Sinds enkele dagen blokkeren boeren belangrijke autowegen in Frankrijk. Op diverse plekken staan ze met tractoren stil op snelwegen. Bij Calais werd gisteren bijvoorbeeld de belangrijkste weg naar de haven geblokkeerd.

Verder waren er blokkades rond Bordeaux en Toulouse, en op de A13 tussen Rouen en Parijs. Volgens Arnaud Rousseau, leider van FNSEA, de grootste boerenvakbond van Frankrijk, zullen ze de hele week blijven protesteren als dat nodig is.

Europese milieu- en klimaatbeleid

De Europese Unie besloot in december 2019 dat de EU in 2030 de broeikasgassen met minstens 55 procent moet verminderen, om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Hoe deze doelstellingen worden behaald is aan de lidstaten zelf.

Frankrijk besloot om het belastingvoordeel voor boeren op diesel af te schaffen, waardoor brandstof voor de landbouwers een stuk duurder zal worden. Daarnaast besloot de Franse regering om inflatie te bestrijden door retailers en voedselgiganten op te roepen om hun prijzen te verlagen.

Als vooraanstaande producent van wijn, vlees- en zuivelproducten is Frankrijk de grootste leverancier van landbouwproducten binnen de Europese Unie. Ondanks dat dit land cruciaal is voor de landbouw, meldt de FNSEA dat boeren in deze regio sowieso al de laagste inkomens in het beroep hebben.

In de afgelopen decennia hebben Franse boeren hiertegen herhaaldelijk opvallende protesten georganiseerd. De meest recente protesten zijn dus gestart in de week van 15 januari in het zuidwesten van het land.

Onzekerheid van boeren

Er heerst aanzienlijke onzekerheid onder de boeren. Boeren wijzen op de uitdagingen veroorzaakt door bureaucratische rompslomp, papierwerk en complexe milieunormen en beleidsmaatregelen. Tegelijkertijd voelen velen zich in de steek gelaten te midden van de klimaatcrisis, met de confrontatie van droogtes en extreme weersomstandigheden.

Naast de regelgeving hebben sociale en geografische factoren volgens onderzoek van de Fondation de France hier ook invloed op. Mensen in armere en plattelandsgebieden ervaren eerder ‘relationele kwetsbaarheid‘, gerelateerd aan eenzaamheid en sociale isolatie. Het onderzoek wijst op stijgende prijzen in de horeca en vrijetijdsbesteding als gevolg van inflatie, waardoor het leggen van verbindingen en deelname aan sociale activiteiten bemoeilijkt wordt.

Duurder wordende sociale activiteiten zijn voor de boeren niet de enige kosten die stijgen, ze worden ook geconfronteerd met andere essentiële oplopende kosten. Milieumaatregelen met betrekking tot watergebruik leggen extra druk op boeren, wat hun winst beïnvloedt.

Bovendien leidt de stijgende prijs van diesel tot extra financiële lasten. Tijdens een protest deelde een landbouwer zijn zorgen: “Een tractor die tot 12 uur per dag rondrijdt, verbruikt 500 liter diesel.” Dan is de rekensom simpel: 500 liter tegen 1,20 euro in plaats van 1 euro maakt een aanzienlijk verschil. “De boerderij zal verlies lijden en geen inkomsten meer genereren.”

De inflatie treft de boeren aan beide zijden. Hoewel de prijzen stijgen, worden ze gedwongen hun eigen prijzen te verlagen en onder de werkelijke kosten te verkopen. Veel boeren geven aan hierdoor in financiële problemen te komen, waardoor hun levensonderhoud wordt bedreigd.

Voor landbouwers die al financiële moeilijkheden hadden, neemt de druk nu nog verder toe. Een veehoudster vertelt dat ze het niet lang meer vol zal houden: ”We draaien quitte of verlies”.

Zijn we de mensen achter het beroep vergeten?

Luc Smessaert, betrokken bij het organiseren van het blokkeren van de A16-snelweg ten noorden van Parijs, benadrukte: ”Mensen lijken volledig te zijn vergeten dat er vrouwen en mannen achter deze beroepen staan. Deze mensen moeten hun brood verdienen!”

Een vrouw achter het beroep, een Vlaamse boerin in Frankrijk, laat Radio 1 weten hoe zwaar zij het heeft. Zij heeft echter een contract getekend waarin staat dat ze niets negatiefs mag zeggen tegen de pers, anders zouden ze haar melk niet meer ophalen.

Een andere vrouw achter dit beroep is donderdag 18 januari tijdens een van de protesten ten zuiden van Toulouse zelfs overleden. Alexandra Sonac (35) kwam samen met haar 12-jarige dochter om het leven, nadat een auto tegen de wegversperring was gebotst. De Franse boerin, moeder van twee kinderen, deelde eerder deze week met een lokale radiozender dat haar familie protesteerde om hun beroep te verdedigen: “Ik heb twee meisjes om voor te zorgen en we leven voor hen. We gaan niet met vakantie, we hebben geen vrije dag.”

Rechts speelt in op onvrede

De uiterst rechtse Jordan Bardella van de partij Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen reisde naar het zuiden van Frankrijk om zijn steun aan de boeren te betuigen: “Er is een golf van woede die overal in Europa opkomt, en het gemeenschappelijke punt van deze woede is de Europese Unie en het Europa van Macron dat onze landbouw wil vernietigen.” Hoewel het vooral het Brusselse milieubeleid is dat door de boeren wordt betwist, doet de RN alsof ze in deze beweging een anti-Europees sentiment zien.

Met de Europese verkiezingen komende zomer probeert de Franse politiek nu al de steun van de boeren te winnen. “Boeren zijn deel van onze identiteit en ik weiger ze te laten sterven,” aldus Bardella. De steun van de RN aan de boeren is een strategische zet. En hun strategie lijkt te werken, aangezien de verwachting is dat de RN aanzienlijke groei zal doormaken bij de verkiezingen.

Ook de nieuwe premier Gabriel Attal verklaarde aan de kant van de boeren te staan. Afgelopen maandag ging hij met hen in gesprek, maar slaagde er niet in hun woede te temperen, wat resulteerde in voortzetting van de protesten.

“Ik denk dat we aan de vooravond staan van een grote boerenbeweging als er geen antwoorden komen. Onze Europese buren, waarmee we contact hebben, roepen ons op,” vertelde Arnaud Gaillot, het hoofd van de Jonge Boeren vakbond (Jeunes Agriculteurs), eraan toe.

De demonstraties in Frankrijk weerspiegelen vergelijkbare protesten die de afgelopen weken in heel Europa hebben plaatsgevonden, met name in Duitsland, Polen en Roemenië. Arnaud Rousseau voegt eraan toe: “We zullen blijven protesteren zo lang het nodig is!”

Steun voor een nieuwe website

We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.

Steun hier