We
leven op krediet. Als we de opwarming van de aarde onder de grens van
2°C willen houden, mogen we nog slechts een beperkte hoeveelheid CO2
uitstoten. Als we alle bewezen reserves aan fossiele brandstoffen
willen verbranden gaan we zwaar in het rood. Van deze reserves
moet 80% onder de grond blijven als we ons aan de internationale
klimaatafspraken willen houden. Het probleem is dat financiële
markten deze waarschuwing negeren. In de waarde van de aandelen van
de steenkool-, olie- en gasbedrijven die deze reserves bezitten,
zitten nog steeds de inkomsten uit de verbranding van die reserves
verrekend. Door te blijven investeren in bedrijven die geld verdienen
aan steenkool, gas of olie, maken we de transitie naar hernieuwbare
energie onmogelijk en zetten we het klimaat op het spel.

Follow
the money levert een ontluisterend beeld op: de financiële
markten maken ons pijnlijk duidelijk hoe serieus we de drempel van
2°C nemen. Dat de resterende koolstofreserves nog steeds zo’n hoge
financiële waarde wordt toegekend, betekent dat geen enkele
investeerder echt rekening houdt met het risico dat ze niet verbrand
zouden worden. In de woorden van Shell-baas Van Beurden: “Als
investeerders afhaken, komen daar anderen voor terug. Shell zal
altijd investeerders vinden.”

Het
alternatief

Fossiele
brandstofbedrijven maken een immens groot deel van onze economie uit
– en van ons leven. Ze laten onze wagen rijden, verwarmen onze
huizen en laten de fabrieken draaien waar bijna alle producten die we
kopen vandaan komen. Of deze bedrijven een plaats hebben in de
economie van de toekomst, zal vooral van henzelf afhangen. Zijn zij
in staat om hun zakenmodel diepgaand te veranderen? Het wordt tijd
dat deze bedrijven hun zakenmodel opbouwen rond het voorzien van
energie en niet enkel het verbranden van fossiele brandstoffen. BP
gaat in hun marketing al jaren voor beyond petroleum, maar
investeerde in 2011 slechts 6% in hernieuwbare energie. Sindsdien
hebben ze zich verder teruggetrokken uit hernieuwbare energie.

Jaarlijks
investeren deze energiebedrijven miljarden in het zoeken naar en
ontginnen van nieuwe fossiele brandstoffen. Zelfs boren op de
noordpool is niet langer een megalomaan idee, maar een absurde
realiteit. Het smelten van de ijskappen is voor deze bedrijven gewoon
een nieuwe business opportunity, in plaats van een ernstige
waarschuwing. Als ze echt energiebedrijven waren in plaats van
fossiele brandstofbedrijven, dan zouden Shell en BP het geld dat ze
in nieuwe ontginningsmogelijkheden van fossiele brandstoffen
investeren, ook in hernieuwbare energie kunnen investeren. Alleen:
als we het van hun goede wil laten afhangen, zullen we lang mogen
wachten.

Het
klimaat of de markt

Als
de BP’s en Shells van deze wereld vast zitten in het verleden,
moeten we zelf de toekomst een kans geven. Daarom roepen dit weekend
burgers en organisaties overal ter wereld alle spelers op om niet
langer te investeren in vuile energiebronnen. Banken, maar ook
publieke instellingen en de overheid, hebben een verantwoordelijkheid
in het klimaatprobleem. Publieke instellingen kunnen het voorbeeld
van universiteiten, pensioenfondsen en kerken in de VS en
Scandinavische landen volgen en hun eigen investeringen in fossiele
brandstofbedrijven van de hand doen. Ook banken vervullen een
sleutelrol door CO2-verbranders leningen te geven en als
toegangspoort naar de financiële markten te functioneren. Net zoals
de oliebedrijven, moeten ook banken tonen dat ze een plaats hebben in
de economie van de toekomst en hun investeringsbeslissingen en
dienstverlening dringend afstemmen op de noden van het klimaat. De
overheid speelt ten slotte een cruciale rol: ze kan wetgeving
ontwikkelen om investeringen in fossiele brandstoffen te laten
uitdoven

Als
actie nu uitblijft, zijn er twee scenario’s mogelijk: ofwel worden
die brandstoffen verbrand, blijft hun prijs overeind maar zitten we
met een klimaatcatastrofe; ofwel redden we het klimaat maar zijn die
brandstoffen bijna niets meer waard en stort de markt in.
Desinvesteren biedt ons een alternatief. Als we nu ons geld uit de
vervuilende koolstofindustrie halen, kunnen we rustig zeilen tussen
de Scylla van een financiële ineenstorting en de Charybdis van de
klimaatopwarming. Op windenergie.

Mathias Balcaen, vrijwilliger bij Greenpeace rond Divestment.
Wil je meewerken aan onze Divestmentcampagne? Schrijf je in op:
https://greenwire.greenpeace.org/belgium/nl/groups/fossil-free-belgium

Marjon
Meijer, communicatieverantwoordelijke FairFin België

Mede-ondertekend door Climate
Express