komende maanden over aanvullende wetten. De regering gaat reglementen uitwerken.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!