De
gezinnen die nu nog wonen in het gebouw aan de Meulesteedsesteenweg worden door
vier vzw’s geholpen bij de zoektocht naar werk, het regelen van papieren en bij
contacten met school en gezondheidsvoorzieningen. 

Er worden
absoluut successen geboekt. Er zijn nu al zeven gezinnen met werk, alle
verblijfspapieren zijn geregeld en de kinderen en een deel van de volwassenen
gaan naar school.  

Eind juni
moeten de gezinnen het pand echter verlaten omdat het gebouw wordt gesloopt.
Een alternatief voor huisvesting blijft uit. 

Kraken 

De
families die van Slowaakse afkomst zijn, betrokken juni 2013 het
gekraakte Emmaüsgebouw in Gent. Het gebouw functioneerde voor die tijd als
opvangcentrum voor daklozen.  

Het is
niet het eerste gekraakte gebouw waar de gezinnen verbleven. Hun moeizame reis
duurt al tien jaar. Steeds verplaatsen de gezinnen van pand naar pand, zonder
dat er een duurzame oplossing komt. 

Dit is
precies de reden dat vier Gentse vzw’s (Werkgroep Vluchtelingen Gent,
Samenlevingsopbouw Gent, Rocsa vzw en Victoria Deluxe vzw) besloten de groep
van 54 volwassenen en kinderen te helpen in hun zoektocht naar een goede basis
en duurzaam verblijf. 

De
organisaties kregen steun van burgemeester Termont en schepen Decruynaere in
hun onderhandelingen met Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW)
Oost-Vlaanderen. Uiteindelijk namen de vzw’s verantwoordelijkheid voor de
energiekosten en een goede interactie tussen de gezinnen en
buurtbewoners. 

Housing First 

Het
werken met de families gaat volgens een “housing first”-principe. Dat is
een in het buitenland ontwikkelde praktijk. Daar wordt kansarme groepen eerst
een woning aangeboden om de nodige stabiliteit te bieden, waarna er naar
sociale mobiliteit wordt toegewerkt. 

Er vindt
bij het project met de families een intensieve samenwerking plaats tussen de
vzw’s, buurtwerkers en de stedelijke integratiedienst. Daarbij worden zij nog
ondersteund door een grote groep vrijwilligers. 

De
vrijwilligers ondersteunen de gezinnen door een peter of meterschap. De
solidariteit in Gent is groot. Zelfs Bisschop Luc van Looy bezocht de families
om zich van de situatie van de gezinnen te vergewissen. 

Door het
project zijn de families nu op de goede weg. Waar zij eerst nog veel zwartwerkten en de kinderen niet of onregelmatig naar school gingen, zijn ze door de
begeleiding steeds zekerder van een menswaardig bestaan. De gezinnen zelf
doen nu ook erg hun best om hun eigen situatie te verbeteren. Een zekere
emancipatie is ingezet. 

De vzw’s
laten weten dat bij acht (van de elf) gezinnen één van de partners beschikt
over een E-kaart (een recht op verblijf voor Europese burgers onder bepaalde
voorwaarden). Tegen eind deze maand hebben acht andere bewoners een E-kaart.
Bij vijf van de gezinnen is er één volwassene die momenteel werkt. Twee andere
volwassenen kunnen binnenkort aan de slag, nog een andere persoon volgt een
GTB-traject.  

Anderen
hebben zich ingeschreven om Nederlandse les of een opleiding te volgen. De
kinderen lopen regelmatiger school, sommige kinderen nemen deel aan
activiteiten binnen het jeugdwerk. Dit is een belangrijke vooruitgang op tien
maanden tijd. Dit mag niet verloren gaan, aldus de vzw’s. 

Kritiek 

Eind
april verscheen er in Het Nieuwsblad een artikel dat was getiteld: “Roma-Experiment op Muide mislukt”. Volgens de
vele hulpverleners was dit een directe klap in het gezicht. Hieruit blijkt dat
de hulp die geboden wordt aan de families door derden lang niet altijd op
waarde wordt geschat. Wat volgde, was een storm van kritiek op het OCMW. 

Een van
de reacties luidde: dit is een kaakslag voor de
vrijwilligers en beroepskrachten die hier het volle pond gegeven hebben,
maar voortdurend op muren van onwil botsten. Het OCMW bijvoorbeeld heeft nooit
een voet in het pand gezet. 

