De inheemse leiders eisen van de Peruaanse regering dat ze gehoord worden over het omstreden Conga-project, een goudmijn in de noordelijke regio Cajamarca.
Omdat ze niet het gevoel hebben dat de regering naar hen luistert, zijn ze naar de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie in Washington getrokken. Zaterdag vond daar een eerste werkvergadering plaats.
“Ze zeggen ons altijd dat we geen water in de wijn willen doen omdat we protesteren”, zegt Magdiel Carrión, voorzitter van Concami, de nationale confederatie van gemeenschappen die door de mijnbouw getroffen zijn. “Terwijl het net de overheid is die beslissingen neemt zonder ons te consulteren en onze levens in gevaar brengt.”
Staat van beleg
De vergadering van zaterdag kwam er doordat de inheemse organisaties in december bewarende maatregelen hadden gevraagd tegen de staat van beleg die de regering van Ollanta Humala had afgekondigd. Door de staat van beleg kon de politie optreden tegen het protest tegen het Conga-project.
De plaatselijke gemeenschappen vroegen vooral de bescherming van de boerencomités die zich tegen het project hadden uitgesproken. Dergelijke comités van ongewapende boeren mogen het land en het vee van een gemeenschap bewaken. Volgens Carrión zijn na het protest veertig boerenleiders aangeklaagd voor het uitlokken van rellen en het blokkeren van de vrije doorgang.
Organisatie van Amerikaanse Staten
Raquel Yrigoyen, ondervoorzitter van het Internationaal Instituut voor Recht en Samenleving in Peru, begeleidt de inheemse en boerenorganisaties. Volgens haar heeft het Inter-Amerikaans Mensenrechtenhof, dat samen met de Mensenrechtencommissie deel uitmaakt van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), al aangegeven dat er bij grote projecten sprake moet zijn van consultering, van een milieu-impactstudie en van een eventuele schadevergoeding.
De laatste jaren hebben boeren al meerdere zaken voor de OAS-justitie gebracht in verband met grote projecten. Tweemaal, in 2004 en 2005, moest de Peruaanse overheid meteen maatregelen nemen om getroffen gemeenschappen te beschermen.
“Door de traagheid van de justitie in Peru biedt het continentale systeem toch nog een mogelijkheid om een snelle tussenkomst te vragen in noodgevallen”, zegt Yrigoyen.
Asháninka
De inheemse volken en boerengemeenschappen blijven hun strijd ook voor de Peruaanse rechtbanken voortzetten.
Zo hebben de Asháninka-indianen in februari klacht ingediend bij het Hooggerechtshof tegen het Congres en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het voorwerp van het klacht is het grote energieakkoord tussen Peru en Brazilië, dat onder meer het waterkrachtproject Paquitzapango behelst, een project dat het leefgebied van de Asháninka in het Amazonewoud bedreigt.
Het parlement heeft het akkoord nog niet geratificeerd maar volgens Fedepaz, een organisatie die de Asháninka adviseert, is de klacht een “strategie opdat de vertegenwoordigers weten welke rechten op het spel staan” voordat ze stemmen over het akkoord.
