Dit onverhuld wantrouwen vanuit Europa frustreert de Roemeense politiek zeer die vreest dat een Oekraïens scenario zich straks in het land van Dracula best zou kunnen herhalen. Geprangd tussen de Zwarte Zee, Bulgarije, Servië, Hongarije, Oekraïne en Moldavië bevindt het land zich in de vuurlinie van een nieuwe koude oorlog die de Russische Beer met de annexatie van de Krim in 2014 heeft opgestart. De opvallend zwakke reactie van de Westerse allianties hierop baart de Roemenen grote zorgen.

Gazprom

De veiligheidsadviseur van president Klaus Johannis wijst er wel op dat een conventionele oorlog in Roemenië in de toekomst niet waarschijnlijk is maar dat de dreiging die het Russische Gazprom vormt gevaarlijker is dan het Rode Leger omdat de NAVO geen bescherming biedt tegen het opkopen van banken en mediabedrijven wat de Roemeense democratie fnuikt en het land vatbaar houdt voor economische corruptie die het welzijn van de bevolking uiteraard niet ten goede komt.

Visumvoorwaarden

Bovendien herbergt Roemenië een Hongaarse minderheid die door de Hongaarse premier Viktor Orbán – een trouwe bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin – eventueel kan gemobiliseerd worden. Anderzijds wil Europa sowieso de Schengenzone niet uitbreiden omdat de vluchtelingencrisis heeft aangetoond dat de Unie onvoldoende gewapend is haar verre grenzen behoorlijk te beschermen. En gezien de politieke en militaire instabiliteit in buurland Oekraïne gruwelt het Europa van vandaag bij de optie om de grenzen voor vrij verkeer van reizigers naar de Karpaten te verschuiven ondanks het feit dat Roemenië strenge visumvoorwaarden heeft opgelegd aan staten zoals Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Turkije.

Noodleningen

Ondanks de gecompliceerde geopolitieke ligging van Roemenië heeft het land echter sedert het als lidstaat werd binnengehaald het beleid van de Europese Unie in de Balkan fors en positief kunnen beïnvloeden zodat de sceptici hun wantrouwen tegenover Boekarest ondertussen fel hebben ingebonden. Na het uitbreken van de economische crisis in 2008 trok weliswaar een groot deel van het buitenlandse kapitaal waarop de Roemeense economie gebouwd was weg uit Roemenië. In 2009 ontving het land van het IMF, de Wereld bank en Europa een lening van 20 miljard euro en in 2011 werd er nog eens een aanzienlijke noodlening toegestaan.

Eurozone

Anno 2016 is de economische groei gunstig gestegen zodat het IMF kon toestaan dat de lonen van de ambtenaren met 8% mochten stijgen. Monetaire experten van datzelfde IMF zijn er van overtuigd dat de heropbouw van de Roemeense economie meer van de interne economie dan van de export moet komen want het grootse deel van de bevolking ervaart de economische situatie nog steeds als extreem moeilijk zodat de koopkracht van de Roemenen moet worden verhoogd. En dat kan het best door werkgelegenheid en bedrijven in het land te creëren. En hoewel dit volgens sommigen wat te traag verloopt richt men zich onder voorbehoud op de toetreding van het land tot de Eurozone in 2019.

Clinton

De Amerikaanse schrijver-journalist en geostrateeg Robert David Kaplan bezocht Roemenië voor het eerst in 1973 en begon er 1981 zijn loopbaan als buitenlandcorrespondent. De afgelopen decennia publiceerde hij een vijftiental boeken over uiteenlopende landen in Europa, het Midden-Oosten en Azië die aandachtig door politici gelezen worden. Zijn boek Balkanschimmen zou volgens journalisten van de Washington Post president Bill Clinton er zelfs van overtuigd hebben om niet militair in te grijpen in Bosnië. In Duister Europa keert hij nu terug naar de Balkan en zijn eerste grote liefde Roemenië en beschrijft hij de grote veranderingen die het land ondertussen heeft ondergaan.

Gheorghiu-Dej

Het boek bevat een mengeling van memoires van Kaplan zelf maar is ook een reisverslag gespeend met aanvullende geschiedschrijving en een journalistiek relaas gecompleteerd met interviews waarvoor Kaplan Roemeense politici, ambtenaren, wetenschappers, militairen en gewone mensen ter plaatse aansprak. Volgens de auteur herstelt het land zich nog steeds moeizaam van de schade die Nicolae Ceau?escu gedurende zijn dictatoriaal bewind heeft aangericht al moest diens voorganger Gheorghiu-Dej zeker niet voor hem onderdoen. Die liet in de jaren vijftig en zestig van vorige eeuw honderdduizenden paarden afmaken omdat die volgens de dictator symbool stonden voor achterlijkheid en ze de rijkdom van hun eigenaars symboliseerden. Het gevolg was dat de boeren van hun waardevolste bezit werden ontdaan en de agrarische economie stilviel wat leidde tot hongersnood in het hele land.

Tegengif

Kaplan acht het niet waarschijnlijk dat Roemenië vooralsnog een Oekraïens scenario tegemoet gaat omdat het juist de herinnering aan Ceau?escu’s nationalistisch communisme is dat een tegengif biedt want bij de oudere generatie Roemenen zijn de verschrikkingen van die periode nog erg levendig. De nieuwe generaties moeten er volgens de auteur van overtuigd worden dat nationalisme een doodlopend straatje is en dat de leiders van de Europese Unie er goed aan doen in Zuid-Europa te blijven investeren. Sterke instanties kunnen immers volgens de geostrateeg voorkomen dat de burgermaatschappij gemakkelijk te ondermijnen is en moet diplomatiek Europa Rusland blijven intomen om landen zoals Roemenië uit te problemen te houden.

Dit is ongetwijfeld een topboek waarin de lezer hier ten lande meer te weten komt over een natie niet zo ver van hier waar wij in feite erg weinig over weten.

Praktisch:

Duister Europa – Robert David Kaplan – ISBN: 978 90 00 34541 0 – Uitgeverij Spectrum – € 29.99.