Het OCMW
heeft in een reactie gesteld dat ze de families altijd in de gaten hebben
gehouden en ook na de uitzetting de families zal blijven trachten te begeleiden
met  informatie. Ook zal het OCMW de families aanbieden terug te
keren naar hun land van herkomst. Een aanbod dat de families, gezien de slechte
omstandigheden en kansen in Slowakije, zeker zullen afslaan.  

Huisvesting 

Ondanks
de vele verbeteringen in de situatie van de families is huisvesting een groot
probleem. Zo kregen de bewoners geen van allen een huis op de reguliere
huurmarkt. Veel eigenaars willen geen huis verhuren aan bewoners van
Slowaakse afkomst, of aan een gezin met vier tot vijf kinderen. Bovendien zijn
er weinig tot geen beschikbare woningen voor grote gezinnen.  

Enkele
gezinnen schreven zich in bij het Sociaal Verhuurkantoor, maar wie geen
aansluitende reeks loonfiches kan voorleggen of over te weinig vaste inkomsten
beschikt, komt niet in aanmerking.  Als de gezinnen geen huisvesting
krijgen gevonden, wordt het veel moeilijker ze te begeleiden en de positieve
resultaten die nu zijn geboekt te behouden. Het verder werken aan de
maatschappelijke integratie vereist wat betreft de vzw’s een stabiele
huisvesting. Ook de gezinnen zelf willen niets liever dan een vaste
woonplek. 

“We
vinden het een vreemde redenering dat de wachtlijsten voor sociale woningen
gebruikt worden als argument om deze mensen niet te ondersteunen,” zegt Emma
Van Mullem van Samenlevingsopbouw Gent. “Het staat buiten kijf dat er een oplossing
moet komen voor deze wachtlijsten, maar de stad kan daarnaast ruimte maken voor
experimenten om aan de woonnoden van specifieke groepen tegemoet te komen.
Dakloosheid bestrijden zou een prioriteit moeten zijn, in het bijzonder van
gezinnen met kinderen. Hulp of ondersteuning weigeren aan deze gezinnen is
contraproductief. Het dwingt hen opnieuw in de richting van onwenselijke
overlevingsstrategieën.” 

Als er
niet snel een oplossing wordt gevonden, zullen de gezinnen gedwongen zijn
opnieuw te kraken of om op straat te leven. Het spreekt voor zich dat dit geen
goede uitvalsbasis zou zijn voor werk en school. 

Slowakije 

De
bewoners geven aan dat terugkeren naar hun land van herkomst geen optie is.
Daar worden de gezinnen geconfronteerd met hevige discriminatie. Roma’s worden
in het openbaar bespuwd en geschopt, ze worden uit hun huizen gezet en de
toegang tot school wordt de kinderen ontzegd. Ondanks de moeilijke
situatie van de gezinnen geven ze aan dat ze het hier veel beter hebben dan in
Slowakije. Zelfs hier op straat leven is een vooruitgang op hun situatie
daar. 

Dit neemt
natuurlijk niet weg dat het onwenselijk is om een grote groep mensen en
kinderen nu opnieuw op straat te zetten. De vier vzw’s willen de gemaakte
afspraak met het CAW respecteren en zullen geen actie voeren om de bewoners
langer te kunnen laten verblijven in het voormalige klooster. Het gebouw wordt
immers binnenkort afgebroken voor de bouw van een nieuw opvangcentrum voor
daklozen. 

De vzw’s
stellen: “We betreuren dat de Stad Gent en de huisvestingsdiensten geen
alternatief kunnen of willen formuleren dat toelaat om met deze gezinnen verder
te werken. We blijven wachten op een gedragen en onderbouwde visie bij het
stadsbestuur over het omgaan met bewoners in precaire situaties, al dan niet
met een migratieachtergrond. Dit stelt ons teleur en maakt ons ongerust. De tol
die de samenleving hiervoor betaalt, ligt stukken hoger dan wanneer we op een
duurzame manier de zorg zouden opnemen voor deze en andere mensen in precaire
situaties.” 

De
medewerkers van de vier vzw’s, de vrijwilligers, de buurtstewards en vele
anderen zijn tijdens het zorgverhaal vaak op de grenzen van hun kunnen gebotst,
maar nooit hebben ze getwijfeld aan de waarde en noodzakelijkheid van dit soort
werk. “Wat we op één jaar hebben zien evolueren, met vallen en opstaan,
overtuigt ons nog meer om niet vanuit een moreel en normatief kader over de
mensen te praten, maar om resoluut met hen in dialoog te blijven treden en
samen aan de slag te gaan. We blijven hoopvol. En wachten op een innoverende
voorstellen van de stad Gent.”