De cijfers 

Het federale minimumloon (federaal = voor alle staten van de VS) is 7,25 dollar per uur (5,34 euro). Burger King zegt niet meer te kunnen betalen. In 2012 maakte het bedrijf 117 miljoen dollar winst (86 miljoen euro). De CEO van het bedrijf kreeg voor die prestatie 6,47 miljoen dollar (4,8 miljoen euro). Daar moet een gemiddeld werknemer van Burger King 634 jaar voor werken. Een gemiddeld loon bij McDonald’s is 800 dollar per maand (590 euro). Het bedrijf maakte in 2012 5,5 miljard dollar winst (4 miljard euro).

Volgens een studie van de progressieve Amerikaanse denktank Economic Policy Institute is dat een gevolg van het feit dat het minimumloon de laatste veertig jaar nooit werd aangepast aan de stijgende productiviteit en aan de inflatie. Volgens hun berekeningen zou het minimumloon van 1968 op die manier vandaag 18,67 dollar per uur (13,75 euro) moeten bedragen.

In de VS bestaat sociaal overleg zoals wij het hier kennen niet.  Er is ook helemaal geen sprake van indexatie van de lonen. Sommige sectoren hebben daar wel afspraken over, maar alleen nadat over elke indexsprong onderhandeld wordt. Er is dus inderdaad een op federaal niveau vastgelegd minimumloon, waar de deelstaten niet mogen onder gaan. Bedrijven passen echter een hele resem truuks toe om zich daar niet aan te houden.

Veertig jaar economische groei zonder loonaanpassing

De stakers vragen dus niet eens zoveel als dat bedrag. Een uurloon van 18,67 lijkt echter alleen maar hoog gegrepen omdat de reële lonen zo laag zijn. Er ligt een voorstel op de tafel van het federale Huis van Afgevaardigden in Washington, van de Democratische parlementsleden Tom Harkin van de staat Indiana en George Miller van Californië. Dat voorstel wil het federale minimumloon opvoeren tot 10,10 dollar per uur (7,43 euro). Dat is een toename van bijna 30 procent maar nog steeds onvoldoende om het minimumloon op het peil te brengen van de economische groei van de laatste veertig jaar.

Heel wat werkende gezinnen moeten nu beroep doen op de beperkte overheidssteun die er bestaat, zoals het systeem van de ‘food stamps’, om rond te komen met de maandelijkse uitgaven. In feite subsidieert de overheid de bedrijven waar de steuntrekkers werken. Die kunnen zo het loon dat ze niet aan hun werknemers uitbetalen in eigen zak steken.

Bovendien bestaat er al jaren een systeem van fiscale voordelen die bedrijven kunnen inroepen om hun CEO’s te betalen. Grote bedrijven kunnen een groot deel van die ‘onkosten’ aftrekken van hun belastingen. De holdingmaatschappij YUM! Brands is eigenaar van fastfoodketens Taco Bell, Kentucky Fried Chicken en Pizza Hut. Voor de jaren 2001 en 2012 kreeg hun CEO David Novak 94 miljoen dollar op zijn rekening (69,3 miljoen euro). Daar mocht het bedrijf  33 miljoen dollar (24,3 miljoen euro) van in vermindering brengen bij de belastingen.

McDonald’s moest het minder stellen. Dat bedrijf kon voor 2011 en 2012 slechts 14 miljoen dollar (10,3 miljoen euro) aftrekken van de  belastingen voor de 41 miljoen dollar (30,2 miljoen euro) die het aan zijn CEO betaalde.

Low Pay is not OK

Samen met hun collega’s uit de sector lobbyen deze bedrijven keihard om een stijging van het federale minimumloon tegen te houden. Ze doen ook alles wat in hun mogelijkheden ligt om het organiseren van vakbonden te verhinderen. Werknemers die daar voor uitkomen worden systematisch ontslagen.

In de VS mag je in theorie niemand ontslagen voor syndicale ctiviteiten (zoals hier). Om dat toch te doen wordt een resem van truuks ingezet. Een van de meest smerige methodes is het afdwingen/betalen van valse getuigenissen over diefstal op het werk. In een bedrijf waar een baan zeer onzeker is, zijn daar snel genoeg kandidaten voor te vinden.

Donderdag 5 december wordt de grote krachtmeting.  Als de actievoerders slagen in hun opzet om tegelijk te staken in 50 Amerikaanse steden wordt dat een historische dag voor de sociale strijd in de VS, vergelijkbaar met de stakingen van de jaren dertig (van de vorige eeuw).

De slogan van de staking is ‘Low Pay is not OK‘, tevens de naam van de website van de actie.

De bestuurders van McDonald’s zijn bezorgd over hun personeel dat de eindjes niet aan elkaar kan knopen, ze hebben daar zelfs oplossingen voor! (meer video’s vind je hier):