In Cuba en de VS gaan geruchten over gesprekken die kunnen leiden tot de vrijlating van de Amerikaan Alan Gross, die in Havana vastzit, en de ‘Cubaanse Vijf’ zoals de Cubaanse agenten worden genoemd.

Gross is een joodse Amerikaan die op 3 december 2009 werd gearresteerd op beschuldiging van spionage. Hij verdeelde laptops, mobiele telefoons en satellietapparatuur voor internetverbindingen, volgens de Cubaanse overheid met “subversieve doelen.”
 
De vijf Cubanen – Gerardo Hernández, Ramón Labañino, Antonio Guerrero, Fernando González en René González – zitten in de VS lange gevangenisstraffen uit. Ze werden in 1998 gearresteerd en veroordeeld in 2001.

Arbitrair

In 2005 noemde de VN-Werkgroep inzake Arbitraire Detenties de veroordeling van de vijf mannen willekeurig. De werkgroep drong er bij de Amerikaanse overheid op aan maatregelen te nemen. De vijf werden veroordeeld voor spionage, hoewel niet bewezen kon worden dat een van hen documenten met geheime of gevoelige informatie in bezit had (gehad).

In Cuba worden de vijf als helden in de strijd tegen het terrorisme gezien, omdat ze waren geïnfiltreerd in Cubaanse groepen in Miami (Florida) die tegen het bewind van Castro zijn. 

De afgelopen week gaf voormalig president Fidel Castro – die kennelijk hersteld is van de gezondheidsklachten die vier jaar geleden leidden tot zijn terugtreden – signalen dat de Cubaanse Vijf misschien nog voor het einde van het jaar vrijkomen. Washington eist op zijn buurt vrijlating van Gross op humanitaire gronden.

Dissidenten

Het conflict tussen Washington en Havana, en het Amerikaanse embargo tegen Cuba, bestaat al bijna een halve eeuw.

Arturo López Levy, een Cubaanse emigrant in de Verenigde Staten en onderzoeker aan de Universiteit van Denver, constateert dat beide regeringen “constructief onderhandelen” over verschillende strategische kwesties en dat de vrijlating van de Cubaanse Vijf daarmee een waarschijnlijke mogelijkheid is geworden.”

Eerder deze maand bezocht de aartsbisschop van Havana, Jaime Ortega, Washington. Daar sprak hij met de veiligheidsadviseur van het Witte Huis, James Jones en de vice-minister voor Buitenlandse Zaken in de Westelijke Hemisfeer, Arturo Valenzuela. Bemiddeling van Ortega leidde eerder dit jaar tot de Cubaanse aankondiging dat 52 dissidenten worden vrijgelaten.

Esteban Morales, een Cubaanse academische expert in relaties tussen de VS en Cuba, waarschuwt echter dat er geen substantiële veranderingen zijn geweest in de relaties tussen Washington en Havana, na de aankondiging van de Amerikaanse president Obama dat hij “de blokkade wil handhaven.” Obama zou het embargo tegen Cuba zien als een essentieel onderdeel van zijn Cuba-beleid. 

In zijn opinie bewandelt Obama twee wegen. Aan de ene kant neemt hij maatregelen om de banden met het Cubaanse maatschappelijk middenveld aan te halen, aan de andere kant “balt hij zijn vuist tegen de Cubaanse regering.”

JS