Singapore, dat onlangs het rijkste land ter wereld genoemd werd, telt zo’n 1,3 miljoen migranten op een bevolking van 4 miljoen mensen. Het gemiddelde jaarlijkse inkomen per hoofd van de bevolking bedraagt er 42.659 euro, volgens het World Wealth Report 2012 van de Knight Frank and Citi Private Bank.

De meeste buitenlandse arbeiders – zo’n 931.000 volgens cijfers uit juni van 2012 – zijn echter laagbetaalde, ongeschoolde werknemers uit Aziatische buurlanden. Hun inkomen ligt veel lager dan het gemiddelde.

De 171 buschauffeurs uit China die op 26 en 27 november in staking gingen door massaal ziekteverlof te nemen, verdienden ongeveer 740 euro per maand. Ze beklaagden zich over het feit dat ze minder betaald krijgen dan Maleisische en Singaporese chauffeurs. Ook vinden ze dat ze onvoldoende rustdagen hebben en dat hun huisvesting slecht is.

De regering klaagde vijf van de stakers aan voor het overtreden van de wetgeving tegen stakingen. Bovendien werd de werkvergunning van 29 chauffeurs ingetrokken. Zij werden het land uitgezet. Een van de chauffeurs werd veroordeeld tot zes weken cel. Vier anderen werden op borgtocht vrijgelaten. Zij werden woensdag 19 december 2012 voor de eerste keer voorgeleid in de rechtbank.

Werkvergunning ingetrokken

“Het kan niet zo zijn dat deze Chinese werknemers vastgezet worden, alleen omdat ze gevraagd hebben om betere arbeidsomstandigheden”, zegt Vincent Wijeysinghe van de Democratische Partij, een oppositiepartij in Singapore.

De minister van Personeel, Tan Chuan Jin, verklaarde direct na de staking dat de chauffeurs een grens zijn overgegaan “door dingen in eigen hand te nemen.” Hij noemde de staking illegaal, omdat het openbaar vervoer een essentiële dienst is. Werkgevers moet minstens twee weken van tevoren op de hoogte worden gesteld van een mogelijke staking. Omdat dat niet gebeurd is, zijn de stakingsleiders gearresteerd en aangeklaagd, zei hij.

Econoom Walter Edgar Theseira van de Technische Universiteit Nanvang, zei in een interview met Yahoo Singapore dat de staking “ernstige potentiële kwetsbaarheden” heeft blootgelegd, die voortkomen uit de Singaporese afhankelijkheid van goedkope arbeid uit het buitenland.

In plaats van salarissen te bieden die hoog genoeg zijn om Singaporezen aan te trekken, zijn de salarissen net hoog genoeg om ongeschoolde Chinezen, Myanmarezen (Birmezen), Bengalezen en Filipino’s te lokken. De arbeidsomstandigheden komen dan ook sterk overeen met die in de landen van herkomst.

Verschillen in kennisniveau

John Gee, voorzitter van de werkgroep voor migrantenrechten Transient Workers Count Too, zegt dat het geschil tussen de Chinese buschauffeurs en busbedrijf SMRT, dat deels in handen is van de overheid, al minstens zes maanden gaande is. “De chauffeurs hebben misschien de wet overtreden, maar we moeten niet vergeten dat ze wellicht daartoe zijn uitgelokt”, zegt hij.

De staking heeft twee kwesties voor het voetlicht gebracht, in de eerste plaats de verschillen in salarissen tussen werknemers uit verschillende landen die hetzelfde werk doen en in de tweede plaats de hoge bemiddelingskosten die migranten moeten betalen als ze een baan willen in Singapore.

Sommige chauffeurs hebben tegenover de krant Strait Times verklaard dat ze meer dan 25.000 yuan (ruim 3000 euro) hebben betaald aan Chinese agenten om een baan te vinden in Singapore.

Zakenvrouw Elsie Kwok verdedigt de strategie van Singaporese werkgevers om migranten minder te betalen. “Bij mij werken veel meisjes uit de Filipijnen, Indonesië, Myanmar en China als verkoopassistente. Ze hebben niet allemaal dezelfde kennis en houding. Dus is het eerlijk niet iedereen gelijk te betalen”, zegt ze.

Gee is het daarmee niet eens. “De regering heeft altijd gezegd dat de salarissen door de markt bepaald moeten worden. Werkgevers gebruiken dat argument om verschillende salarissen te betalen. Maar in feite baseren ze zich op vooroordelen over bepaalde groepen.” 

“Als die Chinese buschauffeurs lid waren van een vakbond, dan zou de vakbondsafgevaardigde naar de baas kunnen gaan en de klachten met hem bespreken zonder de arbeiders bij naam te noemen – dan kunnen ze niet naar huis gestuurd worden”.

Volgens de Singaporese wet mag een werkgever elke werkvergunning eenzijdig opzeggen en de arbeider naar zijn land van herkomst terugsturen binnen 48 uur”.