Als een vrouw het huis verlaat, is dat bedreigend voor de mannelijke eer, zegt Jabeena. Die visie is dominant in de Pathaanse regio die grenst aan Afghanistan en waar zo’n vijf miljoen mensen wonen. Hetzelfde geldt voor de aangrenzende provincie Khyber Pakhtunkhwa (voorheen de Noordwestelijke Grensprovincie).

Er valt nauwelijks wat te beleven voor de vrouwen in deze regio’s, zegt ze. Jabeena ziet in de ook geen verbetering, zolang taliban-militanten vrouwen weghouden van politiek, onderwijs en elke vorm van vermaak, zoals sport.

“De Pathanen willen vrouwen thuishouden”, zegt Shahid Ali, een student aan de Universiteit van Peshawar. “Dat is voor hen een vorm van respect ten opzichte van vrouwen. Maar als je vrouwen respecteert, laat je ze studeren.”

Ali, afkomstig uit Noord-Waziristan, zegt dat het enige vermaak voor vrouwen daar bestaat uit huwelijksceremonies en andere incidentele feestelijke gebeurtenissen.

Volleybal

“We hadden thuis geen televisie en sport of spel kenden we niet. Buiten was niets te doen en binnen ook niet. We hebben onze ouders gedwongen om te verhuizen naar Peshawar”, zegt Hafsa Ali (18).

Ze studeert aan het College voor Huishoudkunde voor Vrouwen van de Universiteit van Peshawar en is een van de beste volleybalsters in de regio. Ze komt uit voor het college op nationale toernooien.

Op gezinsniveau beperkt vermaak de Federaal Bestuurde Tribabel Regio’s tot bijeenkomsten waar alleen vrouwen mogen komen. “Bij huwelijken en andere blijde gebeurtenissen, komen vrouwen bij elkaar om te zingen en dansen. Mannen mogen daar niet bij zijn, omdat ze de vrouwen niet mogen zien zingen of dansen”, zegt Ali.

Boerka

“Vrouwen gaan wel naar buiten om familieleden te condoleren bij sterfgevallen of om te informeren naar de gezondheid van zieke familieleden. Maar in die gevallen moeten ze een boerka dragen, zodat ze van top tot teen bedekt zijn”, zegt Tahseenullah Khan, hoofd van de Nationale Onderzoeks- en Ontwikkelingsstichting.

Khan, die onderzoek deed naar vrouwen in de Federaal Bestuurde Tribale Regio’s, zegt dat de situatie voor vrouwen redelijk was, totdat de talibanregering in Kaboel viel. Talibanstrijders en hun vrienden van Al Qaeda vluchtten toen de grens over naar de tribale gebieden.

“Sinds 2003 zijn de taliban hier de baas en zij willen geen rol voor vrouwen in de samenleving. Ze staan niet toe dat vrouwen buiten komen”, zegt Khan.

Voor sommige Pathaanse vrouwen ging een wereld open, toen hun ouders verhuisden uit de tribale gebieden. “Ik speel nu tien uur per dag en ben van plan trainingen te gaan geven aan andere vrouwen”, zegt Maria Torpeka (19), die vorig jaar het squashtoernooi voor vrouwen won in Islamabad.