Schermafbeelding Info Wars. Bemerk de reclame voor wonderpillen aan de rechterzijde.
Mediakritiek -

Mattias Desmet in extreemrechtse fuik

Professor klinische psychologie Mattias Desmet was te gast in Info Wars, bij de extreemrechtse complotdenker Alex Jones. De professor gaf geen tegengas toen zijn theorie over totalitarisme toegepast werd op Joe Biden. Wij keken naar Info Wars, om het u te besparen.

woensdag 14 september 2022 12:18
Spread the love

 

Desmet beweerde in het programma dat hij zelf gezien heeft hoe openhartoperaties onder hypnose veilig kunnen verlopen zonder dat de patiënt verdoofd hoeft te worden. In een reactie op Facebook heeft de professor sindsdien al toegegeven dat hij die operaties niet met eigen ogen gezien heeft.

Mattias Desmet maakt al een tijdje grote sier in de Amerikaanse rechtse alternatieve media. Hij was te gast in de populaire podcast van Joe Rogan, en het televisieprogramma van Tucker Carlson, waar hij zijn nieuwe boek The Psychology of Totalitarianism mocht promoten. Ook bij complotdenker Alex Jones vond hij op 3 september een gewillig oor.

Populair bij antivaxers

Mattias Desmet is professor psychologie aan de Universiteit Gent. Hij behaalde ook een master in statistiek. Vanaf het begin van de coronapandemie verspreidde hij het idee dat het om een massapsychose ging, en dat het aantal slachtoffers van corona veel kleiner was dan aanvankelijk voorspeld was. Hij beweerde ook dat de economische schade van de lockdown niet in verhouding was tot het aantal slachtoffers van COVID-19. Voor de duidelijkheid: dat is niet waar.

Desmet vond voor zijn theorie een gewillig oor bij een grote groep van antivaxers en gelovers in complottheorieën. Hij deed ook weinig moeite om die bijval af te remmen of zichzelf te nuanceren. Desmet ondertekende in 2021 een open brief die het einde van alle maatregelen bepleitte.

Ook in 2021 gaf Desmet een interview aan een burgerjournalist van DeWereldMorgen, waarin hij onder andere stelde dat de pandemie past in een maatschappelijke reorganisatie en kon leiden tot een totalitaire maatschappij.

Bombastische complotdenker

Alex Jones is geen journalist maar een personage. In een bombastische schreeuwerige stijl presenteert hij online Info Wars, een uitzending waarin allerlei complottheorieën aan bod komen. Jones spreekt zijn kijkers rechtstreeks aan en nodigt gasten uit in de studio. Tussendoor prijst hij wonderpillen op basis van visolie aan die te koop zijn in zijn online-winkel.

Jones is een aanhanger van voormalig president Donald Trump, en noemde Joe Biden een ‘slaaf van Satan’. Op 6 januari 2021 nam hij deel aan de bestorming van het Capitool door Trump-aanhangers, en zijn uitzendingen speelden een belangrijke rol bij het ophitsen van de massa die daar een staatsgreep probeerde te plegen.

Alex Jones is een aanhanger van voormalig president Donald Trump, en noemde Joe Biden een ‘slaaf van Satan’.

Recent werd Jones veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van bijna 50 miljoen dollar aan de overlevenden en nabestaanden van de slachtoffers van een massaschietpartij in Connecticut. Jones had maandenlang volgehouden dat de schietpartij niet had plaatsgevonden. Hij hield op het proces vol dat hij daar oprecht van overtuigd was geweest.

Jones werd regelmatig gepersifleerd door Stephen Colbert, en stond model voor het personage Dan Pawketty, een conservatieve talkshowhost, in de science-fictionkomedie Don’t Look Up.

De psycholoog en de leugenaar

Aan het begin van hun gesprek laat Desmet zijn gedachten dwalen over de speech die president Joe Biden eerder die dag gaf. Biden had gewaarschuwd voor de zogenaamde MAGA-extremisten, doorgeslagen volgelingen van oud-president Donald Trump. Desmet waarschuwt dat een dergelijke stigmatisering tot geweld kan leiden, en stelt dat het huidige regime op geweld uit is, omdat dat gemakkelijk te controleren is.

