State of Power 2013
Nieuws, Wereld, Economie -

State of Power 2013: de gevaren van extreme rijkdom

Met de 'State of Power 2013' wil het Transnational Institute (TNI) een overzicht geven van de rijkste mensen en bedrijven ter wereld. De 'Davos-klasse' doet financieel goede zaken ten tijde van een wereldwijde economische crisis. In totaal zouden de 25 rijkste miljardairs in 2012 een bedrag van 827 miljard dollar waard zijn. Hiermee zouden alle studenten in de VS meer dan driemaal hun universiteitsstudies kunnen betalen.

zondag 10 februari 2013 15:51
Spread the love

Wie heerst er over de planeet in tijden van economische en ecologische crisis? Het Transnational Institute (TNI), een wereldwijde coalitie van wetenschapsactivisten, maakt jaarlijks een stand van zaken op. Het instituut bekijkt de onderlinge banden tussen de rijksten op aarde. Daarnaast focust het op de groeiende ongelijkheid.

Zo overleven 2,5 miljard mensen nog steeds met minder dan 2 dollar per dag. Daar tegenover staat dat de rijkste 0,1% van de wereld volgens TNI ongeveer 42 biljoen dollar controleert.

Een nog meer selecte club, de rijkste 0,001% zou 14,6 biljoen dollar controleren. De rijkste 20% van de wereldbevolking verdient 82,8% van het wereldinkomen. De armste 20% moet het met 1% van dat inkomen stellen.

De 25 rijkste miljardairs zagen hun inkomen in 2011, in volle economische en financiële crisis, zelfs met 20% toenemen. Dat komt overeen met een vermogensgroei van 138 miljard dollar. Met dat bedrag kan volgens TNI acht keer de millenniumdoelstelling voor universeel basisonderwijs gehaald worden.

Occupy-beweging

Susan George, voorzitster van TNI en ere-voorzitster van ATTAC-Frankrijk, de organisatie die al jaren ijvert voor een Tobintaks, omschrijft de rijkste 0,1% als de ‘Davos-klasse’. Hiermee verwijst ze naar de bijeenkomsten van het Wereld Economisch Forum die jaarlijks in het Zwitserse skioord Davos plaatsvinden.

Ze ziet deze heersende klasse als nomadisch, machtig en inwisselbaar. De meesten van die 0,1% wonen in de Verenigde Staten en Europa en ze betalen volgens TNI nu minder belastingen dan ze ooit gedaan hebben sinds de jaren ’20.

George dankt de Occupy Wallstreet-beweging voor het verspreiden van de ‘99% versus 1%’-beeldspraak. “Wat de toekomst voor Occupy Wall Street ook mag inhouden, ze leverde een permanente bijdrage door te focussen op die ‘1%’ die nu deel uitmaakt van het internationale debat.”

Toch wil George vooral melden dat de echte samenlevingsproblemen nog door een veel kleinere groep worden veroorzaakt. Ze zegt hierover: “We proberen via State of Power duidelijk te maken dat onze echte problemen komen door de 0,1%, of zelfs de 0,001%.”

Olie en banken

Zeven van de tien grootste multinationals op het vlak van inkomsten maken deel uit van de olie- of gasindustrie. In de top 25 van grootse bedrijven op basis van eigenaarschap staan bijna uitsluitend banken.

Grootbanken beheren de grootste transnationale bedrijven. Het cijferwerk maakt duidelijk dat er zeer nauwe banden bestaan tussen managers van banken en topmensen uit de olie- en gasindustrie.

TNI zegt hierover het volgende: “Banken en oliebedrijven vormen niet alleen de rijkste ondernemingen, maar onderling zitten werknemers ook in elkaars bestuur. Daarnaast worden verschillende leidinggevende functies ingevuld door machtige politieke en sociale instanties.”

Volgens Susan George is dit een grote opdoffer voor het klimaat. “De enorme winsten van olie- en gasgiganten aan de ene kant en de enorme winsten van banken aan de andere kant zorgen ervoor dat beide sectoren elkaar zullen verdedigen en zullen inzetten op een status quo. Ondertussen garanderen deze bloeiende sectoren dat de klimaatopwarming zich verderzet.”

Nigeriaanse boeren

Uit de gegevens die TNI verzamelde blijkt onder meer dat leden van de raad van bestuur bij BNP Paribas actief zijn bij Total en omgekeerd. Hetzelfde speelt zich af tussen Deutsche Bank en Royal Dutch Shell. Al deze bedrijven kwamen al in opspraak omwille van verschillende feiten.

Zo achtte de Amerikaanse overheid BNP Paribas verantwoordelijk voor het faciliteren van exportfraude met graan. Total werd zowel in Italië, in 2008, als in Irak, in 2010, aangeklaagd voor corruptie. Deutsche Bank werd aangeklaagd voor verzekeringsfraude door de Amerikaanse overheid. De bank trof daarop een regeling en betaalde 202 miljoen dollar aan de Amerikaanse staat uit.

Vier Nigeriaanse boeren spanden in Den Haag, in samenwerking met de Nederlandse ngo Milieudefensie, een proces tegen Shell aan wegens grote milieuschade aan hun grond en dorpen. Uit dit proces volgde één veroordeling en Shell moet een schadevergoeding uitbetalen.

De zaak is uniek omdat een Nederlandse rechtbank een vonnis uitsprak over een Nederlands bedrijf voor activiteiten die in het buitenland plaatsvonden. Met de uitspraak wordt het mogelijk om in de toekomst Nederlandse bedrijven te vervolgen in Nederland voor feiten die in het buitenland gepleegd zouden zijn.

Prijs van ongelijkheid

Naar aanleiding van het Wereld Economisch Forum bracht Oxfam International het rapport ‘The cost of inequality: how wealth and income extremes hurt us all’ uit. Hierin klaagt de ngo het dogma aan dat welvaart en rijkdom voor een beperkte kring op termijn zal leiden tot vooruitgang voor iedereen – het zogenaamde ‘trickle down effect’.

“We kunnen niet langer doen alsof de creatie van welvaart voor een selecte groep zal leiden tot meer welvaart voor iedereen – veel te vaak is het omgekeerde net waar”, zegt Jeremy Hobbs, voorzitter van Oxfam International.

Susan George roept daarom de overige 99,9%  tot actie op tegen de huidige gang van zaken en stelt de vraag: “Als wij het niet doen, wie dan wel? Als we het nu niet doen, wanneer dan wel”.

take down
the paywall
steun ons nu!