Graham Smith, leider van de Britse republikeinse campagne Republic, werd gearresteerd en 16 uur lang vastgehouden. Hij waarschuwt dat “er in het Verenigd Koninkrijk geen recht op vreedzaam protest meer bestaat”.

Politiechefs die eerder terughoudend reageren, verklaren dat sommige protesten toch konden doorgaan en dat ze rekening moesten houden met het “eens in een generatie”-karakter van de kroning bij de beoordeling of ze protesten al dan niet moesten stilleggen. Zo benadrukken zij alleen maar dat het recht op protest nu enkel volgens hun eenzijdig oordeel al dan niet kan doorgaan.

Actievoerders van de Britse republikeinse campagne Republic werden gearresteerd nog voor hun protest was begonnen, toen zij borden “Not My King” uit een busje laadden. Dit suggereert dat ondanks het feit dat Republic maanden van tevoren contact had genomen met de politie, de politie op voorhand toch had besloten tot deze arrestaties over te gaan.

Eenzijdig negeren van gemaakte afspraken met organisatoren is geen primeur voor de Londense politie. Zij kreeg eerder ook soortgelijke beschuldigingen toen ze demonstranten tegen het staatsbezoek van toenmalig VS-president Donald Trump ervan weerhielden naar Buckingham Palace (het koninklijk paleis) te stappen in 2019.

Dergelijke beslissingen kunnen echter niet worden gerechtvaardigd met het argument van ‘ordehandhaving’. Het effect van dergelijke handelswijze is waarschijnlijk net het tegenovergestelde, want als voorafgaand overleg plegen met de politie het voor hen alleen maar gemakkelijker maakt om je alsnog tegen te houden, dan zullen demonstranten voortaan net vermijden de autoriteiten van hun plannen op de hoogte te stellen.

Het rationele argument achter deze manier van politieoptreden kan niets anders zijn dan de regering te beschermen tegen verlegenheid voor de camera’s of om activisten te intimideren zodat ze gewoon niet gaan protesteren. Geen van beide motieven is het overwegen waard voor een democraat …

Deze enorme politieoperatie is een toonbeeld van het autoritaire marsorder van Groot-Brittannië op meerdere vlakken. Ze omvatte het grootste live-gebruik van technologie voor gezichtsherkenning ooit – een technologie die nu werd ingezet om ten minste één “onruststoker” van eerdere anti-koningsprotesten te identificeren, die vervolgens toch werd vrijgelaten omdat hij niets had misdaan.

Men mag het gebruik van deze technologie niet toevertrouwen aan staten. Ze wordt ingezet voor geautomatiseerde onderdrukking in bezet Palestina. Dit is de basis van een gedetailleerd onderzoek door Amnesty International dat op 2 mei 2023 werd gepubliceerd. De oproep van Amnesty tot een wereldwijd verbod op het gebruik van technologie voor gezichtsherkenning met bewakingsdoeleinden zou door de linkse krachten moeten worden overgenomen.

De aanwezigheid van straps om borden aan stokken vast te maken werd als wetsargument ingezet om arrestaties te rechtvaardigen op grond van de Public Order Act, die vlak voor de kroning door de koning werd goedgekeurd. Deze wet verbiedt om zich “vast te hechten” of vast te maken aan gebouwen of de openbare weg.

De organisatie Republic verklaart dat de politie het gebruik van deze straps “doelbewust verkeerd heeft geïnterpreteerd”, een gebruik dat elke agent bekend is die ooit een protest heeft gecontroleerd. Dit gedrag onderstreept veeleer hoe zwak bewijsmateriaal kan zijn om te suggereren dat iemand een dergelijk protest plant (wat in ieder geval geen strafrechtelijke zaak zou mogen zijn). De nieuwe wet is daarentegen een container waarmee de politie naar believen demonstranten kan arresteren op basis van het bezit van gewone voorwerpen.

De meeste demonstranten werden gearresteerd op grond van “samenzwering om openbare overlast te veroorzaken”, een nog vagere categorie die werd ingevoerd onder de Police, Crime, Sentencing & Courts Act. Ook deze nieuwe wet is een uitnodiging tot machtsmisbruik door de politie. Yasmine Ahmed, directeur van Human Rights Watch UK, verklaarde dat deze arrestaties “iets (zijn) wat je in Moskou zou verwachten, niet in Londen”.

De aanname dat autoritaire regimes een buitenlands verschijnsel zouden zijn, staat dichter bij de propaganda dan bij de werkelijkheid. Ze gaat immers voorbij aan de gemeenschappelijke kenmerken van een internationale autoritaire verschuiving. Dit gebeurt in een nieuw tijdperk van rivaliteit tussen grote mogendheden.

De demonstraties van anti-koningsdemonstranten afgelopen najaar wegens het omhoog houden van blanco vellen papier waren een echo van de arrestaties van anti-oorlogsdemonstranten in Rusland voor hetzelfde “vergrijp”.

In een tijdperk waarin een Braziliaanse president ons tijdens zijn bezoek ter verantwoording roept voor de gevangenneming van journalist Julian Assange en waarin de politie tientallen mensen zomaar kan arresteren omdat ze overlast zouden willen veroorzaken, moet links dergelijke waanideeën laten varen.

Als we de autoritaire en antidemocratische realiteit van de Britse staatsmacht niet onder ogen zien, zullen onze vrijheden ons steeds weer worden afgenomen.

Editorial: The coronation crackdown signposts Britain’s authoritarian future in important respect werd vertaald door Lode Vanoost

Zie ook: Arrests of peaceful protesters. Republic’s response.