Oxfam: ongelijkheid verstoort democratisch proces
Oxfam wijst erop dat beleidskeuzes die de afgelopen decennia hebben gekenmerkt, zoals financiële deregulering, de vorming van belastingparadijzen, het bankgeheim, lagere belastingtarieven voor de hoge inkomens, concurrentievervalsing en bezuinigingen op publieke voorzieningen, allen uit de koker van een rijke bovenlaag komen. Ongelijkheid verstoort volgens de ontwikkelingsorganisatie het democratische proces in het voordeel van de rijken.
Het onderzoeksrapport Working For the Few van Oxfam toont aan dat sinds het einde van de jaren zeventig de belastingtarieven voor de rijken zijn gedaald in 29 van de 30 landen waarover data beschikbaar is. Zij zijn dus niet alleen meer gaan verdienen, maar hoeven ook minder af te dragen. Bovendien slagen de rijken der aarde er volgens schattingen in om ruim 15 biljoen dollar via offshore-constructies buiten bereik van de fiscus te houden.
De politieke keuzes die deze zelfverrijking mogelijk maken hebben er volgens Oxfam toe geleid dat zeven op de tien mensen in een land wonen waar de ongelijkheid sinds de jaren tachtig is toegenomen. Inmiddels zou wereldwijd slechts 1 procent van de families 46 procent van de rijkdom bezitten (ruim tachtig biljoen euro).
Een opmerkelijke conclusie van het rapport is dat de positie van deze superrijken na de financiële crisis alleen maar verbeterd is. In de VS heeft de rijkste 1 procent van de bevolking weten te profiteren van 95 procent van de economische groei die tussen 2009 en 2012 plaatsvond. Ondertussen werd de ‘onderlaag’ van 90 procent van de bevolking enkel armer.
Winnie Byanyima, directeur van Oxfam International, noemt het onthutsend dat “in de eenentwintigste eeuw, de helft van de wereldpopulatie minder bezit dan een kleine elite die gemakkelijk in een treinwagon past”.
WEF: inkomensongelijkheid grote dreiging voor internationale gemeenschap
Het WEF heeft de groeiende inkomensongelijkheid geïdentificeerd als een van de grootste dreigingen waar de internationale gemeenschap het komende decennium mee te maken krijgt. Jennifer Blanke, de belangrijkste econoom van het forum, wijst erop dat hoewel de inkomenskloof tussen landen kleiner wordt, het verschil tussen arm en rijk binnen landen juist groeit. “De boodschap van de Arabische Lente en uit landen als Brazilië en Zuid-Afrika is dat mensen dit niet langer pikken”, liet zij weten.
Het is een opmerkelijk gebaar dat het WEF – een select gezelschap van politieke leiders, intellectuelen, journalisten en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven – de groeiende inkomensongelijkheid zo prominent op de agenda heeft geplaatst. De vraag is echter of degenen die in het Zwitserse bergdorp Davos bijeen zullen komen – waaronder enkele van de rijkste personen op aarde – bezorgd genoeg zijn om het maatregelenpakket dat Oxfam voorstelt serieus te overwegen.
De ontwikkelingsorganisatie roept de deelnemers van het forum onder andere op om een progressief belastingsysteem te steunen en af te zien van belastingontwijking, te stoppen met het misbruiken van rijkdom om politieke gunsten te verkrijgen en een menswaardig salaris te bieden binnen alle bedrijven die zij bezitten. Overheden moeten volgens Oxfam aangespoord worden om belastinginkomsten in te zetten om universele gezondheidszorg, onderwijs en sociale zekerheid te realiseren.