Het lijkt mij alleszins duidelijk na de Panorama uitzending van gisteravond over Uplace : no pasaran.  Minister Jocelien Schoudervleugeltjes kan niet anders dan binnen een paar weken haar vergunning weigeren.

Na mijn eerste blogbijdrage over Uplace (november 2011) dacht ik : de industriële wereld en zijn lobby’s gaan dit dossier stilletjes politiek regelen. Zoals ze het ook met De Lange Wapper dachten te doen.

Maar nu alles breed, open en bloot gepresenteerd werd, lijkt het mij heel wat moeilijker de ganse zaak blauw blauw te laten. Meer zelfs, als dit erdoor komt, dan zijn we de in Vlaanderen de Berlusconi-grens (1) voorbij.

Voor Uplace is er maar één woord: ongelooflijk. Plannen voor een gigantische consumptietempel. Groteske megalomanie, getuigend van een tijd, toen the sky nog the limit scheen (het werkwoord is op zijn plaats; ook de goegemeente weet nu dat er toen een schijn moest worden opgehouden). Er is echter veel veranderd op slechts enkele jaren.

Meer nog dan de hallucinante strijd tussen drie grote shoppingcenters op een paar kilometers afstand van mekaar (één in het Vlaams gewest en twee in het Brussels), meer nog dan het verkeersinfarct dat Uplace dreigt te creëeren op en rond de nu reeds oververzadigde Brusselse ring, zijn echter de financiële hoofdstukken de meest frappante delen van het fameus stukje onderzoeksjournalistiek dat wij op donderdagavond te zien kregen.

Deze invalshoek was dan ook de insteek van de Panoramabijdrage: wat gaat het kosten en wie gaat dat betalen? De financiële doorlichting van Uplace vooreerst door het bureau Graydon, en het gesprek vervolgens met jurist Jean Lebrièvre, gespecialiseerd in het onderhandelen van convenanten voor zogenaamde brownfieldprojecten.

Uit dit gesprek blijkt welke koehandel zich moet afgespeeld hebben, een paar dagen voor de regionale verkiezingen in juni  2009. Zonder enige, ernstige raming van de kosten werd deze brownfieldconvenant door Peeters en Co afgesloten.

Net als met de bankencrisis zal in Vlaanderen de belastingbetaler de rekening gepresenteerd krijgen. Een rekening waarvan Karel Van Eetvelt (Unizo) zegt dat zij minstens ‘een tienvoud is’ van wat actueel gemeenzaam wordt verondersteld. We zijn benieuwd hoe, in deze barre tijden, Minister Muyters deze rekening in het Glazen Huis zal becijferd krijgen.

De financiële en juridische analyse maakt brandhout van de dure woorden die Jan Van Lancker, CEO van Uplace, aandraagt. Hol klinkt zijn dramatische analyse van het economisch kerkhof dat Vlaanderen dreigt te worden, en de witte konijnen van ‘sanering, investering, innovatie en tewerkstelling’ die Uplace vanop hun kasteel van Bever (2) uit hun hoed toveren.

Van Lancker was de spreekbuis van Uplace (3) want projectontwikkelaar Bart Verhaeghe verkoos zelf geen interview te geven, en bleef thuis in… Zwitserland (voor de thuismatchen van Blauw-Zwart vliegt hij als voorzitter en fervent supporter over).

Ik zie het nog niet gebeuren : de CEO van DeWereldMorgen die, vanuit de Kaaimaneilanden of Monaco, wordt overgevlogen naar de receptie om te toasten op twee jaar DWM.

Er was zelfs weinig tijd en geld voor recepties. En zeker, er zijn belangrijker zaken om zich mee bezig te houden. En toch…

Waar staat de website na deze twee jaar? Met pakweg elfduizend fans op facebook,  een prijs voor de democratie en een persprijs, een confituurwerk van Jonas Geirnaert aan de muur, en een overleefde operatie kaasschaaf.

Enige tevredenheid is op zijn plaats.  De site heeft zich onmiskenbaar een plaats verworven in deze korte periode. Is zij nog in haar peuterfase ? Volop in groei alleszins.

Maar één verschil is er onmiskenbaar. Waar de hardnekkige protestperiode bij de peuter een ontwikkelingsfase is, is het voor DeWereldMorgen de bestaansreden.

Tegen de stroom in als watermerk. Een noodzaak.

(1) Inclusief de truc met de voetbal.

(2) Het is me wat met die kastelen in Vlaanderen tegenwoordig. Ik stel een reportage voor door Jambers, uitvinder in onze contreiën van een apart soort onderzoekjournalistiek: Vlaamse kastelen : wie zijn ze, wat drijft ze en waar dienen zij voor ?.

(3) Heb je ook je bedenkingen over Uplace ? Je kan de petitie tekenen op www.uplaceisnotmyplace.be