Mateo Alaluf. Foto screenshot YouTube
Boekrecensie - Gabrielle Lefèvre, Entre les Lignes,

Oproep tot samenwerking tussen links en milieubeweging in Europa

Emeritus hoogleraar sociologie Mateo Alaluf schreef met ‘Le Socialisme Malade de la Social-Democratie’ de geschiedenis van de sociaaldemocratie sinds 1945 tot nu, van zijn ontstaan over zijn triomfjaren naar het neoliberale verval. Gabrielle Lefèvre las een oproep tot nieuwe samenwerking tussen links, de vakbondsbeweging en de milieubeweging in Europa. Een vertaling van het boek is meer dan welkom.

maandag 26 april 2021 18:52
Spread the love

 

Op het ogenblik dat Frankrijk verscheurd wordt tussen populistische partijen en centrumrechts en samenwerking tussen de linkse partijen moeilijk, zo niet onmogelijk lijkt. Terwijl in Wallonië de PS nog altijd de plak zwaait, weliswaar met de hete adem van extreem links en de ecologisten in de nek, komt een analyse van de politieke geschiedenis van de sociaaldemocratie als geroepen.

Mateo Alaluf, emeritus hoogleraar sociologie aan de Université Libre de Bruxelles (ULB), gespecialiseerd in de wereld van de arbeid, schildert op meesterlijke wijze de lange weg die de sociaaldemocratie heeft afgelegd in onze landen (meer bepaald België, Frankrijk, Groot-Brittannië). Van haar ontstaan naar haar triomf. Het geleidelijke verval van het socialisme tot aan de komst van nieuwe leiders als Jeremy Corbyn in Groot-Brittannië en Bernie Sanders in de VS, die een nieuw socialisme hebben uitgewerkt voor de wereld van morgen.

Onze huidige wereld bevindt zich in een existentiële crisis en wordt gekenmerkt door een paradox. Misschien ligt de toekomst net daar waar het neoliberalisme de grootste schade heeft aangericht, namelijk in een sociaal beleid op basis van solidariteit.

In zijn zeer helder geschreven boek schetst Mateo Alaluf de opkomst van het communisme en de ontluiking van een internationale kracht, die bij het begin van de Eerste Wereldoorlog explodeert en door het nationalisme van de socialistische leiders volledig versnipperd achterblijft.

Hij legt uit hoe divers de Europese socialistische partijen van na de Tweede Wereldoorlog waren en schetst het ontstaan van een sociaaldemocratie die hij definieert als “de vorm die de socialistische partijen aannemen in hun interactie met de vakbondswereld in West-Europa”.

Onze recente geschiedenis is wel degelijk de geschiedenis van de socialistische en communistische partijen die na het drama van de oorlog de maatschappij veranderen door te steunen op de arbeiders. Dankzij hun aldus verkregen populariteit onder het volk konden ze de sociale zekerheid, het overlegsyndicalisme en een meer rechtvaardige verdeling van de inkomsten uit arbeid afdwingen ondanks de toenemende kapitalistische uitbuiting van natuurlijke rijkdommen en arbeidskracht.

Die sociaaldemocratie, zo legt de auteur uit, is geleidelijk ingelijfd in de gevestigde orde. Ze stond niet meer dicht bij het volk en werd niet langer vereenzelvigd met een alternatief beleid. Ze ondersteunde de ultraliberale en gemondialiseerde krachten van de “vrije markt” tot aan de grote financiële crisis van 2008. Die bewees dat we in een economische impasse waren verzeild en hoe nefast dit groeimodel is voor de samenleving. Bovendien groeit in heel de wereld het bewustzijn dat we onverwijld de klimaatcrisis moeten aanpakken en noodgedwongen onze levenswijze, economische ontwikkeling en relaties met andere landen moeten herzien.

Zo ontstaat een ecosocialistisch “gedachtegoed” dat “niet enkel een facelift is maar leidt naar een hernieuwing van de socialistische doctrine door het ecologisch denken”, schrijft Mateo Alaluf.

De huidige COVID-19-pandemie en de immense uitdagingen voor de gezondheidszorg wereldwijd zet de legitimiteit van de sociale zekerheid dik in de verf. “De sociale staat is gestoeld op de samenbundeling van privé-rijkdommen tot gemeenschappelijke goederen en diensten en is als instelling het meest geschikt om het hoofd te bieden aan de ecologische uitdagingen.”

“Om de gezondheid te verzekeren en tegen ongelijkheid te strijden hebben we nood aan dit mechanisme dat de arbeidersbeweging zelf heeft uitgevonden en dat tot de sociale staat heeft geleid”, vervolgt de auteur. Dat mechanisme moet ondersteund worden door alle dynamische onderdelen van de maatschappij.

Een linkse meerderheidsdynamiek moet noodzakelijkerwijze weer aanknopen bij de vakbondsbeweging en open staan voor de vitaliteit van de verenigingen, de eisen van de burgers, de klimaatspijbelaars en de culturele en intellectuele ruimtes.

Het is een oproep tot een nieuwe samenwerking tussen links en de milieubeweging in Europa.

Dit boek inspireert. Het schetst een veelbewogen evolutie maar reikt vooral de jonge generaties een volstrekt realiseerbare en enthousiasmerende doelstelling aan.

 

boekcover

Mateo Alaluf. Le socialisme malade de la social-démocratie. Ed. Page 2 (Lausanne) et Ed. Syllepse (Paris). 2021. 224pp. ISBN 978-2-84950-932-6

De recensie La social-démocratie se meurt. Vive le socialisme? van Gabrielle Lefèvre verscheen in Entre les Lignes op 14 april 2021 en werd vertaald door Marina Mommerency.

Gesprek met Mateo Alaluf over de gevaren van de pandemie voor onze sociale rechten (Frans gesproken) 24:08:

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!