Het rapport bestudeert de sociale en ecologische impact van de productie, het gebruik en de afvalverwerking van drie belangrijke stoffen in de Europese economie: lithium, aluminium en katoen.

In de EU belandt nog altijd 60 procent van het gemeentelijk afval op de stortplaats of in de verbrandingsoven. Kostbare materialen die geschikt zijn voor hergebruik of recyclage, worden weggeworpen en zo stijgt de vraag naar ruwe grondstoffen. Daardoor is Europa een van de grootste invoerders van natuurlijke grondstoffen per inwoner in de wereld. In de landen van oorsprong eist de productie van die grondstoffen vaak een hoge tol van de lokale gemeenschappen en het milieu.

Lithium en katoen

Lithium is een goed voorbeeld. De stof wordt in de EU volop gebruikt in elektronische apparaten zoals mobiele telefoons en laptops, die snel weer bij het afval belanden. Maar slechts een heel klein aandeel van de stof wordt opnieuw gebruikt.

De extractie van lithium brengt echter veel problemen met zich mee, zoals watertekorten en vervuiling. De lokale bevolking heeft het moeilijk om gewassen te kweken en de lokale fauna en flora wordt beschadigd.

Ook in het geval van textiel, dat makkelijk gerecycleerd kan worden, zijn de cijfers schokkend: Europeanen werpen jaarlijks 5,8 miljoen ton stof weg, waarvan amper een kwart wordt gerecycleerd. De katoenteelt heeft een zware impact op het milieu, vooral qua water- en pesticidengebruik.

Aluminium

Aluminium is volgens het rapport een voorbeeld van hoe het moet: een groot deel van het aluminium wordt nu al hergebruikt. De grondstof is geschikt om bijna eindeloos te recycleren.

“Europa zit nog altijd vast in een systeem waar kostbare materialen, die vaak tegen hoge ecologische en sociale kosten zijn gewonnen, eindigen op de stortplaats of in de verbrandingsoven”, zegt Ariadna Rodrigo van Friends of the Earth Europe (FOEE).

“Er is dringend behoefte aan een fundamentele verandering van het Europese beleid, om onze huidige spilzucht te veranderen. Afval verminderen is een makkelijke manier om onze efficiëntie te verbeteren. Zo stoten we niet alleen minder broeikasgassen uit, maar creëren we ook banen en verminderen we onze afhankelijkheid van ruwe grondstoffen.”