In het nieuwste Amnesty-rapport ‘I wanted to die: Syria’s torture survivors speak out’ komen Syrische burgers aan het woord. Op basis van hun getuigenissen documenteert het rapport niet minder dan 31 gebruikte foltermethoden van veiligheidstroepen, het leger en de pro-Assad ‘shabiha’-militie.

Op zich zijn de gebruikte folterpraktijken niet nieuw. Het aantal Syriërs daarentegen die deze praktijken ondergingen, rees het afgelopen jaar tot ongeziene dimensies. Het doet denken aan de donkere jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw in Syrië.

Tegenstanders van het regime vernederen

De slachtoffers zijn hoofdzakelijk tegenstanders van het huidige regime. Hun getuigenissen geven een verontrustend inzicht in het detentiesysteem dat er vooral op gericht is om hen te vernederen, schrik aan te jagen en de mond te snoeren.

Amnesty ziet een duidelijk patroon in de foltering en mishandeling van gevangenen in de Syrische detentiecentra. Zo begint het geweld reeds bij de arrestatie. Bij aankomst in het detentiecentrum worden de gevangenen vervolgens geslagen met houten stokken, zwepen en geweerkolven. Nieuwe geïnterneerden moeten vaak, slechts gekleed in ondergoed, tot 24 uur buiten staan.

Het grootste risico op foltering en mishandeling lopen de gevangenen tijdens de ondervragingen. Getuigen vertelden onderzoekers van Amnesty dat ze in onnatuurlijke houdingen werden opgehangen en geslagen. Ook foltering met elektroshocks via elektrische kabels of elektroshockwapens blijkt wijdverspreid. Het afgelopen jaar werden ook steeds meer gevangenen onderworpen aan seksueel geweld.

Mensenrechtenschendingen gepleegd met medeweten van Syrische autoriteiten

‘Tareq’ vertelde Amnesty-onderzoekers dat hij tijdens zijn ondervraging gedwongen werd om de verkrachting van een andere gevangene ‘Khalid’ te bekijken. Hij getuigt: “Ze trokken zijn broek af waardoor duidelijk werd dat Khalid reeds gewond was aan zijn linkerbovenbeen. Een functionaris verkrachtte hem tegen de muur. Khalid schreeuwde het uit, terwijl hij met zijn hoofd tegen de muur sloeg.”

Alle afdelingen van de Syrische veiligheidstroepen maken zich schuldig aan deze praktijken. De mensenrechtenschendingen worden gepleegd met medeweten en toestemming van de Syrische autoriteiten. Amnesty International richt zich dan ook tot het Syrische regime met duidelijke eisen.

“Amnesty International vraagt de Syrische autoriteiten om onmiddellijk een einde te maken aan het buitensporig geweld tegenover de burgerbevolking, om vreedzaam protest toe te laten en humanitaire en mensenrechtenorganisaties ongehinderd toegang te verlenen. De Syrische regering moet een einde maken aan willekeurige aanhoudingen en geheime detentie van gewetensgevangenen die vaak gepaard gaan met foltering en mensonterende behandeling”, zegt Amnesty International.

Wapenembargo

Aan de internationale gemeenschap vraagt de mensenrechtenorganisatie om een wapenembargo in te stellen, de buitenlandse bezittingen van president Bashar al-Assad en de hoofdverantwoordelijken van het regime te bevriezen en de gepleegde wandaden door te verwijzen naar het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.

Om deze eisen kracht bij te zetten, voert Amnesty International actie op donderdag 15 maart, precies één jaar na de start van de opstanden in Syrië. De actie, die solidariteit wil betuigen aan de duizenden slachtoffers, vindt plaats voor de Syrische ambassade aan de Franklin Rooseveltlaan in Brussel. Zowel de directeurs van de respectievelijke Vlaamse en Franstalige sectie van Amnesty International in België, als Sophie Aujean, specialiste in verband met Syrië, zullen aanwezig zijn.

Karen Moeskops

Karen Moeskops is directeur van Amnesty International Vlaanderen vzw.

Het nieuwste rapport van Amnesty International ‘I wanted to die: Syria’s torture survivors speak out’ is gebaseerd op getuigenissen van tientallen Syriërs die naar Jordanië gevlucht zijn. Daarbij waren 25 mensen die aangaven gefolterd of mishandeld te zijn in detentiecentra. Het rapport bevat getuigenissen van 19 van deze overlevenden. De meerderheid van de vermelde misdaden werden gepleegd in Dera, Rif Dimashq, Hama, Homs, Latakia, al-Suwayda en Tartus.