De Panther KF51, foto: Rheinmetall Defence

De oorlog in Oekraïne gaat over veel meer dan over NAVO-lidmaatschap en grondgebied. Hij is door Joe Biden geprovoceerd als uiting van de Amerikaanse machtspolitiek, maar daarachter schuilen de belangen van de Amerikaanse industrie, en in het bijzonder van het militair-industrieel complex. Dat werkt uiteraard niet voor de vrede, maar voor zijn aandeelhouders. Het is een evidentie: oorlog, hoe meer hoe liever, zorgt voor toename van de wapenhandel en voor meer winst voor de investeerders daarin. Oorlog is een goudmijn – voor sommigen.

Dat weet ook Oekraïne. En Duitsland. De Duitse wapenproducent Rheinmetall is bezig joint ventures te sluiten met het Oekraïense wapenconglomeraat UkrOboronProm, dat meer dan honderd wapenproducenten groepeert. Kiev wil daarmee “een van de machtigste verdedigingsindustrieën van de wereld creëren”. Daartoe is UkroEtcetera door de staat omgebouwd van een staatsbedrijf tot een maatschappij met aandelen. Rheinmetall zal de leiding hebben binnen de nieuwe samenwerking en die controleren.

Rheinmetall zag, kort na het uitbreken van de oorlog, op één dag tijd zijn aandelen fors stijgen. Het bedrijf produceert een assortiment pantservoertuigen, voor transport zowel als voor gevecht, met als recent kroonstuk de gevechtstank Panther (KF51). Die is ontwikkeld als een mogelijke opvolger voor de Leopard 2-tank van het Duitse leger en moet concurreren met de MGCS, een Duits-Franse coproductie van de bedrijven KMW en Nexter. Als de Panther straks in Oekraïne geproduceerd gaat worden en Kiev hem massaal aankoopt, is dat een groot commercieel succes voor Rheinmetall. En het zal  de internationale marktpositie van Rheinmetall flink versterken. Een kort promotiefilmpje kan je een indruk geven van dit nieuwe beest:

https://www.youtube.com/watch?v=fTBA5tQsDbE

Klein detail: Rusland heeft al laten weten dat, als er tijdens de oorlog een tankfabriek in Oekraïne wordt opgestart, het die meteen zal vernietigen. Maar Rheinmetall is niet onder de indruk, het heeft meteen gesteld dat het over de technologie beschikt om aanvallen af te weren. De firma is namelijk ook volop actief op het gebied van de modernste luchtafweersystemen zoals het “jammen”, elektronisch neutraliseren, van drones en het uitschakelen van naderende raketten of explosieven met behulp van laserstralen of wolken wolframsplinters. Internationaal zal deze kwestie ongetwijfeld met veel interesse gevolgd worden. Hier gaat het om militaire spitstechnologie die, als ze blijkt te werken, gretig afnemers zal vinden en Rheinmetall omhoog zal stuwen op de ranglijst van wapenproducenten.

Maar voorlopig is de allereerste behoefte van Oekraïne: munitie! De nieuwe joint venture zou die gaan produceren, niet in Oekraïne, maar bijvoorbeeld in Polen, om buiten schot te blijven van Rusland. Er is samenwerking met de Poolse producent Polska Grupa Zbrojeniowa in de maak.

Er is nu volop sprake van onderhandelingen om de oorlog te beëindigen. Dat zal alleen maar kunnen als afgezien wordt van een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne. Maar daartegenover zou een Oekraïense eis kunnen zijn, zo oppert German Foreign Policy: een doorgedreven militarisering volgens NAVO-normen. Die is alvast in gang gezet, en zal al deels een voldongen feit zijn als er onderhandelingen komen. Ook zonder lidmaatschap van de NAVO wordt Oekraïne via het militair-industrieel complex daarbij ingelijfd.

Bronnen:

“Eine Rüstungsindustrielle Basis für die Ukraïne”, German Foreign Policy, 17 mei 2023.

Jürgen Wagner, Im Rüstungswahn, Deutschlands Zeitenwende zu Aufrüstung und Militarisierung, PapyRossa, Köln 2022.