Desmet gaat verder met een uitleg over wat hij mass formation (massatraining) noemt, en hoe het een mechanisme is dat door totalitaire regimes gehanteerd word. Jones past dat idee vervolgens toe op het beleid van Joe Biden, wat Desmet niet tegenspreekt. Later in de uitzending zal een bewerkt beeld van de toespraak van Biden getoond worden waarin de president een hitlersnorretje heeft en in de achtergrond hakenkruisen te zien zijn.

Vervolgens gaat het gesprek verder met Desmets ideeën over het verloop van de coronacrisis. Volgens Desmet was het proces van mass formation ook aan het werk in de pandemie, waardoor mensen bereid werden om onredelijke offers te brengen en niet meer openstonden voor dissidente stemmen. Desmet spreekt Jones ook niet tegen wanneer die insinueert dat coronavaccins en mondmaskers schadelijk zijn.

Mattias Desmet spreekt Jones niet tegen wanneer die insinueert dat coronavaccins en mondmaskers schadelijk zijn.

In een volgend deel stelt Mattias Desmet dat massa-indoctrinatie vergelijkbaar is met groepshypnose. In dit deel beweert hij, om de kracht van hypnose te illustreren, dat hij met eigen ogen gezien heeft hoe in een ziekenhuis in België een openhartoperatie onder hypnose zonder verdoving uitgevoerd werd. Het is die leugen die Desmet sindsdien herroepen heeft en waarvoor hij zijn excuses heeft aangeboden.

Desmet en Jones gaan verder met te stellen dat mass formation in de coronacrisis dient om de maatschappij te onderwerpen aan exacte wetenschappers. Desmet haalt daarbij Hannah Arendt aan die leert dat bureaucratie een belangrijk element van totalitarisme is. Hij zegt wel dat meer en meer mensen ‘wakker worden’, maar dat de repressie van dissidente stemmen nog zal toenemen.

Desmet rondt af met een pleidooi over de grenzen van rationele kennis, waarbij hij een soort spirituele vervolmaking lijkt te beloven aan wie het rationele weet te overstijgen.

Samen in een fuik

In zijn boek Het had waar kunnen zijn haalt journalist Tim Verheyden filosoof Johan Braeckman aan, die stelt dat het hebben van een achterban geen bewijs van het eigen gelijk kan zijn. Mensen als Mattias Desmet, Lieven Annemans en Sam Brokken starten, elk op hun eigen niveau, vanuit een wetenschappelijke achtergrond.

De wetenschap onderzoekt theses, en verwerpt die als ze fout blijken te zijn. Desmet en consoorten doen dat echter niet. Ze beroepen zich op die mensen die hen blijven geloven. Dat die mensen een vreemd amalgaam vormen lijkt hen niet te deren. Meer nog, de tegenstand lijkt hen te versterken.

Het beeld ontstaat dat hun dissidente stem onderdrukt wordt, en dat ze over geheime kennis beschikken die niet openbaar gemaakt mag worden. Publiek en vermeende experts bevinden zich samen in een fuik, waarin ze elkaar blijven overtuigen dat zij, en niet de anderen, het bij het rechte eind hebben.

Mattias Desmet in de studio van Info Wars

Wie de uitzending van Info Wars uitkijkt, ziet hoe ver Mattias Desmet in zo’n fuik gezwommen is. Al vanaf het begin van de coronacrisis laat hij zich graag vieren door iedereen die een reden ziet om aan de pandemie of de maatregelen te twijfelen.

Aanvankelijk vond hij ook een ingang bij meer gevestigde media. Zo publiceerde Knack een bijdrage van zijn hand over massapsychose in de coronapandemie. Naarmate zijn inbreng op meer kritiek begon te stuiten trok hij zich terug in een eigen bubbel, die hem internationaal onder de aandacht bracht.

Zijn nieuwste medestanders zijn Amerikaanse complotdenkers. Telkens als Alex Jones de ideeën over totalitarisme koppelt aan het beleid van Joe Biden zie je Desmet ongemakkelijk lachen. Hij geeft de indruk zelf voorbehoud te maken, en benadrukt enkele keren dat hij voor geweldloos verzet pleit.

Maar alleen al door in de uitzending te verschijnen bij figuren als Jones en Tucker Carlson plaatst hij zich aan hun zijde, de extreme rechterzijde. Hij praat met wie hem aan het woord laat, zonder de context waarin hij opgevoerd wordt in vraag te stellen. Daarmee verliest hij eigenlijk alle legitimiteit.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!