Mensenrechtenorganisaties in Latijns-Amerika houden zich bezig met sociale en milieukwesties zoals conflicten over de toegang tot grond en grondstoffen die veroorzaakt worden door de mijnbouwindustrie en door de uitbreiding van landbouwgebied ten koste van bossen. De groepen die ze verdedigen bestaan uit inheemse volkeren, vrouwen, arbeiders, migranten en seksuele minderheden.

“Vandaag is het niet enkel de staat die de mensenrechten schendt, maar ook bedrijven en leden van de georganiseerde misdaad”, zegt Gastón Chillier, directeur van het Centrum voor Juridische en Sociale Studies (CELS), een Argentijnse ngo.

“De nieuwe thema’s komen voort uit de spanning tussen economische vooruitgang en mensenrechten”, zegt Chillier. Hij opende gisteren (maandag) de Bijeenkomst van Mensenrechtenactivisten in Latijns-Amerika. Die bijeenkomst vond plaats in de gebouwen van de Universiteit van Buenos Aires (UBA) en bracht zeventig activisten uit veertien landen samen.

Autoritaire regimes

Veel mensenrechtenorganisaties in Latijns-Amerika ontstonden onder de autoritaire regimes van de jaren zeventig en tachtig. Die regimes hebben in elk land duizenden verdwenen, dode, gefolterde en vervolgde burgers op hun geweten. Sommige organisaties werden opgericht door familieleden van slachtoffers, andere door politici of advocaten, maar allemaal klaagden ze de mensenrechtenschendingen door de staat aan. Na verloop van tijd begonnen ze zich ook bezig te houden met politiegeweld en folteringen in de gevangenis.

De laatste jaren houden mensenrechtenorganisaties zich ook bezig met economische en sociale conflicten waar de staat niet noodzakelijk de voornaamste schuldige is.

Rio de Janeiro

De Braziliaanse mensenrechtenorganisatie Justiça Global in Rio de Janeiro hield zich vroeger enkel bezig met geweld door de overheid, gevangenissen en toegang tot justitie. Nu richt ze haar pijlen ook op multinationals die stuwdammen bouwen en mijnen ontginnen. Die projecten schaden vooral de armste en meest kansloze gemeenschappen.

“De ontwikkeling van Brazilië is gebaseerd op gigantische infrastructuurwerken en grote bedrijven, zoals het staalbedrijf Vale, het grootste van de wereld in zijn sector”, zegt Andrea Caldas van Justiça Global. Caldas zegt dat de organisatie schendingen van het recht op grond, het recht op gezondheid en het recht op een propere omgeving heeft vastgesteld in twee gemeenschappen van de noordoostelijke provincie Maranhão. Die gemeenschappen zijn omsingeld door vestigingen van Vale die de nabijgelegen waterlopen vervuilen.

– – – – – – – –
Auteur: Marcela Valente