Cyprus: “Pijn in uw been? De dokter snijdt het af”

Cyprus: “Pijn in uw been? De dokter snijdt het af”

donderdag 28 maart 2013 11:02
Spread the love

Zo beschrijft Nobelprijs economie prof. Christopher Pissarides van de London School of Economics, Cyprioot, het optreden van de Eurogroep – dit zijn de Europese ministers van Financiën samen met de Europese Centrale Bank en het Internationaal Muntfonds.

Hier is een kleine gast die stout is geweest, we gaan ‘m eens leren” (“Here is a little guy who has misbehaved, and we’ll put him down”), zo klonk voor PIssarides de boodschap uit Europa. “Dit is desastreus voor de economie. De Cypriotische bevolking is hoog opgeleid, deels in Britse universiteiten, en nu zegt een Duitse bankier: jullie hebben geen goed bedrijfsmodel, de banksector is veel te groot voor jullie. Maar Luxemburg heeft een grotere financiële sector! Wat is nog het voordeel van lid te zijn van de Eurozone? IJsland heeft zijn bankproblemen zelf opgelost. Het principe dat spaarders (depositohouders) moeten betalen voor de problemen van een bank, is nieuw in de Europese Unie”.

Het straffen van de zondaars is volgens prof. Paul De Grauwe ook een sterke motivering van het Europees, vooral Duits beleid. Hij schrijft: “de eurocrisis is een oefening geworden in religieuze boetedoening” (De Morgen 25/3).

Dijsselbloem

De nieuwe voorzitter van de Eurogroep, opvolger van de Luxemburger Juncker, kon niet duidelijker zijn, tijdens een interview op de VARA, met Pauw en Witteman: ‘in plaats van de belastingbetaler te doen betalen,  leggen we de risico’s waar ze werden genomen, dat is de bank. De rekening wordt betaald door wie de risico’s heeft genomen’.

Nu verwart Dijsselbloem natuurlijk de klanten-spaarders van een bank, met diegenen die de risiso’s nemen. Spaarders besturen niet mee de bank waar ze hun centen veilig willen bewaren. De risico’s worden genomen door de CEO’s van de banken en hun leger van experten, en soms door de Raad van Bestuur (al begrijpt die volgens Maurice Lippens, destijds voorzitter van het oude Fortis, niet waarover het gaat). Zelfs gewone aandeelhouders beslissen niet over het dagelijks beleid van een onderneming.

Ook in De Morgen herhaalt Dijsselbloem: “We duwen de risico’s en kosten terug waar ze vandaan komen: bij de banken, de aandeelhouders en de grotere spaarders. De banksector nam onverantwoord veel risico omdat de overheid er altijd was als vangnet”. Witteman vraagt: die Engelse mevrouw die het spaargeld voor haar pensioen daar op een bank zette, zij is toch niet verantwoordelijk? Dijsselbloem keek naar de grond en mompelde zoiets als ‘er is altijd iemand niet verantwoordelijk”. Case closed.

In een later interview verduidelijkte Deisselbloem nog: wie veel geld op een bank zet, moet die bank zorgvuldig kiezen, het risicoprofiel van de bank kennen. Zo wentelt hij dus verantwoordelijkheid af op de klanten. Want de grootste bankenexperten kenden de risico’s van de Amerikaanse subprimes niet, niet in de VS, niet bij Fortis etc. Hieronder zullen we nog vaststellen, dat risico’s voortdurend veranderen; veilige beleggingen in overheidsobligaties worden plots niets meer waard.

De woordenschat die dezer dagen wordt uitgevonden verdient het onderwerp te worden van een proefschrift: een bank afwikkelen; een bank uitvagen (wiped out), een bank (of Cyprus) gezondmaken. “We willen Cyprus niet straffen, zo spreken we daar niet over “ (Dijsselbloem).

Is Dijsselbloem een warhoofd? Dat lijkt niet waarschijnlijk, vermits hij de spreekbuis is van alle andere 17 ministers van Financiën (ook van onze Belgische Koen Geens dus; die was tot voor kort beheerder van BNP-Fortis). Het is dus duidelijk dat zij andere prioriteiten hanteren dan deze van de spaarders. Iemand van de ABN-Amro bank zegt: de ECB wil een regel vastleggen en  landen onder druk zetten dat ze doen wat internationale geldschieters van hun verwachten”.

En wat verwachten die geldschieters?

Verarming

Reeds in December 2012 lagen de plannen gereed om de Cyprioten te doen inleveren. De correspondent in Cyprus, Arjen van der Ziel, van De Tijd, schreef toen: “In ruil voor de noodleningen moet de Cypriotische regering onder meer de ambtenarensalarissen met 6,5 tot 12,5 procent verlagen, de pensioenleeftijd van ambtenaren verhogen van 63 naar 65 jaar en 5.000 ambtenaren ontslaan. Ook dienen de btw en accijnzen te worden verhoogd”.

