Het stadsleven is volgens sommigen weer een tikkeltje gevaarlijker geworden nu er een oorzakelijk verband zou bestaan tussen het beluisteren van hiphop en het stellen van crimineel gedrag. Voor wie dit gelooft, is er reden tot ongerustheid. Hiphop, in al zijn facetten, is immers dé soundtrack van onze steden.

Dé toonaangevende cultuur onder jonge stedelingen, de cultuur bij uitstek die jongeren over afkomst of sociale klasse heen verenigt. Als al die jonge hiphoppers een verhoogd risico lopen om in de criminaliteit te belanden, ziet het er niet goed uit voor onze steden.

Quod non. Hiphop is een essentieel onderdeel van de urban arts cultuur en dus op en top verweven met onze steden. Hiphop ontstond eind de jaren ’70 in de stad der steden, New York. Hiphop is bij het grote publiek vooral bekend als muziekstroming, maar voor de leden van de subcultuur gaat hiphop meestal verder dan alleen muziek maken. De samenleving een spiegel voorhouden kan één van de aspecten zijn die hiphoppers naar buiten willen brengen. Verschillende teksten van hiphopnummers zijn daarom een aanklacht tegen de samenleving. Hiphop is niet alleen de soundtrack van de stad, het is ook het product van de stad en de laboratoriumfunctie die onze steden in de samenleving vervullen.

Voor jongeren is hiphop geen opstapje naar de criminaliteit, voor de meest kwetsbare jongeren is hiphop net een nooduitgang weg van het slechte pad. Hiphop en urban arts brengen hen in contact met zichzelf en met andere jongeren, leren hen zichzelf te ontplooien en leren hen zelfs attitudes aan die hen vooruit helpen op school of op de arbeidsmarkt.

Hiphop is divers

Voor elke hiphopper die rapt over ho’s vol blingbling is er wel een hiphopper die rapt over zijn eigen demonen of die van de samenleving rondom hem. Voor elke hiphopper die de lof zingt van de thuglife is er wel eentje die zingt over zijn strijd om te ontsnappen aan die thuglife.

De Antwerpse Coely, die hoge toppen scheerde met het geweldig aanstekelijke ‘Ain’t chasing pavements’, vertelt in interviews hoe ze de muzikale smaak te pakken kreeg in het gospelkoor van haar Congolese moeder.

In het televisieprogramma ‘In de mix’ sloegen hiphoppers samen aan het musiceren met zanger van het Vlaamse ‘levenslied’. De Nederlandse rapper Ali b heeft zelfs een song over de klimaatopwarming. Allemaal gevaarlijke sujets? I don’t think so. Ik geef toe dat ik als Brusselaar ook niet echt vertrouwd ben met het repertoire van de Brusselse hiphop scène zoals Scylla, Rival CNN en James Deano maar daarom vind ik ze nog niet gevaarlijk.

Hiphop, zoals vele andere subculturen, groeien en bloeien ver van de mainstream die u en ik kennen. Om daarom te besluiten dat deze helden van onze jongeren aanzetten tot crimineel gedrag is meer dan één brug te ver.
Voor veel jongeren, zeker in onze steden, is hiphop een manier om zich te uiten. Om de wereld rondom zich te vatten, om hun twijfels en vragen te verwoorden.

Etiketten plakken

Is dat niet wat kunst en cultuur altijd doen? Is dat niet wat jongeren altijd doen, generatie na generatie opnieuw? Vorige generaties zagen Elvis Presley (die obscene heupbewegingen!), de Rolling Stones (Sympathy for the Devil!) of zelfs die brave Beatles (dat haar!) als de verpersoonlijking van het kwaad en de oorzaak van de ondergang van de ‘jeugd van tegenwoordig’. Het is zo vermoeiend, dat etiketten plakken, generatie na generatie. Zo voorspelbaar, zo reactionair en zo jammer.

Ben ik zelf een hiphop kenner? Niet echt, moet ik tot mijn eigen scha en schande toegeven. Niemand beseft graag dat hij, net als zijn ouders, langzaam maar zeker en haast ongemerkt achterop is geraakt bij wat de jonge generatie bezighoudt en fascineert. Ach, het hoort bij het leven, weinig zo tragisch als ‘oude dozen’ en ‘oude zakken’ die krampachtig hip proberen te blijven. Maar zelfs al is de cultuur van de jongeren in de stad niet onze cultuur, dat mag ons nooit tegenhouden om die cultuur serieus te nemen in plaats van hem te stigmatiseren en in één klap een heel grote groep jongeren in het verdomhoekje te zetten als potentiële criminelen. Zeker omdat er niets zo stedelijk is, zo goed de ziel van de hedendaagse stad vat, als hiphop.

Wie de waarde van hiphop niet kan vatten, voelt de hartslag van de jongeren in onze steden niet. Het echte gevaar schuilt in de veroordeling van hun referentiekader en het brandmerken van hun creativiteit, kritische reflex en energie. Hierdoor zetten we onze jongeren buitenspel en hypothekeren we onze eigen toekomst. Want, of we nu van hiphop houden of niet, al die jongeren die vandaag hiphop leven en ademen, zullen de toekomst van onze steden vorm geven. Omarm hen!