De derde en laatste ronde van de eerste Egyptische verkiezingen na de val van president Hosni Moebarak, werd afgelopen week afgerond. Afgaand op voorlopige uitslagen, zullen de Partij voor Vrijheid en Rechtvaardigheid (FJP) van de Moslimbroederschap en de ultraconservatieve Salafistische Nourpartij veruit de meeste stemmen halen en grote invloed krijgen in de politiek.

De loop van de gebeurtenissen heeft in de afgelopen tijd geleid tot koortsachtige speculatie over de mogelijkheid dat een door islamisten geleid parlement het Camp David-verdrag zal terugdraaien. Toen de verkiezingen eind november van start gingen, waarschuwde de Israëlische onderminister van Defensie Matan Vilnai dat ze waarschijnlijk zouden leiden tot “een sterke uitholling van het Camp David-verdrag.”

Koude vrede

De Camp David-akkoorden zijn in 1979 getekend. In ruil voor teruggave van het Sinaï-schiereiland door Israël aan Egypte, ging Egypte volledige diplomatieke betrekkingen aan met Israël. Jordanië, dat in 1994 een eigen vredesovereenkomst tekende met Israël, is het enige andere Arabische land dat Israël als staat erkent.

De voortdurende onderdrukking van de Palestijnse bevolking door Israël, en de woede die dat oproept bij een groot deel van de Egyptenaren, heeft er echter toe geleid dat de officiële vrede van Camp David nooit meer dan een koude vrede is geweest. Egyptische critici van het verdrag klagen ook over restricties op Egyptische militaire aanwezigheid in de Sinaï. Daardoor zouden de autoriteiten in Cairo het strategisch gelegen schiereiland onvoldoende in de gaten kunnen houden of – indien nodig – beschermen.

Dat de kwestie gevoelig ligt, bleek wel uit het feit dat een van de eerste verklaringen van de Militaire Raad die het bewind van Moebarak overnam, verwees naar Camp David. De transitieregering verklaarde zich te zullen houden aan alle internationale verdragen die Egypte in het verleden ondertekend had.
De Moslimbroederschap is al heel lang tegenstander van het Egyptische Israëlbeleid, maar heeft sinds de Egyptische revolutie herhaaldelijk gesteld internationale verdragen te zullen respecteren. Tegelijkertijd gaf de Broederschap aan dat het niet uitgesloten is dat bepaalde voorwaarden in het verdrag op termijn veranderd zullen worden, als het volk dat wil.

Voorzichtigheid

Uit een recente opiniepeiling van onderzoeksbureau Pew is gebleken dat 54 procent van de Egyptenaren wil dat het verdrag ongeldig wordt verklaard. Politieke analisten in Egypte stellen echter dat de Broederschap niet van plan is grote wijzigingen in het buitenlandbeleid door te voeren.

“Dit is de eerste keer in de Egyptische geschiedenis dat islamistische partijen een parlementaire meerderheid krijgen. Ze zullen daarom extreem voorzichtig zijn, omdat ze hun positie willen handhaven”, zegt Mohamed Abo Kraisha, hoofdredacteur van de staatskrant Al-Gomhouriya. “Ze zullen vermoedelijk niets doen wat hun steun bij het volk kan aantasten, of beleidswijzigingen doorvoeren die het risico met zich meebrengen op buitenlandse inmenging of intimidatie.”

“Het laatste wat de Broederschap wil is een conflict met Israël”, zegt Fahmi. Zelfs de Palestijnse verzetsbeweging Hamas – een zijtak van de Broederschap die sinds 2007 de Gazastrook bestuurt – houdt een staakt-het-vuren met Israël in stand ondanks het feit dat zij de zionistische staat niet erkent, zegt hij.

Saoedi-Arabië

Abdel Ghani Hindi, een van de leiders van de Unie van Jonge Revolutionairen (die bestaat uit verschillende revolutionaire jongerenbewegingen die zijn opgericht na de revolutie), benadrukt dat veranderingen in het buitenlandse beleid door de Moslimbroederschap alleen stapsgewijs zullen plaatsvinden. “De Broederschap heeft bij de verkiezingen veel macht in het parlement veroverd. Ze wil niet het risico lopen die macht snel weer kwijt te raken.”

Ook de Salafistische partijen zullen, ondanks hun ultraconservatieve ideeën en reputatie als hardliners, zeker op korte termijn voorzichtig handelen, verwacht hij. “De islamitische geleerden die de Salafistische beweging leiden, hebben nauwe banden met de heersende dynastieën in de Golf, vooral met de Saoedi’s die op hun buurt nauwe banden hebben met Washington”, zegt Hindi. “Ik betwijfel of de door de Saoedi’s gesteunde Salafistische partijen drastische stappen durven te zetten als het gaat om de relaties met Israël.”