Door de nieuwste beslissing van Eurogroep, ECB en IMF, aanvaard door de pas verkozen Cypriotische president, wordt de Volksbank Laikiki, voor 84% in overheidshanden, gewoon gesloten. Die verleende veel kredieten aan particulieren en bedrijven, maar een deel daarvan stond natuurlijk op rekeningen op die bank; voor zover ik kan inschatten is dat geld dus weg.

Wat ging er mis?

Het is zoeken met een vergrootglas om een verklaring te vinden voor het bijna-faillissement van Cypriotische banken. Maar diverse bronnen bevestigen: veel banken, vooral de Volksbank, hadden veel Griekse staatsobligaties in portefeuille, een veilige belegging zoals iedereen vroeger dacht. Maar wat gebeurde?

Een tijd geleden kregen die Griekse obligaties van de Trioka een “haircut”, newspeak voor een vorm van diefstal: in plaats van aan het einde van de termijn 100% terugbetaalbaar te zijn, werd het zowat de helft. De Tijd op 6/12/2012: ‘hierdoor verloor de Volksbank in één klap 2 miljard euro’. Andere banken deelden een gelijkaardig lot, althans virtueel, op papier, want in feite ging er geen geld buiten. Maar boekhouders van de fiscale wereld denken op papier. Het is alsof bij een daling van de huizenprijzen u plots aan uw bank 50.000 eur moet bijbetalen omdat de hypotheek minder waard geworden is.

De “haircut” op Griekse obligaties wordt ook met de vinger gewezen door prof. Athanasios Orphanides, nu aan het Amerikaanse Massachusets Institute of Technology; hij werkte op de Federal Reserve, en is oud-gouverneur van de Centrale bank van Cyprus. Hij zegt op 19/3: “de confiscatie van de spaargelden is totaal onnodig. Cyprus had geen bankproblemen voorafgaand aan de maatregelen door Europa (= de haircut).

De sterkste regeringen in Europa verspreiden nu armoede in de EU. Duitsland profiteert ervan want ze lenen nu aan negatieve intrest (kopers van Duits overheidsobligaties betalen vèr boven de 100%). Dit is de langzame dood van het Europese project”. Luister naar het interview van een verontwaardigd man: http://www.social-europe.eu/2013/03/athanasios-orphanides-the-slow-death-of-the-european-project/#comment-44646

Andrew Watt, hoofd van het Duitse Institut für Makroökonomie und Konjunkturforschung – (IMK) in the Hans-Böckler Foundation: wat het cypriotisch banksysteem op kritieke wijze verzwakte was de haircut van Griekse obligaties die beslist werd – ja, door de Europese regeringen en internationale instellingen, dezelfde die nu opnieuw een inlevering opleggen. Watt schrijft nog meer over de slechte gevolgen van de Griekse haircut (zie weblink). Ook Dr Henning Meyer, London School of Economics, editor van Social Europe Journal zegt: Cypriotische banken waren slachtoffer van de haircut van Griekse obligaties.

De zogenaamde risico’s die aan de Cypriotische banken verweten wordt, door de andere financieministers, de ECB, en het IMF: die risico’s schiep de Troika zelf, zeker tendele. Hoe moeten consumenten dan die risico’s inschatten, zoals Dijsselbloem de zaak oplost? Een journalist van RTL die veel op de Nederlandse TV komt, zegt met overtuiging: hier is er veel meer controle op de banken. Terwijl er pas in Nederland een tweede bank is failliet gegaan; en meerdere andere door de overheid gered werden (Amro, ING…). Het publiek wordt met open ogen bedrogen.

Maar de Russen, die zaten er toch ook voor iets tussen? Alle kranten en Tv’s staan er vol van.

En de Russen?

De Duitse Prof. Hubert Faustman woont op Cyprus en zegt aan De Tijd: “De Duitse politiek is in de ban van het verhaal dat een groot deel van de buitenlandse tegoeden op Cypriotische rekeningen bestaat uit zwart geld van Rusland. Er komen verkiezingen aan in Duitsland en het is niet aan kiezers te verkopen dat belastinggeld gebruikt zal worden om banktegoeden van Russische oligarchen veilig te stellen. Om de deal acceptabel te maken, moesten de rekeninghouders van de Cypriotische banken dus boeten”. Faustman besluit: Europa vroeg aan de Cyrpioten zelfmoord te plegen.

Van 68 miljard eur die op Cypriotische banken staat, zou er 15 van Russische oorsprong zijn. Het is een schatting, van Andrew Watt die zich steunt op de Financial Times (“believed to be”, schrijft de Times). De gouverneur van de centrale bank, Panikos Demetriades zegt: 5 of 10 miljard is Russisch, volgens de wijze van berekenen (Financial Times).

43 miljard is van Cyprioten, maar bijna 2 miljard is van Britten die ofwel op Cyprus wonen (60.000), of van Britse militairen die er gestationeerd zijn. Ironie: de regering Cameron heeft al aangekondigd our boys schadeloos te stellen voor het verlies van hun geld dat in Cyprus op de verkeerde bank stond (Financial Times). The Telegraph geeft uitdrukking aan de vrees van Britse gepensioneerden op Cyprus (20.000) die vrezen voor hun spaarpot (NB: wat doen al die Britten daar? Cyprus was één van de vele Britse koloniën).

Russisch zwart geld? Best mogelijk, anders zou Cyprus het enige Europees land zijn, of waar ter wereld, waar géén zwart geld circuleert. Paul De Grauwe: “is er minder corruptie in de noordelijke landen? Daar hebben de bankiers zich massaal verrijkt op de kap van de belastingbetalers. Die bankiers lopen nog altijd vrij rond, velen staan nog aan de top van banken”.

Er is nog een ander element in de Europese besluitvorming dat regelmatig opduikt: “de vorige president die communist is, in de vroegere Sovjet-Unie gestudeerd heeft en vloeiend Russisch spreekt, weigerde aanvankelijk hulp te vragen van Europa en IMF. Hij klopte liever aan bij Moskou. Hij noemt de trojka een ‘koloniale macht’, die in de hele EU het neoliberalisme wil opleggen” (De Tijd 6/12/2012). (Tja, denken de lezers dan, hoe komt die man daar toch in godsnaam bij? Tegen het neoliberalisme zijn: daarvoor moet men echt nog in de vorige eeuw leven . De Russen: in feite zijn dat ook allemaal communisten geweest, toch? – mijn kommentaar FR).

Ik zie een andere parallel met Griekenland, Portugal en Spanje: telkens sloeg ‘de crisis’ toe, gevolgd door de dwangmaatregelen van de Troika, onmiddellijk na een omwisseling van de regeringsmeerderheid. Vermoedelijk verwacht de international financie op zo’n moment minder weerstand van de nationale overheden. 

Wie profiteert?

Wie gaat uiteindelijk de welvaart van de Cyprioten kunnen cashen (en van Russische en andere bedrijven die nu gesaboteerd worden)? De Europese belastingbetaler zal er niets van merken: Andrew Watt rekende uit dat de lening die Cyprus nu krijgt, per Europeaan 10 euro bedraagt. Zelfs met een hoge intrest is dat de moeite niet.

Die intrest gaat trouwens naar de ECB, vermoed ik, of naar andere banken die intekenen op de lening. Dat Merkel en anderen een tegenprestatie eisen is begrijpelijk vanuit puur eigenbelang: 10 eur x 75 miljoen Duitsers is 750 miljoen die niet meer aan Duitse bedrijven of beleggers kunnen uitgeleend worden. Of toch, een Cypriotische lening in verpakte vorm?

Wie profiteert, dat is de hoofdvraag, steeds opnieuw. De miljarden die burgers uit alle Eurolanden dagelijks inleveren, gaan ergens naartoe. Men zegt: ze vullen alleen de putten die overheden en banken gemaakt hebben. Waar zit het geld dat vroeger uit de putten is gehaald?  

Dat weten we wel ongeveer. In belastingsparadijzen (Belize, Virgin Islands, Caayman eilanden; Nederland wordt ook vaak genoemd) staan naar schatting 21.000 tot 32.000 miljard dollar (in 2010). De eigenaars maken zich wel niet bekend. Cruciaal in die manipulaties zijn de 4 grote consultancy bedrijven PriceWaterhouseCoopers, KPMG, Deloitte en Ernst & Young, volgens getuigenissen in de Tegenlicht documentaire op de Nederlandse VPRO, op 25/3.  http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2012-2013/tax-free-tour.html

Toch blijven de meeste experten, commerciële media en politieke meerderheden verder meewerken aan het wegzuigen van welvaart van bevolkingen naar deze paradijzen. Dat noemen ze “de crisis”.

Bronnen:

Prof. Christopher Pissarides (video): http://www.bloomberg.com/video/pissarides-sees-disastrous-implications-in-cyprus-VK1czcItQtSwS~mqr3_T5A.html

Andrew Watt: http://www.social-europe.eu/2013/03/cyprus-risking-the-european-ship-for-ten-euros-of-tar/#comment-44587

Gouverneur Panikos Demetriades:http://www.ft.com/intl/cms/s/0/5adf82bc-9201-11e2-851f-00144feabdc0.html#axzz2Of4hRF89

De Tijd 6/12/2012: http://www.tijd.be/dossier/eurocrisis/De_euforie_van_de_euro_gaf_Cyprioten_het_gevoel_dat_ze_niet_konden_falen.9276960-2961.art

Prof Hubert Faustman: http://www.tijd.be/dossier/cyprus/Europa_vroeg_Cyprioten_zelfmoord_te_plegen.9319946-7335.art

Andrew Watt over de Griekse haircut: http://www.social-europe.eu/2011/11/haircuts-incentives-moral-hazard-and-some-anecdotal-evidence/

Britse gepensioneerden bezorgd: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/cyprus/9944544/British-pensioners-fear-for-savings-as-Cyprus-proposes-capital-controls.html

take down
the paywall
steun ons nu!